Khám Phá Thập Tam Lăng Trung Quốc: Từ A đến Z

Giới thiệu Về Thập Tam Lăng

• Địa chỉ: Chân núi Thiên Thọ, huyện Xương Bình, thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc
• Diện tích: 40km²
• Niên đại: Hơn 600 năm

Khu vực danh thắng Lăng mộ nhà Minh, hay còn gọi là Thập Tam Lăng, là nơi yên nghỉ của 13 vị Hoàng đế triều Minh trong lịch sử phong kiến Trung Hoa. Công trình này có lịch sử hơn 600 năm, tọa lạc dưới chân núi Thiên Thọ, thuộc huyện Xương Bình, cách trung tâm Bắc Kinh khoảng 50km về phía tây bắc.

Quần thể Thập Tam Lăng dưới chân núi Thiên Thọ

Năm 1409, Minh Thành Tổ Chu Đệ, Hoàng đế thứ ba triều Minh, đã cho xây dựng lăng mộ của mình tại núi Thiên Thọ, đặt tên là Trường Lăng. Trong suốt 230 năm tiếp theo, các hoàng đế sau đã mở rộng các lăng mộ từ bắc đến nam hai bên Trường Lăng theo kiểu quạt với nguyên tắc “tả chiêu hữu mục”. Tất cả lăng mộ được nối liền bởi con đường Thần Đạo dài 7km, và toàn bộ khu vực danh thắng Thập Tam Lăng có diện tích khoảng 40km².

Các lăng mộ trong khu vực này đều có cấu trúc tương tự nhau nhưng khác biệt về diện tích và phong cách. Hầu hết các lăng mộ có bố cục hình vuông ở phía trước và hình tròn ở phía sau, thể hiện khái niệm “trời tròn đất vuông” trong triết học cổ đại Trung Quốc.

Từ việc chọn địa điểm đến thiết kế, các hoàng đế đều chú trọng yếu tố phong thủy, sự hòa hợp giữa Thiên - Địa - Nhân. Từng chi tiết như tường, mái ngói, và họa tiết tinh xảo trong các lăng mộ đều được coi là kiệt tác của kiến trúc cổ đại Trung Quốc.

Sơ Đồ Phân Bố 13 Lăng Mộ Tại Thập Tam Lăng

Thập Tam Lăng tại Bắc Kinh được xem là khu lăng mộ được bảo tồn tốt nhất ở Trung Quốc, nơi chôn cất nhiều hoàng đế nhất. Năm 2003, UNESCO đã công nhận quần thể lăng mộ nhà Minh là Di sản Văn hóa Thế giới. Hiện tại, chỉ có Trường Lăng, Định Lăng, Triệu Lăng và con đường Thần Đạo là mở cửa cho du khách tham quan.

Giá Vé Tham Quan Thập Tam Lăng Bắc Kinh

Giờ mở cửa và giá vé tham quan Thập Tam Lăng có thể thay đổi tùy theo từng mùa trong năm. Để tận hưởng trọn vẹn quần thể lăng mộ nhà Minh, bạn nên điều chỉnh kế hoạch thăm quan cho phù hợp.

• Thời Gian Mở Cửa:

• Giá Vé Tham Quan:

* Lưu Ý:

• Thập Tam Lăng mở cửa từ Thứ 2 đến Chủ Nhật hàng tuần
• Vé tham quan sẽ không được bán trong 1 giờ trước giờ đóng cửa

Vé Tham Quan Thập Tam Lăng Bắc Kinh Là Cần Thiết

Thời Điểm Tốt Nhất Để Tham Quan Thập Tam Lăng

Bạn có thể đến thăm Thập Tam Lăng vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất là đầu mùa xuân hoặc đầu mùa hè, khi thời tiết ấm áp và khô ráo.

Nên lên kế hoạch tham quan khu lăng mộ nhà Minh vào ban ngày để có đủ thời gian khám phá toàn bộ các lăng tẩm lộng lẫy và tìm hiểu các giá trị lịch sử và văn hóa của Trung Hoa.

Những Vị Vua Nào Được Chôn Cất Tại Thập Tam Lăng?

