Khám phá Smart Contract: Định nghĩa và ứng dụng chi tiết

Blockchain đem lại khả năng tự động cho thỏa thuận và thực thi hợp đồng thông minh. Điều này làm nổi bật Smart Contract. Đọc để hiểu rõ về Smart Contract là gì và thông tin chi tiết về nó!

1. Smart Contract là gì?

Nick Szabo định nghĩa Smart Contract như một công cụ kết hợp giao thức và giao diện người dùng, hỗ trợ chính thức hóa và bảo mật mạng máy tính. Smart Contract có ứng dụng rộng rãi trong các thỏa thuận hợp đồng.

Mặc dù những nguyên tắc hoạt động chính đã xuất hiện, nhưng vì công nghệ và môi trường chưa đủ, Nick Szabo chưa thể triển khai hợp đồng thông minh. Nhưng nhờ vào sự xuất hiện và phát triển của công nghệ Blockchain, hợp đồng thông minh đã trở nên thực tế và phổ biến với mọi người.

Bitcoin đã đặt nền tảng cho việc thiết lập Smart Contract, nhưng chỉ khi Ethereum ra đời, hợp đồng thông minh mới thực sự đáp ứng và được nhiều người ưa chuộng.

Vì thế, hợp đồng thông minh không chỉ giống như hợp đồng pháp lý truyền thống mà còn được ghi lại bằng ngôn ngữ máy tính. Hợp đồng thông minh mô tả khả năng tự đưa ra điều khoản và thực thi thỏa thuận trên hệ thống máy tính với công nghệ Blockchain.

Quá trình đầy tự động, không cần sự gặp gỡ trực tiếp và không có thứ phục tạp từ bên ngoài. Phương pháp mới này vẫn giữ tính minh bạch, có khả năng kiểm tra, đảo chiều và không thể can thiệp từ phía bên ngoài.

2. Sự khác biệt giữa Hợp đồng Thông minh và Hợp đồng Truyền thống là gì?

Những đặc điểm riêng của hợp đồng truyền thống bao gồm:

- Được tạo lập bởi chuyên gia pháp lý.

- Soạn thảo một đám mây tài liệu.

- Đòi hỏi có đối tác thứ ba để thực hiện.

- Tốn nhiều thời gian để thương lượng và ký kết.

- Hợp đồng có thể mang đến những vấn đề phức tạp, không rõ ràng.

- Tốn kém và cần phải dựa vào hệ thống tư pháp để giải quyết khi xảy ra sự cố.

Các điều khoản và hình phạt trong hợp đồng truyền thống và hợp đồng thông minh đều được mô tả rõ ràng.

Tuy nhiên, hợp đồng thông minh có những khác biệt như:

- Được xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình như C++, Go, Python, Java trên máy tính.

- Toàn bộ quy trình được thực hiện bởi hệ thống sổ cái phân tán Blockchain.

- Không cần phải tới bên trung gian thứ ba nào cả.

- Đảm bảo tính minh bạch và độ chính xác trong việc thực hiện.

3. Cơ chế hoạt động của Smart Contract

Hợp đồng thông minh chỉ thực hiện tự động khi các điều khoản đã được lập trình từ trước. Đầu tiên, các điều khoản sẽ được viết bằng ngôn ngữ lập trình, sau đó được mã hóa và chuyển vào một block thuộc Blockchain. Hợp đồng thông minh được phân phối và sao chép bởi các node hoạt động trên nền tảng đó.

Khi có lệnh triển khai, hợp đồng sẽ được triển khai theo đúng như điều khoản đã định sẵn. Đồng thời, Smart Contract tự động kiểm tra quá trình thực hiện cam kết, điều khoản được nêu trong hợp đồng.

Hệ thống hoạt động dựa trên câu lệnh “If - Then” và hàng trăm người giám sát, đảm bảo không xảy ra lỗi sai trong quá trình giao nhận.

