Đền Bạch Mã nằm ở phía đông của Thăng Long tứ trấn
Địa chỉ: 76 phố Hàng Buồm, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Giờ mở cửa: 09:00 - 17:30
Đền Bạch Mã là một phần của khu vực Thăng Long tứ trấn, được biết đến với tên gọi là “Trấn Đông thành Thăng Long’. Đây là nơi thờ thần Long Đỗ, hay còn gọi là Rốn Rồng, một thần thánh trong văn hóa truyền thống của người Hà Nội.
Ngôi đền được xây dựng vào năm 866, liên quan đến câu chuyện về vua Lý Công Uẩn xây cầu đảo để lập thành phố vào năm Canh Tuất 1010.
Theo truyền thống, khi xây thành, công trình gặp nhiều khó khăn. Một ngày nọ, khi các quan lính đến cầu đảo, họ thấy một con ngựa trắng từ đền bước ra. Đặc biệt, mỗi bước đi của ngựa lại để lại dấu chân theo hướng Đông Tây.
Vua đã gửi người làm theo dấu chân của ngựa để hoàn thành công trình. Điều này đã làm cho công trình trở nên vững chãi hơn. Sau đó, vua giao cho những người tu sửa đền và phong hiệu thần Long Đỗ là “Quốc đô Định bang Thành Hoàng Đại Vương’, đền được phong là “Bạch Mã linh tử’.
Dần dần, hình ảnh của con ngựa trắng thần thánh đã trở thành biểu tượng của đền thờ và làm nổi bật ngôi đền trong khu vực Thăng Long tứ trấn. Ngày nay, bên trong đền vẫn còn giữ lại những cổ vật quý giá và kiến trúc nghệ thuật đặc sắc sau nhiều lần được trùng tu.
Nổi bật tại ngôi đền thuộc khu vực Thăng Long tứ trấn là khung nhà gỗ và hệ thống cột gỗ lim khổng lồ, cùng bộ đỡ mái được xây dựng theo kiểu ‘giá chiêng chồng rường con nhị’ và có hoa văn chạm khắc theo phong cách thời Nguyễn.

Đền Bạch Mã là một phần của khu vực Thăng Long tứ trấn, còn được biết đến với tên gọi “Trấn Đông thành Thăng Long’

Đền Bạch Mã mang vẻ đẹp truyền thống đặc sắc

Ngày nay, đền là nơi lưu giữ và bảo tồn nhiều di vật quý có giá trị lịch sử

Đền là nơi thờ thần Long Đỗ, hay còn được biết đến là Rốn Rồng, một vị thần quan trọng trong văn hóa truyền thống của người Hà Nội.
Đền Voi Phục nằm ở phía Tây của Thăng Long tứ trấn
Địa chỉ: 306B Kim Mã, phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội
Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00
Đền Voi Phục là một danh thắng mang vẻ đẹp cổ kính đậm chất hoài niệm, cùng không khí linh thiêng, thu hút nhiều du khách đến tham quan, cầu may. Đặc biệt, vào năm 1962, đền đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là Di tích văn hóa.
Nằm trên gò Long Thủ hướng về phía Nam và chếch về phía Đông, đền tạo nên ấn tượng với vị trí địa lý hấp dẫn năng lượng thiên nhiên, thần linh, đồng thời là hướng linh thiêng của vua ngự trị. Đây cũng là nơi thờ thần Linh Lang, người đã giúp vua Lý Thái Tổ chống lại quân Tống và Mông Nguyên thời nhà Trần.
Đền Voi Phục có kiến trúc cổ kính với màu sắc của thời gian, với ba con đường dẫn vào chánh điện. Ở giữa sân đền là giếng nước hình bán nguyệt với hình chạm rồng mây kép biểu tượng cho ‘tụ thủy tụ phúc’, ý nghĩa là ‘cầu nước cầu no đủ’. Mái đình cong cong với những họa tiết rồng, phượng, lân, hổ, châu uốn lượn mềm mại nhưng không kém phần trang trọng.
Chánh điện tại đền Voi Phục có 5 gian bày lỗ bộ, ở giữa là bài vị, ngai vàng chạm khắc tỉ mỉ với tượng thần Linh Lang ngự vị trí cao nhất. Trong khi đó, Hậu đường là nơi thờ mẹ của thần Linh Lang cùng ba vị Thánh mẫu.