Khi tham gia tour Trung Quốc và khám phá Thập Tam Lăng, du khách có thể thắc mắc về danh tính của 13 lăng mộ này. Trong triều đại Minh có tổng cộng 16 vị Hoàng đế, tuy nhiên có 3 vị không được chôn cất tại Thập Tam Lăng.

Hoàng đế đầu tiên, Minh Thái Tổ - Hồng Vũ Đế, Chu Nguyên Chương, được an táng tại Hiếu Lăng, Nam Kinh.

Hoàng đế thứ hai, Minh Huệ Đế - Chu Doãn Văn, sau khi bị Minh Thành Tổ lật đổ, tung tích của ông không còn rõ ràng.

Hoàng đế thứ bảy, Minh Đại Tông - Chu Kỳ Ngọc, đã từ chối được chôn cất tại Thập Tam Lăng. Ông được chôn cất trên những ngọn đồi phía tây Bắc Kinh.

Vì vậy, quần thể Thập Tam Lăng là nơi an nghỉ của 13 vị Hoàng đế triều Minh, bao gồm:

Danh Sách 13 Lăng Mộ Trong Quần Thể Thập Tam Lăng Bắc Kinh

Thập Tam Lăng: Nơi An Nghỉ Của 13 Vị Hoàng Đế Triều Minh

Các Công Trình Nổi Bật Trong Quần Thể Thập Tam Lăng

Trường Lăng

Vào năm 1409, Trường Lăng được xây dựng như lăng mộ đầu tiên và lớn nhất trong quần thể Thập Tam Lăng, mất hơn 18 năm để hoàn thành. Nằm trên đỉnh núi Thiên Thọ, Trường Lăng trở thành trung tâm của toàn bộ quần thể và là lăng mộ được bảo tồn tốt nhất trong số 13 lăng của các Hoàng đế nhà Minh.

Với kiến trúc hoành tráng và các hoa văn chạm khắc tinh xảo, Trường Lăng được coi là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc cổ đại Trung Hoa. Điểm nổi bật nhất trong Trường Lăng là Chính điện Linh Ân, một cung điện bằng gỗ long não duy nhất còn nguyên vẹn từ thời Minh.

Chính điện Linh Ân bao gồm 9 gian ngang, 5 gian sâu, với 16 cột trụ chính làm bằng gỗ long não cao 13m và đường kính 1,1m. Trần nhà được trang trí bằng màu sắc rực rỡ, sàn lát gạch vàng, và chính giữa là tượng đồng của Hoàng đế Chu Đệ ngồi trên ngai vàng, được trang trí với 9 con rồng uy nghiêm.

Trong Trường Lăng, bạn có thể chiêm ngưỡng chân dung Hoàng đế Chu Đệ, các bảo vật quý hiếm và khám phá những thành tựu nổi bật của vị vua này trong lịch sử Trung Hoa.

Trường Lăng: Quần Thể Lăng Mộ Lớn Nhất Trong Khuôn Khổ Lăng Mộ Nhà Minh

Định Lăng

Nằm ở chân núi Thiên Thọ về phía nam, Định Lăng được xây dựng từ năm 1584 đến 1590. Đây là công trình lớn thứ ba trong quần thể Thập Tam Lăng, sau Trường Lăng và Vĩnh Lăng. Tổng chi phí xây dựng ước tính khoảng 300 tấn bạc.

Vào năm 1959, nhờ có bia đá ghi chép cách mở cửa và di chuyển trong lăng mộ, các nhà khảo cổ đã khai quật Định Lăng và mở cửa cho khách tham quan. Công trình nổi bật nhất ở Định Lăng là cung điện ngầm nằm sâu hơn 27m dưới lòng đất, nơi chôn cất Minh Thần Tông Chu Dực Quân cùng hai Hoàng hậu.

Cung điện ngầm tại Định Lăng bao gồm 5 điện được xây hoàn toàn bằng đá, với lối vào được chạm khắc bằng ngọc và sàn nhà lát gạch vàng. Mỗi điện có một quan tài bằng đá cẩm thạch trắng, và chính điện có ba ngai vàng bằng đá cẩm thạch trắng, trang trí với hương, nến, hoa, cùng các đồ gốm tráng men và bình sứ xanh để chứa dầu thắp đèn.

