Khám phá tâm trạng của nhân vật Thanh trong tác phẩm Dưới bóng hoàng lan

1. Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh trong truyện Dưới bóng hoàng lan

Thạch Lam, một trong những cây bút nổi bật của nhóm Tự lực văn đoàn và nền văn học Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945, dù không viết nhiều, nhưng các tác phẩm của ông luôn toát lên giá trị nhân văn sâu sắc với những câu chuyện giản dị nhưng đầy cảm xúc. Để hiểu thêm về phong cách và tư tưởng của ông, chúng ta có thể phân tích qua truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”.

“Dưới bóng hoàng lan” là một tác phẩm nổi bật của Thạch Lam, với cốt truyện nhẹ nhàng và bối cảnh làng quê gần gũi. Mặc dù câu chuyện có vẻ giản dị, nhưng lại mang đến những cảm xúc sâu lắng và chân thành về con người và tình cảm. Truyện kể về nhân vật Thanh trở về quê, thăm bà ngoại và gặp lại những người thân yêu. Cuộc sống của Thanh từ nhỏ đã chịu nhiều khó khăn, nhưng luôn được bao bọc bởi tình thương và sự chăm sóc của bà. Đối với Thanh, bà không chỉ là người thân duy nhất mà còn là cả cha lẫn mẹ của anh.

Kể từ khi Thanh lên thành phố làm việc, ngôi nhà vắng vẻ của ông bà ngoại càng trở nên hiu quạnh. Dù đã xa quê lâu, mỗi lần trở về, ngôi nhà vẫn không đổi thay, như tình cảm của người bà, vẫn nguyên vẹn như ngày anh rời đi. Sự tĩnh lặng của căn nhà khiến Thanh cảm thấy hứng thú và phải “lựa chọn” khi trở về.

Ngay từ những dòng đầu tiên của cuốn sách, tình yêu quê hương sâu sắc của Thanh được thể hiện rõ, đặc biệt là tình cảm gắn bó với bà nội. Mỗi lần về quê, Thanh đều cảm nhận sự vui mừng và hạnh phúc khi trở về ngôi nhà thân yêu, rời xa cái nóng thành phố và được đoàn tụ với người mình yêu sau hai năm xa cách. Sự quan tâm tận tình của bà, hương ngọc lan ngọt ngào khiến Thanh cảm thấy tâm hồn nhẹ nhõm, đây là sự nhẹ nhõm của người luôn hướng về quê hương.

Tình cảm ngọt ngào giữa Thanh và Nga chạm đến trái tim người đọc bởi sự trong sáng và đáng yêu. Qua các cuộc đối thoại, dù những lời yêu chưa được nói ra, nhưng tình cảm chất chứa rõ ràng. Khoảnh khắc lãng mạn khi Thanh cài bông hoa ngọc lan lên tóc Nga thể hiện sự tinh tế của tình yêu. Dù Thanh phải lên đường, mỗi năm Nga vẫn cài bông hoa như ngày trước, tình yêu vẫn ngọt ngào dù chưa trọn vẹn.

Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” mang đến một câu chuyện ngọt ngào và giản dị, nhưng tinh tế và sâu sắc, mang lại cảm giác thư thái qua lời kể của Thanh. Những cảm xúc yêu thương và trìu mến được truyền tải từ câu chuyện, gợi lên tình yêu quê hương, gia đình và tình yêu đầu đời.

2. Phân tích tác phẩm Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam một cách ngắn gọn và hiệu quả

Nguyễn Tuân đã nhận xét rằng: “Các tác phẩm của Thạch Lam mang một vẻ đẹp nhẹ nhàng, thơm mát và trong lành”. Điều này đặc biệt đúng trong “Dưới bóng hoàng lan” – một câu chuyện giản dị nhưng đầy cảm xúc sâu lắng, như một làn sóng tươi mới đưa người đọc trở về quê hương. Hương thơm ngọt ngào của hoa ngọc lan xuyên suốt tác phẩm làm dịu mát tâm hồn người đọc.

“Dưới Bóng Hoàng Lan” kể về một ngày nghỉ ngơi của Thanh tại quê hương. Trong truyện ngắn này, tác giả tập trung vào cảm xúc và suy nghĩ của Thanh khi trở về nhà, gặp lại bà ngoại và cô gái hàng xóm. Tác phẩm truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương, tình cảm gia đình và mối tình đầu ngọt ngào. Khi trở về, Thanh gặp “con đường gạch Bát Tràng rêu phong” và những vòm cây quen thuộc. Không khí ở đây mát mẻ và thoang thoảng mùi lá tươi, như cánh cửa mở ra khu vườn thần tiên. Thanh không vội bật đèn, tận hưởng cái mát của bóng tối, cảm giác bình yên và quen thuộc dâng lên trong lòng. Mọi thứ trong nhà, ngoài vườn vẫn không thay đổi, tạo cảm giác thoải mái khi trở về với khung cảnh cũ. Tình yêu quê hương làm cho không gian trở nên dịu dàng đón chào Thanh.

Khi gặp bà, Thanh xúc động và vui mừng chạy về phía bà. Bà của Thanh hiện lên với đôi mắt hiền từ, mái tóc bạc và tay chống gậy tre. Thanh cảm thấy như quay trở lại thời thơ ấu, được bà chăm sóc từng bữa ăn, giấc ngủ. Bà lo lắng cho Thanh, giục anh đi rửa mặt và nghỉ ngơi, phủi bụi trên giường và xua muỗi cho anh ngủ. Những hành động ân cần của bà khiến Thanh cảm động và rơi nước mắt. Dù Thanh lớn khôn và khỏe mạnh, bên bà vẫn luôn là đứa con bé bỏng cần được chăm sóc. Tình cảm gia đình được thể hiện rõ qua những cử chỉ yêu thương của bà.

Thạch Lam khéo léo lồng ghép dư vị ngọt ngào của mối tình đầu qua mối quan hệ của Thanh với Nga – cô bé hàng xóm thân thiết hồi nhỏ. Thanh vui mừng khi gặp lại Nga và mời cô ở lại dùng bữa. Cả hai trao đổi kỷ niệm và ánh nhìn trìu mến. Nga giờ đã trưởng thành, và tình cảm của Thanh dành cho cô ngày càng sâu đậm. Hương thơm của hoa ngọc lan khiến cả hai thêm gần gũi. Nga thẳng thắn bày tỏ nỗi nhớ khi hái hoa, và Thanh, dù không biết nói gì, đã lặng lẽ thể hiện tình cảm qua hành động tinh tế, như muốn nói rằng anh sẽ cùng cô tiếp tục hái hoa.

“Ngày vui không dài”, hôm sau Thanh phải rời quê đi công tác. Anh mang theo vali nặng đồ ăn mà cô chuẩn bị, cảm xúc “nửa buồn nửa vui” khi ra đi. Thanh hy vọng sẽ sớm trở lại ngôi nhà thân yêu, gặp lại bà và Nga, mối tình đầu của mình. Trong tác phẩm, Thạch Lam khéo léo lồng ghép tình yêu quê hương, gia đình và tình yêu đôi lứa qua ngôn ngữ giản dị và lối kể tinh tế, giúp người đọc cảm nhận rõ ràng ba cung bậc cảm xúc này mà không cảm thấy rối rắm.

Mytour đã trình bày bài viết Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh trong Dưới bóng hoàng lan. Kính mời bạn đọc tham khảo!