1. Lập kế hoạch bài viết
1.1 Phần mở đầu
- Giới thiệu tác giả: Huy Cận là một trong những nhà thơ nổi bật của thơ ca hiện đại Việt Nam.
- Phong cách sáng tác: Trước Cách mạng tháng Tám, Huy Cận thường viết về thiên nhiên và vũ trụ, thể hiện nỗi buồn của một người gắn bó với quê hương nhưng cảm thấy cô đơn và bất lực. Sau cách mạng, thơ của ông trở nên sống động và ồn ào hơn.
- Giới thiệu tác phẩm: “Đoàn thuyền đánh cá”: Bài thơ được sáng tác năm 1958 trong chuyến thực tế tại Hòn Gai - Quảng Ninh, và được xuất bản trong tập “Trời mỗi ngày mỗi sáng”.
- Tổng quan về khổ thơ cuối của bài thơ.
1.2 Phần nội dung chính
a. Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
– Bình minh trên biển rộng lớn.
– Đoàn thuyền đánh cá trở về đầy phấn khởi với những mẻ cá bội thu.
– Dù khoang thuyền đã nặng trĩu cá, nó vẫn lướt đi nhẹ nhàng như đang thi đua với mặt trời, “Đoàn thuyền chạy đua với mặt trời”.
– “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”: tiếng hát vui tươi, rộn rã giúp con thuyền nhanh chóng trở về. => Câu hát và gió khơi như là sức mạnh kết hợp làm căng buồm, đưa thuyền nhanh về như đang thi đấu với thiên nhiên.
b. Cảnh bình minh lộng lẫy
– Khi bình minh ló rạng, “mặt trời đội biển” dâng lên trong ngày mới, tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ và tráng lệ của vũ trụ.
– Thành quả của lao động: “Mắt cá huy hoàng” biểu thị thành quả của hành trình dài dạn trên biển cả.
– Niềm tự hào và hạnh phúc trong công việc, cùng với hy vọng về một cuộc sống rực rỡ và tươi đẹp phía trước.
c. Điểm nổi bật trong nghệ thuật:
Hình ảnh thơ tuyệt vời, sống động với những liên tưởng phong phú. Âm hưởng của bài thơ mang tính hùng tráng, mạnh mẽ, sử dụng bút pháp lãng mạn.
1.3. Phần kết luận
– Đánh giá giá trị nổi bật về nội dung và nghệ thuật của khổ thơ, cũng như toàn bộ bài thơ.
– Chia sẻ cảm nhận cá nhân.
2. Phân tích khổ thơ cuối của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận một cách sâu sắc nhất
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào thơ Mới. Ông mang đến một giọng điệu đặc sắc, phản ánh sự vĩnh hằng và tình nhân ái của vũ trụ rộng lớn, cùng với sự bao dung trong thế giới huyền bí. Thơ của ông tập trung vào con người như một thực thể chính, kết nối với sự xoay vần của vũ trụ và khát khao đẹp đẽ của con người. Vì vậy, thơ của ông có sức hút đặc biệt, đưa người đọc vào thế giới của mây trời và sông nước, đồng thời cảm nhận được tài năng của một người thợ chạm khắc ngôn từ để làm cho thiên nhiên trở nên sống động. Khổ thơ cuối của bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' để lại ấn tượng sâu sắc nhất.
'Câu hát căng buồm cùng gió khơi,
Đoàn thuyền đua cùng mặt trời.
Mặt trời vươn lên từ biển, màu sắc mới
Mắt cá lấp lánh muôn dặm rộng'
Bài thơ mở đầu với hình ảnh 'mặt trời lặn xuống biển' và kết thúc bằng 'mặt trời vươn lên khỏi biển', miêu tả một đêm lao động đầy đủ của ngư dân trên biển. Khổ thơ đầu tiên mô tả cảnh thuyền ra khơi và đánh bắt cá. Khổ thơ cuối cùng diễn tả sự trở về nhanh chóng của đoàn thuyền sau một đêm lao động vất vả, tạo nên một khung cảnh tươi đẹp và đầy sức sống. Bốn câu thơ cuối thể hiện cuộc thi đua hào hứng giữa con người (đoàn thuyền) và mặt trời. Câu đầu tiên của khổ thơ được lặp lại gần như nguyên vẹn từ câu cuối của khổ thơ trước, với một từ 'cùng' thay đổi, tạo nên sự cân đối và hài hòa. Cấu trúc lặp lại này trở thành một điệp khúc vang vọng, nhấn mạnh niềm vui làm giàu và làm đẹp quê hương, cùng niềm phấn khởi của người ngư dân.
'Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền đua cùng mặt trời'
Bài thơ mở đầu bằng những lời ca ngợi của ngư dân và kết thúc bằng âm vang thiết tha, khi đoàn thuyền trở về với niềm vui và sự hào hứng sau một đêm lao động vất vả. Mặc dù khoang thuyền đầy ắp cá, nó vẫn lướt nhanh trên mặt biển như đang 'đua cùng mặt trời'. Những câu hát và gió cùng làm căng buồm, tạo nên hình ảnh con người lao động chủ động trong khung cảnh biển cả hùng vĩ. Nhà thơ sử dụng màu sắc thiên nhiên để thể hiện cuộc sống ấm no và niềm vui lao động. Hình ảnh người dân chài là hiện thực của cuộc sống cần lao với phẩm chất cao đẹp, gắn bó với biển cả và niềm vui của công việc.
Những câu hát của ngư dân kết hợp với gió giúp thuyền lướt nhanh về như đang thi đua với thiên nhiên. Hình ảnh con người làm chủ trên biển rộng lớn trở nên thật đẹp và huy hoàng. Tiếng hát trong khổ thơ cuối thể hiện niềm vui và sự hạnh phúc sau một đêm lao động mệt nhọc. Sự nhân hóa của con thuyền và mặt trời cùng cấu trúc song hành tạo ra không khí hối hả. Mặt trời chiếu sáng, thuyền lướt nhanh về bến, tạo nên không khí vui tươi, hào hứng. Tiếng hát mừng chiến thắng hòa cùng sóng vỗ, thể hiện niềm hạnh phúc của người lao động. Họ đã làm chủ thiên nhiên và tạo ra một bài ca cuộc sống tươi đẹp.
Khổ thơ cuối tạo ấn tượng mạnh mẽ với hình ảnh “Đoàn thuyền đua cùng mặt trời”. Đoàn thuyền được so sánh với mặt trời vĩ đại, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Huy Cận dùng hình ảnh bình dị để so sánh với thiên nhiên vĩ đại, làm nổi bật sức mạnh và sự kiên cường của ngư dân sau một đêm lao động vất vả. Hình ảnh đoàn thuyền không chỉ là phương tiện mà là biểu tượng của người ngư dân chiến thắng thiên nhiên. Khi mặt trời mọc, một ngày mới bắt đầu và đoàn thuyền trở về bến, minh chứng cho thành quả lao động và sự hòa hợp với vũ trụ.
“Mặt trời nhô lên từ biển, tỏa sắc mới”,
“Mắt cá lấp lánh hàng ngàn dặm”
Hình ảnh mặt trời trong khổ thơ không chỉ là thiên nhiên mà còn là hình ảnh hàng ngàn mắt cá lấp lánh dưới ánh bình minh. Vẻ đẹp của bình minh trên biển được diễn tả sinh động qua biện pháp nhân hóa 'mặt trời đội biển', gợi cảm giác huyền bí và lãng mạn. Mặt trời mạnh mẽ dường như nâng lên biển, tạo nên màu sắc bình minh rực rỡ chào đón những người lao động cần cù. Câu thơ cuối cùng hiện lên hình ảnh đoàn thuyền trở về, đầy ắp cá với ánh sáng mặt trời lấp lánh trên từng mắt cá, thể hiện thành quả lao động, niềm vui và tự hào của người lao động. Hình ảnh 'mắt cá huy hoàng' không chỉ gợi cảm giác lãng mạn mà còn thể hiện sự vinh quang và niềm vui của người lao động trong cuộc sống bình dị.
Bài thơ mang âm hưởng mạnh mẽ và hào hùng, sử dụng các biện pháp tu từ độc đáo. Huy Cận với bút pháp lãng mạn và trí tưởng tượng phong phú đã tạo ra những hình ảnh đẹp và tràn đầy chất thơ. 'Đoàn thuyền đánh cá' của ông là một bức tranh lao động vĩ đại, ngập tràn ánh sáng và sức sống. Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của biển cả mà còn tôn vinh những người dân chài trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ.
Mytour đã chia sẻ bài phân tích khổ thơ cuối của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận với các bạn. Hy vọng bài viết sẽ hỗ trợ các em học sinh trong việc diễn đạt và phát triển ý tưởng khi làm bài phân tích tác phẩm văn học. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm các bài phân tích khác trên website của chúng tôi. Cảm ơn các bạn đã theo dõi!