Quan tài của Hoàng đế và hai Hoàng hậu được đặt trong Hậu điện, cùng với hơn 3000 hiện vật tùy táng giá trị như đĩa vàng, bình hoa, ngọc bích, bạc, và lụa. Trong số đó, bốn bảo vật quốc gia bao gồm vương miện vàng của Hoàng đế, vương miện vàng của Hoàng hậu, ngọc trai phát sáng và đồ gốm tráng men ba màu từ triều Minh. Tất cả các hiện vật văn hóa này được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Lăng mộ Định Lăng.

Cung điện ngầm tại Định Lăng đã được khai quật

Chiêu Lăng

Minh Chiêu Lăng là nơi an nghỉ của Hoàng đế Long Khánh, hay còn gọi là Minh Mục Tông/Chu Tái Kỵ. Đây là công trình nhỏ nhất trong quần thể Thập Tam Lăng với diện tích 34.000m2 và hiện mở cửa cho du khách tham quan. Tất cả các di vật và thông tin về Hoàng đế Long Khánh cùng triều đại của ông hiện được trưng bày và lưu giữ tại Điện Linh Ẩn - chính điện của Chiêu Lăng.

Chiêu Lăng có thể được coi là lăng mộ duy nhất của triều Minh còn giữ lại gần như toàn bộ các công trình như gian bia, Cổng Linh Ân, Điện Linh Ân, Tháp Minh Lâu, và Bảo Thành. Đặc biệt, điểm nhấn trong bố cục của Chiêu Lăng là cung điện ngầm nơi đặt các quan tài của Hoàng đế, Hoàng hậu và các phi tần, nằm dưới phần sân hình lưỡi liềm.

Trước khi nhà Minh sụp đổ, Chiêu Lăng đã bị quân Thanh phá hủy nghiêm trọng. Sau đó, nó được phục hồi vào khoảng năm 1785 - 1787. Tuy nhiên, đến thế kỷ 19 - 20, công trình bắt đầu xuống cấp. Đến năm 1980, Chiêu Lăng đã được trùng tu và mở cửa cho khách tham quan từ năm 1990. Đây là lăng mộ đầu tiên và duy nhất trong quần thể đã trải qua quá trình cải tạo đáng kể.

Minh Chiêu Lăng trong quần thể Thập Tam Lăng

Cổng vòm đá - Thạch Bài Phường (Shibaifang)

Cổng vòm đá cẩm thạch Thạch Bài Phường đánh dấu điểm khởi đầu của con đường Thần Lộ, con đường chính của Thập Tam Lăng. Được xây dựng vào năm 1540 dưới triều Minh Thế Tông, công trình này được xây dựng để vinh danh công đức của tổ tiên. Sau gần 500 năm, Thạch Bài Phường vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn và là cổng vòm đá lớn nhất tại Trung Quốc.

Cổng đá Thạch Bài Phường có chiều rộng 29m và được xây dựng hoàn toàn bằng đá theo kiểu “lục trụ ngũ môn”. Công trình được hỗ trợ bởi 6 trụ đá cẩm thạch và 5 cửa. Các bệ đá lớn dưới chân trụ được trang trí bằng phù điêu chạm khắc hình rồng và mây, và trên mỗi bệ đá là tượng đá của một sinh vật thần thoại. Phía trên các cửa là tầng mái giả ngói ống, được điêu khắc và chạm trổ với các họa tiết tinh xảo.

Thạch Bài Phường có thể coi là một trong những kiệt tác điêu khắc đá nổi bật dưới triều đại Minh. Các họa tiết chạm khắc trên cổng đá không chỉ sống động mà còn cực kỳ tinh xảo, điều này hiếm thấy trong lịch sử thời Minh - Thanh.

Thạch Bài Phường - cổng vòm đá tinh xảo tại Thập Tam Lăng

Thần Lộ - Con đường linh thiêng

Thần Lộ, hay còn gọi là Đường Thần Đạo, là con đường dẫn đến thiên đường theo cách hiểu đơn giản. Trong lịch sử Trung Hoa, Hoàng đế được coi là con trời và sẽ trở về trời qua con đường Thần Lộ sau khi qua đời.

