Bài viết được chấp bút bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thị Minh Hương - Chuyên gia Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Nha Trang.

Mỡ máu trong cơ thể chúng ta bao gồm Cholesterol toàn phần và Triglycerid. Cholesterol toàn phần được phân thành hai loại: HDL - cholesterol (là loại tốt) và LDL - cholesterol (là loại xấu).

Cholesterol, một thành phần quan trọng của mật và có mặt trong hồng cầu, màng tế bào, và cơ. Gan đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp cholesterol. Trong cơ thể con người, khoảng 70% cholesterol được este hóa (kết hợp với acid béo) và 30% tồn tại dưới dạng tự do trong máu (huyết tương).

Xét nghiệm cholesterol toàn phần thường đo chung cả hai dạng cholesterol và được thực hiện một cách kỹ thuật.

Hội Tim Mạch Học Việt Nam khuyến cáo mọi người trên 20 tuổi nên xét nghiệm định kỳ bốn chỉ số mỡ máu cơ bản bao gồm: Cholesterol toàn phần, LDL cholesterol, HDL cholesterol và triglycerides. Trước khi xét nghiệm, nhớ nhịn ăn ít nhất 12 giờ và chỉ uống nước lọc. Kiểm tra lipid máu ít nhất 5 năm một lần.

Cách đánh giá cholesterol toàn phần như sau:

• Dưới 200 mg/dL (5,1 mmol/L): Nồng độ lý tưởng, nguy cơ ít về bệnh động mạch vành.
• Trong khoảng 200 - 239 mg/dL (5,1 – 6,2 mmol/L): Cần chú ý vấn đề sức khỏe.
• 240 mg/dL trở lên (6,2 mmol/L): Tăng cholesterol, nguy cơ cao về xơ vữa động mạch gấp đôi người bình thường.

Cholesterol cao có thể dẫn đến mảng xơ động mạch vành, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Mức cholesterol máu tăng theo tuổi và khác nhau giữa nam và nữ. Nữ > nam trước 50 tuổi, ngược lại sau 50 tuổi.

Ngoài xơ vữa động mạch, cholesterol toàn phần cao còn liên quan đến vàng da, đái tháo đường và tăng huyết áp. Ngược lại, giảm cholesterol quá mức có thể gây cường giáp hoặc hội chứng Cushing.

3.1. LDL – Cholesterol

LDL, viết tắt của Low Density Lipoproteins, là cholesterol xấu, gây hại cho sức khỏe. Nhiều LDL trong máu tạo mảng xơ ở tim và não, gây nguy cơ tim mạch và tai biến mạch não. LDL dưới 100 mg/dL (< 2,6 mmol/L) là lý tưởng, càng cao càng nguy hiểm, ≥ 190 mg/dL (4,9 mmol/L) là rất nguy hiểm.

3.2. HDL - Cholesterol

Không phải cholesterol nào cũng gây hại, ví dụ như HDL - Cholesterol. Chiếm 25 - 30% tổng cholesterol máu, HDL có vai trò đưa cholesterol từ máu về gan, giảm mảng xơ động mạch. Đối với HDL tốt, hãy giữ cân nặng, không hút thuốc lá và tăng cường vận động.

3.3. Triglycerides

Triglyceride là một thành phần chính của lipid. Tăng triglycerides thường do lối sống không lành mạnh. Nồng độ cao thường đi kèm với tăng cholesterol toàn phần: < 150 mg/dL (1,7 mmol/L) bình thường, ≥ 500 mg/dL (≥ 5,6 mmol/L) rất nguy hiểm.

Mặc dù cholesterol toàn phần liên quan đến bệnh tim mạch, nhưng nhiều người có nồng độ cao không thấy triệu chứng rõ. Hãy xét nghiệm định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh.