Buzz
1. Tổng quan về viêm mũi
Viêm mũi là một tình trạng phổ biến khi niêm mạc trong khoang mũi bị sưng phồng, gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, ngứa và hắt hơi, gây khó chịu cho người bệnh. Nguyên nhân của tình trạng này có thể xuất phát từ môi trường bên ngoài hoặc các tác nhân nội tiết.
Một số dấu hiệu phổ biến của viêm mũi bao gồm: nghẹt mũi, hắt hơi, ngứa mũi, tai và mắt, chảy nước mũi, viêm họng, ho, mất khả năng phân biệt mùi, ngủ ngáy và nhiều triệu chứng khác.
Sự viêm nhiễm mũi là vấn đề phổ biến ở mọi lứa tuổi
2. Các dạng viêm mũi thường xuyên gặp
Viêm mũi có thể phân thành những dạng sau:
Viêm mũi kích ứng
Đây là tình trạng niêm mạc mũi bị phình lên do phản ứng với một số yếu tố gây dị ứng từ môi trường bên ngoài như: khói bụi, nấm mốc, lông động vật, phấn hoa,… Những yếu tố gây bệnh thường là không nguy hiểm, và người bệnh thường có các triệu chứng viêm mũi thông thường mà không cần dùng thuốc. Các triệu chứng thường giảm sau vài ngày.
Viêm mũi do virus
Đây là tình trạng viêm mũi do virus cúm hoặc cảm lạnh gây ra. Niêm mạc mũi sưng lên không bình thường, làm tăng tiết nhầy, gây nghẹt mũi, chảy nước mũi và hắt hơi cùng với nhiều triệu chứng khác.
Viêm mũi do vận mạch
Khác biệt so với viêm mũi dị ứng, viêm mũi do vận mạch là do các mạch máu trong mũi nhạy cảm khi hệ thần kinh kiểm soát niêm mạc mũi bị mất cân bằng. Dưới ảnh hưởng của môi trường bên ngoài, các mạch máu này sẽ giãn ra, làm tăng tiết nhầy mũi gây ra tắc nghẹn hoặc chảy dịch mũi.
Viêm mũi gây khó chịu khi thay đổi mùa
Viêm mũi teo
Đây là một tình trạng viêm mũi mạn tính khiến cho niêm mạc mũi viêm nhiều, dẫn đến teo và cứng lại, làm hốc mũi mở rộng ra, không đóng vảy. Những người mắc viêm mũi teo thường có giảm khả năng khứu giác, ở mức nặng có thể hoàn toàn mất khả năng nảy mùi. Sự tồn tại của vi khuẩn gây hại trong mũi cũng được tăng cường khiến cho tình trạng viêm mũi tái phát.
Viêm mũi do sử dụng thuốc
Thỉnh thoảng, viêm mũi có thể do nguyên nhân mà bản thân người bệnh gây ra khi tự điều trị các triệu chứng dị ứng do thời tiết hoặc các yếu tố khác. Việc sử dụng quá nhiều loại thuốc thông mũi, xịt mũi, hoặc nhỏ mũi khiến cho niêm mạc trong mũi mất đi sức đề kháng, trở nên dễ kích ứng và nhạy cảm hơn. Do đó, tình trạng viêm mũi nặng có thể xảy ra.
Viêm mũi có nhiều nguyên nhân khác nhau
3. Nguyên nhân gây viêm mũi
Viêm mũi có nhiều nguyên nhân khác nhau. Các yếu tố từ bên ngoài thường gây ra viêm mũi dị ứng, trong khi viêm mũi không dị ứng thường do các yếu tố từ bên trong cơ thể. Do đó, các yếu tố tăng nguy cơ viêm mũi có thể bao gồm:
Người mắc hen suyễn: Họ thường có hệ hô hấp nhạy cảm, dễ bị dị ứng với các tác nhân từ bên ngoài, điều này làm tăng nguy cơ bị viêm mũi.
Người cao tuổi: Theo thống kê, người lớn tuổi thường bị viêm mũi không do dị ứng nhiều hơn sau khi vượt qua tuổi 20.
Giới tính: Phụ nữ thường dễ bị viêm mũi hơn, đặc biệt là khi mang thai hoặc trong thời kỳ kinh nguyệt.
Do tác nhân bên ngoài: Tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, khói thuốc lá, lông động vật,… Những người làm việc trong môi trường ô nhiễm, độc hại thường có nguy cơ cao bị viêm mũi.
Do bệnh lý: Một số bệnh như suy giáp, các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, lupus ban đỏ,... cũng có thể tăng nguy cơ mắc viêm mũi.
Viêm mũi có thể do tác nhân từ bên ngoài hoặc do bệnh lý từ bên trong cơ thể gây ra.
4. Cách chẩn đoán và điều trị viêm mũi là gì?
Bác sĩ sẽ đưa ra các chẩn đoán ban đầu về nguyên nhân gây bệnh tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh, và kết hợp các phương pháp khác để xác định tình trạng bệnh:
Phương pháp chẩn đoán viêm mũi
Ban đầu, bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh thông qua bệnh sử và kiểm tra dị ứng bằng xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm da. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp CT để xem xét hình ảnh rõ ràng về tổn thương hoặc thay đổi cấu trúc trong khoang mũi. Đôi khi, nội soi mũi cũng cần thiết để xác định viêm mũi do viêm xoang.
Làm thế nào để điều trị viêm mũi?
Phương pháp điều trị viêm mũi phụ thuộc vào việc xác định nguyên nhân gây bệnh. Đối với viêm mũi dị ứng, việc loại bỏ hoàn toàn các tác nhân gây dị ứng là giải pháp tốt nhất để làm giảm kích ứng niêm mạc mũi. Sau đó, việc điều trị các triệu chứng từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào tình hình bệnh bằng thuốc hoặc các phương pháp hỗ trợ khác.
Đối với những trường hợp viêm mũi không do dị ứng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc, kháng sinh, dung dịch xịt mũi để làm giảm triệu chứng và chống viêm. Trong trường hợp cấu trúc khoang mũi bất thường, phẫu thuật có thể cần thiết để điều trị.
5. Cách phòng tránh bệnh viêm mũi
Để phòng bệnh viêm mũi, điều quan trọng nhất là tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C để củng cố hệ miễn dịch, hoặc thực phẩm giàu omega-3 để giảm nguy cơ phát triển dị ứng và ngăn chặn sưng tấy đường hô hấp. Tránh xa môi trường ô nhiễm hoặc gây dị ứng, đặc biệt là với những người có tiền sử dị ứng.
Hạn chế sử dụng thuốc xịt mũi, thuốc thông mũi mà không được bác sĩ kê đơn. Không tự ý sử dụng thuốc khi không cần thiết. Không nên coi thường bất kỳ dấu hiệu viêm mũi nào, thậm chí là nhẹ nhàng. Nên đến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị đúng, đủ, và kịp thời khi gặp vấn đề.
