Khám phá sâu hơn về Gerd - bệnh trào ngược dạ dày phổ biến ngày nay

1. Tìm hiểu về bệnh Gerd

Gerd hay còn được biết đến với các tên gọi khác như trào ngược dạ dày vào thực quản, trào ngược axit dạ dày. Đây là tình trạng dịch dạ dày bị trào ngược vào thực quản, có thể xảy ra thỉnh thoảng hoặc thường xuyên. Khi gặp trào ngược, lớp niêm mạc thực quản sẽ bị kích thích. Hầu hết mọi người, từ trẻ em đến người cao tuổi, phụ nữ mang thai đều đã từng ít nhất 1 lần gặp các triệu chứng của trào ngược dạ dày như khó tiêu, ợ nóng.

Trào ngược axit dạ dày đôi khi chỉ là một hiện tượng sinh lý của cơ thể, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và phát triển thể chất. Tuy nhiên, phần lớn người bị trào ngược dạ dày đều là bệnh lý, có thể gây ra sự sút cân, viêm thực quản và thậm chí tử vong. 

Gerd có thể phát sinh ở bất kỳ ai, đặc biệt là những người có lối sống và chế độ ăn không lành mạnh, không khoa học. Ngoài ra, nhóm người mang thai, thừa cân, tiêu thụ thức ăn cay, khó tiêu, hút thuốc, uống rượu nhiều,... cũng có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này. 

Gerd là tình trạng dịch dạ dày bị trào ngược vào trong thực quản

2. Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày

Nguyên nhân gây ra bệnh Gerd bao gồm dạ dày, thực quản và một số cơ quan khác trong cơ thể. Cụ thể:

Xuất phát từ thực quản

• Suy cơ thắt thực quản: Cơ thắt thực quản nằm ở dưới cùng của dạ dày, nơi kết nối với thực quản. Khi cơ thể hoạt động bình thường, cơ thắt thực quản chỉ mở ra khi nuốt và đóng sau đó để ngăn chặn trào ngược dạ dày. Tuy nhiên, khi cơ thắt thực quản yếu đi sẽ dẫn đến trào ngược dạ dày. Trong tình trạng này, động tác co bóp của cơ thể sẽ đẩy chất trào ngược xuống dạ dày, gây ra suy cơ thắt thực quản và dẫn đến bệnh Gerd.

• Thoát vị hoành: Cơ hoành giúp phân chia không gian giữa bụng và ngực. Khi cơ hoành co lại, sẽ không có trào ngược dạ dày xảy ra. Tuy nhiên, khi một phần của dạ dày đẩy lên cơ hoành, có thể gây ra trào ngược dạ dày. 

Xuất phát từ dạ dày

• Dạ dày bị tắc nghẽn thức ăn: Áp lực bên trong dạ dày tăng lên khi người bệnh mắc các vấn đề như ung thư dạ dày, hẹp miệng dạ dày, viêm dạ dày.

• Áp lực ổ bụng tăng đột ngột: Một trong những nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày là khi cơ thể ho, hắt hơi hoặc cố gắng.

Xuất phát từ nguyên nhân khác

• Khi gặp căng thẳng có thể gây rối loạn nhu động của thực quản, làm cho thực quản trở nên nhạy cảm hơn, thường xuyên giãn nở và kéo dài, khiến dịch vị trào ngược lên thực quản.

• Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no vào buổi tối; ăn nhiều loại hoa quả có axit như cam, quýt khi đói; tiêu thụ thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ,... tạo áp lực cho cơ thắt thực quản. Điều này dẫn đến yếu đi cơ thắt thực quản, giãn nở không đều, gây ra triệu chứng trào ngược.

• Yếu tố bẩm sinh: Những người có vấn đề về dạ dày, thoát vị cơ hoành, hoặc cơ thắt thực quản yếu... đều có thể gây ra bệnh Gerd. 

• Béo phì: Những người bị béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản. 

Dạ dày, thực quản và một số cơ quan khác là nguyên nhân gây nên bệnh này

3. Gerd có nguy hiểm hay không?

Thực tế, dạ dày của con người có khả năng sản xuất axit hydrochloric HCl. Đây là một loại axit mạnh mẽ có khả năng chống lại axit và enzyme khác gây tổn thương cho dạ dày. Do đó, Gerd không ảnh hưởng trực tiếp đến dạ dày mà chỉ gây ra những vấn đề như không ngon miệng, khó ngủ, và giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Tuy nhiên, không phải bộ phận nào cũng có khả năng bảo vệ như dạ dày. Do đó, khi dịch mật trào ngược qua các bộ phận không có chức năng bảo vệ, đặc biệt là thực quản, có thể gây tổn thương niêm mạc và dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như:

• Hẹp thực quản có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn trong việc vận chuyển thức ăn.

• Loét thực quản có thể dẫn đến chảy máu hoặc xuất huyết ở dạ dày.

• Bệnh thực quản Barrett có thể biến các mô vảy dưới thực quản và có nguy cơ trở thành ung thư.

• Ung thư thực quản là biến chứng nghiêm trọng nhất, gây khó khăn trong điều trị và có nguy cơ đe dọa tính mạng. 

Với những biến chứng đã nêu, trào ngược dạ dày thực quản là căn bệnh không nên coi thường. Do đó, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người bệnh cần ngay lập tức đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời. 

Nếu không được kiểm tra và điều trị đúng lúc, căn bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm

4. Chế độ ăn cho người mắc bệnh Gerd

Khi đến các cơ sở y tế, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn về cách điều trị trào ngược dạ dày thực quản, bao gồm điều trị bên trong và bên ngoài, thay đổi lối sống và một số phương pháp khác. 

• Chọn lựa thực phẩm kiềm như bánh mì, yến mạch, protein dễ tiêu. Những loại thực phẩm này giúp cân bằng axit trong dạ dày, tránh tình trạng ăn mòn niêm mạc dạ dày do axit.

• Hạn chế ăn thực phẩm kích thích cơ thắt dưới thực quản hoặc tạo axit như nước có ga, đồ cay, chocolate, các loại hoa quả axit như dứa, cam, chanh,…

• Tránh uống rượu, bia, hút thuốc. Không ăn quá no vào buổi tối, không nằm xuống trong vòng 2 giờ sau khi ăn, không uống quá nhiều nước trong khi ăn,…

• Nếu bị béo phì hoặc thừa cân, hãy tập luyện đều đặn để giảm cân.

Tập luyện thể dục để cải thiện sức khỏe

Nếu chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt không cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày thực quản, bạn cần xem xét phương pháp điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa. Lựa chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào nguyên nhân và tình trạng của bệnh Gerd. Để đạt được kết quả điều trị tốt nhất, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa sớm nhất có thể.