TPO - Một nhóm nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một hệ sinh thái đáng kinh ngạc gồm các đầm phá trong như pha lê và đồng bằng muối ở sa mạc Puna de Atacama của Argentina, có thể mở ra cánh cửa về sự sống ban đầu trên Trái đất và Sao Hỏa.
Những ụ đá stromatolite màu xanh lá cây phát triển mạnh dưới đáy đầm phá ở Puna de Atacama, Argentina. (Ảnh: Brian Hynek)
Những đầm phá trong như pha lê và đồng bằng muối rộng lớn ở sa mạc Puna de Atacama của Argentina tạo thành một hệ sinh thái lạ lùng mà chưa từng được ghi nhận trước đây.
Các đầm phá này chứa các ụ đá xếp lớp vi khuẩn, về mặt hình thức, chúng giống với một số dạng sống đầu tiên đã biết trên Trái đất. Nhóm nhà nghiên cứu đã tình cờ phát hiện ra thế giới này sau khi phát hiện ra mạng lưới các hồ nước kỳ lạ trên ảnh vệ tinh của sa mạc phía tây bắc Argentina.
Puna de Atacama là một cao nguyên khổng lồ, nằm cao hơn 3.660 m so với mực nước biển ở biên giới Argentina với Chile. Tại đây, điều kiện khô cằn, ánh nắng chói chang và độ cao tạo ra một môi trường khắc nghiệt, không thuận lợi cho sự sống của thực vật và động vật.
Brian Hynek, phó giáo sư khoa học địa chất tại Đại học Colorado Boulder, và Maria Farías, nhà vi trùng học và đồng sáng lập công ty tư vấn môi trường PunaBio, đã thực hiện cuộc thám hiểm qua khung cảnh cằn cỗi trước khi họ phát hiện ra các đầm phá này.
Theo thông báo, đã phát hiện một hệ sinh thái ngoài hành tinh mới gồm 12 hồ nước nông, trong như pha lê, được bao quanh bởi những ngọn núi trên một diện tích rộng 25 mẫu Anh (khoảng 10 ha) tại sa mạc. Dưới bề mặt của các đầm phá, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy những ngọn đồi nhỏ phủ đầy vi sinh vật màu xanh lá cây phát triển.
Hynek nói rằng các ụ sống có kích thước khoảng 4,6 m ngang và một vài feet cao, cung cấp một cái nhìn vào giai đoạn sớm nhất của sự sống trên Trái đất và có thể thậm chí là sự sống cổ xưa trên Sao Hỏa. Quan sát ban đầu cho thấy chúng có thể là stromatolite - cộng đồng vi khuẩn phức tạp mà chất bài tiết của chúng đông lại thành các lớp đá, tương tự như những gì đã tồn tại trong lịch sử của Trái đất trong thời kỳ Archaean (từ 4 tỷ đến 2,5 tỷ năm trước), khi bầu khí quyển không chứa oxy.
Stromatolites vẫn hiện diện ngày nay ở nhiều môi trường sống khác nhau trên biển và nước ngọt, mặc dù chúng phát triển nhỏ hơn nhiều so với các đá cổ xưa.
Hynek nói: 'Nếu sự sống đã phát triển trên Sao Hỏa đến mức hóa thạch, nó có thể giống như thế này. Hiểu được những cộng đồng hiện đại này trên Trái đất có thể giúp chúng ta tìm kiếm những đặc điểm tương tự khi nghiên cứu đá sao Hỏa'.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu cần hành động nhanh chóng nếu muốn xác nhận những quan sát ban đầu này, vì địa điểm này đã được cho thuê để khai thác lithium.
Hynek nói: 'Toàn bộ hệ sinh thái độc đáo này có thể biến mất sau vài năm tới. Chúng tôi hy vọng có thể bảo vệ chúng hoặc ít nhất là ghi chú chi tiết về những gì ở đó trước khi nó biến mất hoặc bị xáo trộn mãi mãi'.