Ví dụ, nếu bạn muốn mua chiếc xe từ công ty tôi và thanh toán bằng tiền điện tử qua Blockchain. Biên nhận sau đó sẽ được đưa vào hợp đồng thông minh, tôi cam kết giao mật mã và chiếc xe vào ngày cụ thể. Nếu mật mã giao không đúng thời hạn, tiền sẽ được hoàn lại vào tài khoản bạn. Nếu trước thời hạn, hệ thống sẽ giữ lại tiền và mật mã để chuyển đúng ngày.

4. Lợi ích tuyệt vời của Smart Contract

Các ưu điểm của hợp đồng thông minh bao gồm:

- Tự động hóa: Hoạt động như một chương trình tự thực hiện các tác vụ khác nhau. Nếu không kích hoạt, hợp đồng thông minh sẽ ở trạng thái “Không hoạt động” và không thực hiện bất kỳ hành động nào.

- Phân tán: Hợp đồng thông minh sẽ được sao chép và phân phối trên tất cả các nút của mạng Ethereum thay vì tập trung vào các máy chủ.

- Bất khả sửa đổi: Ngay sau khi triển khai, hợp đồng đảm bảo không thể sửa đổi. Có thể xóa bỏ hợp đồng nếu tính năng này đã được thêm vào trước khi triển khai. Ngoài ra, hợp đồng chỉ thực hiện những điều khoản được nêu rõ trong hợp đồng, ngăn chặn hiện tượng giả mạo hợp đồng.

- Linh hoạt: Trước khi triển khai, việc lựa chọn hình thức mã hóa sẽ giúp hợp đồng tạo ra nhiều loại ứng dụng phi tập trung.

- Không phụ thuộc vào sự tin tưởng: Hợp đồng thông minh có thể hoàn toàn được thực hiện bởi hai bên xa lạ mà không cần gặp mặt trực tiếp. Công nghệ Blockchain đảm bảo sự an toàn và chính xác của dữ liệu hợp đồng.

- Minh bạch và không bị thất lạc: Tất cả mọi người đều có thể xem và tải về, nhưng không thể thay đổi mã nguồn do Smart Contract dựa trên Blockchain công khai.

- Độ chính xác cao: Ngăn chặn mọi lỗi phổ biến khi thực hiện trên giấy tờ.

- Tối ưu hoá thời gian: Do sử dụng ngôn ngữ lập trình trên máy tính, giúp tiết kiệm thời gian và giảm chi phí cho các khâu trung gian.

5.Ưu, nhược điểm của hợp đồng thông minh

- Ưu điểm của Smart Contract:

+ Nhiều lĩnh vực ứng dụng: Smart Contract có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực như Logistics, Ngân hàng, Bất động sản, Bầu cử,...

+ Tự do tuyệt đối: Không bị kiểm soát bởi bất kỳ tổ chức nào.

+ Giảm thiểu rủi ro từ đối tác thứ ba.

+ Đảm bảo an toàn và minh bạch.

+ Nhanh chóng và Hiệu quả.

- Khuyết điểm của Hợp đồng Thông minh:

+ Rủi ro từ Mạng Internet: Có khả năng bị tấn công hoặc khai thác bởi các hacker nếu thông tin quan trọng bị rò rỉ.

+ Thiếu về Pháp lý: Quyền lợi có thể không được bảo vệ do thiếu chính sách pháp luật.

+ Đòi hỏi cao về chuyên sâu về triển khai từ các nhà phát triển và hệ thống. Điều này làm tăng chi phí không nhỏ cho việc thuê chuyên gia và xây dựng cơ sở hạ tầng.

Đây là những thông tin hữu ích xoay quanh thuật ngữ “Hợp đồng thông minh”, đang ngày càng có ảnh hưởng đáng kể đến cộng đồng. Hi vọng bài viết này mang lại cho bạn cái nhìn sâu sắc về Smart Contract!