Khám phá tết Hạ Nguyên – Nguồn gốc và ý nghĩa

Ngoài tết Nguyên đán, Việt Nam còn nhiều dịp tết khác đậm đà văn hóa, trong đó có tết Hạ Nguyên. Tết này ý nghĩa như thế nào? Cùng khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của tết Hạ Nguyên ngay bây giờ.

Tết Hạ Nguyên – Ngày trọng đại của tâm linh

Tìm hiểu về tết Hạ Nguyên

Tết Hạ Nguyên (Lễ mừng lúa mới) diễn ra vào Rằm tháng Mười Âm lịch hàng năm. Ngày này, người ta cúng kiếng linh đình để cầu an cho gia đình và siêu cho người đã khuất.

Về nguồn gốc, sau mỗi mùa gặt tháng Tám, công việc nông nghiệp trở nên nhẹ nhàng hơn. Lúa mới, rơm mới đều đủ, thể hiện sự ơn nghĩa của thiên nhiên khi không có lụt lội hủy hoại mùa màng.

Vào Rằm tháng Mười Âm lịch, mọi nhà lại chuẩn bị những gì đã thu hoạch để làm các món ăn theo phong tục địa phương, cùng mâm cơm dâng cúng ông bà tổ tiên, Thổ thần,... Ngày này trở thành dịp không thể thiếu trong đời sống và được gọi là lễ tạ ơn, lễ mừng lúa mới hay tết Hạ Nguyên.

Đây là một trong những phong tục quý báu của Phật giáo được truyền lại từ đời này sang đời khác. Sau khi cúng tạ ơn, cả nhà quây quần bên bếp lửa hồng, thưởng thức mâm cơm ấm áp giữa tiết đông se lạnh.

Ý nghĩa đặc biệt của ngày tết Hạ Nguyên

Cầu an, cầu siêu cho thân nhân

Đây là dịp mọi người đến chùa ước cầu sự an lành, hạnh phúc cho những người thân trong gia đình, đặc biệt là ông bà, cha mẹ. Sau khi tham dự lễ Phật, nhiều người còn đến viếng thăm người thân đã khuất để cầu siêu cho họ.

Tưởng nhớ công ơn của đức Phật và tổ tiên

Vào ngày này, đặc biệt là các Phật tử, họ sẽ nhớ đến và biểu dương lòng biết ơn đối với công ơn của đức Phật, Bồ Tát trong việc tạo ra, bảo tồn và thúc đẩy hướng thiện, loại trừ ác và tôn vinh công đức của tổ tiên. Vì vậy, lễ cúng tết Hạ Nguyên thường được tổ chức tại chùa để mọi người học tập tinh thần cao quý của đức Phật.

Dẫn dắt mọi người vào con đường thiện

Qua tết Hạ Nguyên, mọi người cũng tự nguyện sống theo hướng thiện vì với con người, không có việc gì cao quý bằng việc làm điều thiện. Đặc biệt, trong dịp Lễ này, nét đẹp này càng được tôn vinh khi mọi người, mọi nhà đều tận tâm thực hiện các nghi lễ, cúng kiếng. Đồng thời, nhớ đến công ơn của ông bà tổ tiên, cha mẹ và những người tiền bối.

Các hoạt động trong ngày tết Hạ Nguyên

Biếu quà thân thương

Trong dịp này, người dân thường tặng quà, gạo - nếp mới hoặc những đặc sản mùa Thu Đông như một cách thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn đối với ông bà, cha mẹ và các bậc tiền bối tôn kính.

Cúng Tổ Tiên và Tam Bảo linh thiêng

Để tết Hạ Nguyên trở nên trang trọng hơn, mọi nhà đều chuẩn bị hương hoa, đèn nến, xôi gạo mới và mâm lễ tươm tấp, thanh khiết để cúng dường Tam Bảo và tổ tiên.

Thăm chùa và thắp hương thiêng liêng

Để cầu an, mọi người sẽ đến chùa để thắp hương, lễ Phật và cầu nguyện thành tâm mong mọi việc được suôn sẻ, hanh thông. Do đó, mỗi dịp tết Hạ Nguyên, các chùa thường đón đầy người, khói hương lan tỏa.

Gợi ý các món trong mâm cúng ngày tết Hạ Nguyên

Ngoài xôi, hoa và quả, tết Hạ Nguyên còn có những món mặn (không chỉ món chay) để dâng cúng Thần linh, ông bà tổ tiên,...

Bánh cúng truyền thống

Loại bánh này được làm từ bột gạo xay mịn, quen thuộc với người dân miền Tây. Mỗi chiếc bánh dẻo, trắng được bọc bên trong lớp lá chuối xanh mướt. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được hương vị đặc trưng, vừa mặn mà, vừa ngọt ngào, đặc biệt là hương vị béo ngậy của nước cốt dừa.

Xôi ngũ sắc đặc biệt

Không chỉ đẹp mắt với các sắc màu, món xôi này còn có hương vị ngọt ngào, thơm ngon. Bạn chỉ cần trang trí xôi thành hình hoa với vài chiếc lá xung quanh là đã có phần xôi ngũ sắc đẹp mắt, trang trọng để cúng.

Bánh in thơm ngon

Bên cạnh bánh cúng, bánh in cũng là một gợi ý hay để cúng lễ. Mỗi chiếc bánh trắng mịn, ngọt ngào với nhân đậu xanh bùi bùi, ngọt ngọt. Thật phù hợp để đặt trên bàn cúng đúng không?

Thịt heo luộc

Thịt heo luộc vừa chín, mềm thơm, béo ngậy kết hợp cùng rau sống tươi. Kèm theo là mắm nêm hoặc mắm tôm đặc trưng, tạo cảm giác hài hòa và thú vị khi thưởng thức. Món ăn này được nhiều người yêu thích và chọn lựa cho bàn cúng tết Hạ Nguyên.

Gà hấp thơm ngon

Món gà hấp không thể thiếu trên bàn cúng mọi dịp lễ tết. Gà sau khi hấp có lớp da vàng óng, căng bóng thu hút mọi ánh nhìn. Thịt gà dai mềm, thơm ngon tự nhiên khiến mâm cúng trở nên trang trọng hơn rất nhiều.

Hy vọng qua chia sẻ này, bạn hiểu rõ hơn về tết Hạ Nguyên và ý nghĩa của dịp này. Nếu cần thêm gợi ý cho bàn cúng, hãy tham khảo những điều này nhé.