Ban đầu, Thần Đạo được xây dựng như một lối vào Trường Lăng, nhưng sau này trở thành con đường chính của quần thể lăng mộ Thập Tam Lăng. Thần Đạo kéo dài theo hướng Nam - Bắc, chia khu lăng mộ thành hai phần, với tổng chiều dài 7km, là con đường dài nhất trong các lăng mộ ở Trung Quốc.

Dọc theo Thần Đạo có các công trình như Cổng vòm bằng đá, Đại Hồng Môn và Bi lâu - Bia Thánh Đức Thần Công, cùng với 6 cột Hoa Biểu đá, 18 bức Thạch Tượng Sinh, Long Phụng Môn và Thất Khổng Kiều.

Thần Đạo dẫn qua cổng Đại Hồng Môn và vào khu Thập Tam Lăng

Hướng dẫn di chuyển đến Thập Tam Lăng

Hành trình từ Việt Nam đến Bắc Kinh

Để tham quan Minh Thập Tam Lăng, bạn cần mua vé máy bay từ Việt Nam đến Bắc Kinh. Hiện có nhiều hãng hàng không, cả nội địa và quốc tế, khai thác tuyến bay này với các lựa chọn bay thẳng hoặc nối chuyến, ví dụ như China Eastern Airlines, Spring Airlines, China Southern Airlines, Vietnam Airlines, Shenzhen Airlines…

Xem bảng giá các chặng bay phổ biến từ Việt Nam đến Bắc Kinh dưới đây:

Danh sách giá vé cho các chuyến bay từ Việt Nam đến Bắc Kinh

Chuyến đi từ Bắc Kinh đến khu lăng mộ

Xe buýt

Để đi bằng xe buýt, bạn có thể bắt xe số 872 từ bến Deshengmen (Đức Thắng Môn) đến bến bus Định Lăng hoặc Trường Lăng. Để tìm điểm dừng của xe 872, hãy theo chỉ dẫn đến phía Tây của bến xe Deshengmen.

• Giá vé: 9 CNY
• Tần suất: 10 phút mỗi chuyến
• Giờ hoạt động: 07h00 - 20h10
• Thời gian di chuyển: Khoảng 1 giờ

Xe buýt số 872 từ Bắc Kinh đến Thập Tam Lăng

Tàu điện ngầm

Đi tàu điện ngầm đến ga Changping, sau đó chuyển tại trạm Changping Dongguan. Đi bộ khoảng 500m về phía tây đến bến xe buýt và bắt xe số 67 hoặc 314, xuống ở bến Dagongmen (Đại Cung Môn). Từ đó, đi bộ thêm khoảng 300m để đến khu lăng mộ Minh.

Lưu ý không xuống xe buýt tại ga Ming Tombs, vì ga này cách khu lăng mộ hơn 4km.

Taxi

Di chuyển bằng taxi từ trung tâm Bắc Kinh đến khu lăng mộ Minh có thể tốn từ 136 CNY đến 165 CNY. Giá taxi có thể thay đổi tùy thuộc vào hãng và thời điểm. Vì vậy, bạn nên xác nhận giá với tài xế trước và đảm bảo rằng đồng hồ taxi đang hoạt động.

Bạn cũng có thể gọi taxi từ trạm tàu điện ngầm Changping Dongguan. Chi phí taxi đến Đại Cung Môn khoảng 25 CNY và đến Trường Lăng khoảng 35 CNY.

Kinh nghiệm thăm quan Thập Tam Lăng

Nếu bạn dự định khám phá Minh Thập Tam Lăng, hãy ghi nhớ những mẹo hữu ích dưới đây:

• Nên đặt vé tham quan trước để chủ động trong kế hoạch du lịch.
• Thời gian tham quan khu lăng mộ thường kéo dài từ nửa ngày đến một ngày. Hãy kiểm tra giờ mở cửa của từng khu lăng để lên kế hoạch hợp lý.
• Nên mặc trang phục kín đáo và chọn giày dép thoải mái vì bạn sẽ phải di chuyển nhiều khi tham quan.
• Tùy thuộc vào thời tiết, hãy chuẩn bị ô, áo mưa, kem chống nắng, mũ, kính râm… để bảo vệ bản thân khi cần thiết.
• Thuê hướng dẫn viên để hiểu rõ hơn về các khu lăng mộ. Ở Định Lăng, bạn có thể thuê thiết bị thuyết minh âm thanh (Audio Guide) với giá 20 - 30 CNY, đặt cọc 200 CNY, có hướng dẫn bằng tiếng Trung hoặc tiếng Anh kéo dài khoảng 1 giờ. Một số khu vực sẽ tự động phát hướng dẫn khi bạn đến gần.
• Nếu không tự tin khám phá một mình, bạn có thể đăng ký tour Bắc Kinh có lịch trình tham quan Thập Tam Lăng. Các hướng dẫn viên sẽ đưa bạn đi tham quan và giải thích chi tiết về từng lăng mộ.

