Buzz
Chữ người tử tù là một trong những tác phẩm nổi bật nhất trong tập truyện ngắn Vang bóng một thời của Nguyễn Tuân. Để hiểu rõ tác phẩm, cần tìm hiểu về nghệ thuật chơi chữ truyền thống.
Từ lâu, ở Trung Quốc và các nước sử dụng chữ Nho như Nhật Bản và Việt Nam, người trí thức thường có thói quen chơi chữ. Những người viết chữ đẹp được tôn trọng. Chữ Nho là chữ tượng hình, được viết bằng bút lông mềm mại, giống như vẽ tranh. Tính cách của người viết cũng thể hiện qua nét chữ. Thư pháp là một bộ môn nghệ thuật kết hợp khả năng viết chữ đẹp và hiểu sâu ý nghĩa của chữ.
Trong thời kỳ phong kiến Việt Nam, Cao Bá Quát được xem là một trong những nghệ sĩ thư pháp tài hoa nhất.
Huấn Cao là người luôn giữ lòng tự trọng, không vì danh lợi mà đánh mất giá trị của bản thân. Ông sống ngang tàng, không sợ hiểm nguy, và khinh miệt những kẻ nắm quyền. Với viên quản ngục, ông thể hiện thái độ lạnh lùng và ngạo mạn, nhưng cũng trân trọng tấm lòng hiểu biết của viên quản ngục.
Sau khi cho chữ xong, Huấn Cao khuyên viên quản ngục nên rời khỏi công việc này để giữ được thiên lương trong sáng. Theo ông, cái đẹp không thể chung sống với cái xấu, và chỉ những ai giữ được bản chất trong sáng mới có thể thưởng thức cái đẹp.
Huấn Cao là người tài hoa, chữ viết của ông rất đẹp và nhanh, đến mức viên quản ngục coi việc xin được chữ của ông là một điều vô giá.
Hình ảnh Huấn Cao trở nên rạng rỡ bởi dáng vẻ hiên ngang, xứng đáng với tư thế của một anh hùng. Dù bị giam giữ, ông vẫn giữ được phong thái tự do và thoải mái, thể hiện tinh thần không sợ hãi trước cái chết.
Đoạn cho chữ cuối truyện là phần hay nhất, thể hiện nghệ thuật đỉnh cao của tác phẩm. Trong đoạn này, hình ảnh Huấn Cao trở nên oai nghiêm giữa bối cảnh lạ lùng. Tác giả dùng thủ pháp đối lập hiệu quả: việc cho chữ - một hoạt động thanh cao với lụa trắng và mực thơm - lại diễn ra trong không gian tù tối tăm, ẩm thấp. Sự đối lập phi lý này tạo nên cảnh tượng độc đáo, mang tính nghệ thuật cao. Ý nghĩa tư tưởng của truyện nằm ở sự chiến thắng của cái đẹp, cái tài hoa và nhân cách trước sự xấu xa, thấp hèn.
Nhân vật như Huấn Cao là một điểm sáng giữa khung cảnh hỗn độn. Dù ban đầu họ nghi ngờ lẫn nhau, tình yêu cái đẹp đã giúp họ thấu hiểu nhau. Bên trong viên quản ngục là một tâm hồn nghệ sĩ, người dám đối diện với nguy hiểm để xin chữ của người tù.
Nhiều người cho rằng trước cách mạng, Nguyễn Tuân chỉ chú trọng đến nghệ thuật vì nghệ thuật. Nhưng Chữ người tử tù chứng minh ông không tách rời tài và tâm, cái đẹp và nhân cách. Huấn Cao nhận ra người biết tôn trọng khí phách và tài năng chắc chắn không phải kẻ xấu. Nghệ thuật có thể cảm hóa con người, ngay cả khi họ phải sống trong môi trường xấu xa.
Mytour