Đền Voi Phục là một danh thắng mang vẻ đẹp cổ kính đậm chất hoài niệm, cùng không khí linh thiêng

Đền Voi Phục có kiến trúc cổ kính, màu sắc đã phai nhạt theo thời gian với ba con đường dẫn vào chánh điện

Mái đình cong cong với những họa tiết rồng, phượng, lân, hổ, châu uốn lượn mềm mại, in sâu dấu ấn của kiến trúc xưa

Những chi tiết chạm trổ tinh tế trên mái đình cong cong

Trong sân đền, có một giếng nước hình bán nguyệt được chạm khắc đôi rồng mây, biểu tượng cho ý nghĩa ‘tụ thủy tụ phúc’, hay ‘cầu nước cầu no đủ’

Từ đền, bạn có thể nhìn thấy cảnh bình yên của cầu Thủ Lệ

Chánh điện tại đền Voi Phục có 5 gian bày lỗ bộ với tượng thần Linh Lang ngự vị trí cao nhất

Cặp tượng voi phục tại sân đền
Đền Kim Liên nằm ở phía Nam của Thăng Long tứ trấn
Địa chỉ: 144 Kim Hoa, phường Hoa Liên, quận Đống Đa, Hà Nội
Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00
Tọa lạc ở phía Nam của Thăng Long tứ trấn, đền Kim Liên là nơi thờ phượng thần Cao Sơn Đại Vương, người được xem là bảo vệ dân làng khỏi thiên tai và bão lũ.
Đền Kim Liên được xây dựng trên một ngọn đồi cao ở phía Đông của đầm Kiêm Liên, với cổng và cửa chính hướng về phía Tây. Phía trước ngọn đồi có cổng, cột, và hai gian sân gạch, trong khi kiến trúc chính nằm bên trong khuôn viên.
Khuôn viên chính của đền Kim Liên được chia thành Nghi môn, Đại bái và Hậu cung, được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, sử dụng gạch lớn từ thời Lê Trung Hưng. Điều đặc biệt, chính điện có hình dạng chữ đinh độc đáo.
Ngày nay, đền Kim Liên là nơi lưu giữ các cổ vật quý giá, như 33 bản sắc phong từ thời Lê và Nguyễn, tấm bia đá ‘Cao Sơn Đại Vương Thần Từ Bi Minh’ được ngự ban vào năm 1510, và nhiều hơn nữa.

Đền Kim Liên là nơi thờ phượng thần Cao Sơn Đại Vương

Đền được xây dựng theo kiến trúc truyền thống với mái đình vút cong

Khuôn viên của đền phủ kín bóng cây cổ thụ, mang lại cảm giác mát mẻ và thoải mái cho những người đến thăm, dâng hương, chiêm bái

Các tiểu cảnh bên trong khuôn viên sân đền

Gian nhà sau phát ra vẻ đẹp cổ kính với tường sơn vàng

Chánh điện tại đền luôn bốc lên hương khói, tạo ra không khí linh thiêng của nơi thờ phượng
Đền Quán Thánh nằm ở phía Bắc
Địa chỉ: đường Thanh Niên, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội
Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00
Là một trong bốn di tích thuộc quần thể tứ trấn Hà Nội, đền Quán Thánh còn được biết đến với hai tên gọi khác là Trấn Vũ Quán và đền Quán Thánh. Đây là nơi thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ, người cai trị vùng Bắc, giúp dân loại trừ yêu ma và quỷ quái.
Đặc biệt, danh thắng này thuộc Thăng Long tứ trấn được xây dựng theo kiến trúc Trung Hoa truyền thống với tam quan, tiền đế, trung đế, hậu cung và sân bái. Cổng ngoài đền có bốn cột trụ hình phượng hoàng đấu lưng, trên đỉnh là con nghê kiêu hãnh. Xung quanh cột trụ là các chi tiết chạm trổ nổi hình cá hóa rồng, mãnh hổ hạ sơn, cùng các câu đối cổ.
Điểm nổi bật nhất tại di tích là tượng thần Trấn Vũ đúc từ đồng đen, cao 4 mét, nặng 4 tấn, phản ánh tài năng của nghệ nhân Hà Nội.

Đền Quán Thánh là nơi thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ, người cai trị phương Bắc, giúp dân diệt trừ yêu ma và quỷ quái

Đền Quán Thánh nằm trên đỉnh đồi cao với tầm nhìn rộng lớn

Một khung cảnh yên bình trong sân đền

Đền được xây dựng theo kiến trúc Trung Hoa truyền thống với tam quan, tiền đế, trung đế, hậu cung và sân bái

Đến Đền Quán Thánh, bạn sẽ thấy những công trình toát lên vẻ đẹp rêu phong nhuốm màu thời gian

Tượng thần Trấn Vũ được đúc từ đồng đen, cao 4 mét, nặng 4 tấn, tái hiện sự tài hoa của nghệ nhân Hà Nội

Nhìn từ trong khuôn viên đền Quán Thánh, bạn sẽ thấy vẻ đẹp cổ kính của các gian nhà
Thăng Long tứ trấn là biểu tượng của văn hóa và đời sống tâm linh của người dân thủ đô qua các thế hệ. Dù đã trải qua hàng năm lịch sử, nhưng tứ trấn Hà Nội vẫn hiện diện vững chắc, đồng hành cùng người dân, trở thành biểu tượng quý giá của vùng đất này.
Bảo Ngọc
Nguồn: Tổng hợp