Kinh nghiệm khám phá Minh Thập Tam Lăng

Những câu hỏi thường gặp khi du lịch Thập Tam Lăng Trung Quốc

Tại sao lăng mộ này lại nằm xa trung tâm kinh đô như vậy?

Có ba lý do chính giải thích tại sao Thập Tam Lăng được xây dựng xa trung tâm kinh đô:

• Thứ nhất, diện tích đất trong thành phố không đủ lớn để xây dựng lăng mộ hoành tráng, như một cung điện dành cho Hoàng đế ở thế giới bên kia, thể hiện vinh quang và quyền lực của ngài.
• Thứ hai, Hoàng đế Chu Đệ rất coi trọng phong thủy, và khu vực Thiên Thọ Sơn có phong thủy lý tưởng. Vùng thung lũng chân núi Thiên Thọ rộng lớn, với ba mặt được bao bọc bởi núi, có ý nghĩa phong thủy là nơi hấp thụ năng lượng tốt từ đất trời, đẩy lùi tà khí và bảo vệ khỏi phong tà từ phương Bắc. Đây là một địa điểm lý tưởng cho nơi an nghỉ của Hoàng đế.
• Thứ ba, khu vực này còn có giá trị quân sự, như một hàng rào tự nhiên, giúp bảo vệ thành phố khỏi các mối đe dọa bên ngoài.

Thập Tam Lăng được xây dựng xa kinh đô vì lý do diện tích đất và phong thủy

Có thể tham quan tất cả 13 lăng mộ không?

Hiện tại, chỉ có 3 trong số 13 lăng mộ của Thập Tam Lăng được mở cửa cho du khách tham quan. Tuy nhiên, theo kế hoạch từ Diễn đàn Văn hóa Nhà Minh 2024, đến năm 2030, toàn bộ 13 lăng mộ sẽ được mở cửa.

Theo báo cáo từ Nhật báo Bắc Kinh, việc mở cửa các lăng mộ sẽ được thực hiện qua ba giai đoạn:

• Giai đoạn đầu, từ 2024 - 2025, sẽ mở cửa Tư Lăng và Vĩnh Lăng.
• Giai đoạn hai, từ 2026 - 2028, sẽ mở cửa Mậu Lăng, Thái Lăng và Đức Lăng.
• Giai đoạn ba, từ 2029 - 2030, sẽ mở cửa Hiến Lăng, Dụ Lăng và Cảnh Lăng.

Khi toàn bộ khu Lăng mộ nhà Minh được mở cửa, sẽ có các triển lãm, trưng bày về di vật, di sản văn hóa và các công trình cổ. Du khách cũng sẽ được giới thiệu về quá trình xây dựng, các đặc điểm kiến trúc và kỹ thuật xây dựng của các lăng mộ, mang đến cái nhìn sâu sắc về lịch sử và văn hóa thời nhà Minh.

Dự kiến đến năm 2030, toàn bộ 13 lăng mộ của Thập Tam Lăng sẽ được mở cửa

Không thể phủ nhận rằng, Thập Tam Lăng là một tuyệt tác vĩ đại của kiến trúc cổ Trung Hoa. Đến nay, nó vẫn giữ giá trị khảo cổ học quan trọng. Để nâng cao trải nghiệm cho du khách và phục vụ nghiên cứu, quần thể Minh Thập Tam Lăng đang được tu bổ, phục hồi và dự kiến sẽ mở cửa thêm trong tương lai. Nếu bạn có dịp du lịch Bắc Kinh, đừng bỏ lỡ cơ hội thăm khu di tích lịch sử ấn tượng này!

Tác giả: Phương Thảo

Nguồn ảnh: Internet