Buzz
1. Xây dựng dàn ý phân tích tác phẩm Hịch tướng sĩ
1.1 Giới thiệu mở đầu
- Giới thiệu về Trần Quốc Tuấn: một anh hùng vĩ đại trong cuộc chiến chống ngoại xâm của dân tộc
- Hịch tướng sĩ thể hiện một cách sâu sắc và chân thành tình yêu nước cũng như nỗi lo lắng của tác giả đối với vận mệnh quốc gia
1.2 Thân bài
a. Nêu gương sáng của những trung thần nghĩa sĩ trong lịch sử
- Những trung thần nghĩa sĩ đã hy sinh vì chủ: Kỷ Tín, Do Vũ, Dự Nhượng, Kính Đức, Mông Kha, Cốt Đãi Ngột Lang...
=> Làm nổi bật tinh thần quên mình vì chủ, vì vua và vì nước.
b. Tình hình hiện tại của đất nước và tâm tư của chủ tướng Trần Quốc Tuấn
* Tình hình đất nước hiện tại
- Tội ác và sự kiêu ngạo của kẻ thù: Đi lại một cách vênh vang, chửi bới triều đình, áp bức tể tướng, đòi hỏi ngọc ngà, thu gom vàng bạc… “Tàn bạo, tham lam, bất đạo.”
- Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn từ gợi hình và cảm xúc: Vênh vang, lưỡi sắc bén
- Hình ảnh ẩn dụ: lưỡi cú diều
- Giọng văn châm biếm, mỉa mai ⇒ Tạo nên hình ảnh kẻ thù một cách sống động, khơi gợi cảm xúc phẫn nộ trong người đọc, thể hiện sự căm ghét và khinh miệt
* Tâm trạng của chủ tướng
- Được thể hiện rõ ràng qua những câu văn ngắn gọn, đối xứng: “Ta thường đến bữa quên ăn… ta cũng sẵn lòng”
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng nhiều dấu phẩy và dấu chấm phẩy
+ Nhiều động từ thể hiện trạng thái và hành động mạnh mẽ như: Quên ăn, vỗ đùi, xẻ thịt, lột da, nuốt gan, uống máu…
+ Giọng văn đau thương, đầy cảm xúc
⇒ Tác dụng:
+ Cực kỳ thể hiện nỗi uất hận sâu thẳm trong lòng người chủ tướng
+ Kích thích sự đồng cảm từ độc giả và người nghe.
c. Chủ tướng chỉ trích những sai lầm trong hàng ngũ quân sĩ, bộc lộ tâm tư của mình và kêu gọi các tướng sĩ
* Chỉ trích sai lầm của tướng sĩ
- Chỉ trích hành động sa đà vào hưởng lạc, thái độ thờ ơ với vận mệnh quốc gia.
- Mê đắm những thú vui tầm thường: chọi gà, đánh bạc, săn bắn, rượu ngon... “Lời chỉ trích quyết liệt” *Tâm trạng của người chủ tướng
- Khuyên rằng:
+ Cần có tầm nhìn xa
+ Nâng cao kỹ năng võ thuật ⇒ Để chống lại kẻ thù xâm lược.
- Chủ tướng nhằm thúc đẩy tinh thần trung thành và lòng yêu nước
- Trong cùng hoàn cảnh: khích lệ lòng trung nghĩa và sự thủy chung của những người đồng cảnh.
- Thể hiện quan điểm:
+ Đưa ra lời khuyên, nêu rõ lợi hại
+ Cảnh báo một cách nghiêm túc
+ Châm biếm, chỉ trích
*Lời kêu gọi các chiến binh
- Làm rõ sự phân biệt giữa con đường chính và con đường sai
⇒ Khích lệ, động viên tinh thần của các chiến sĩ
1.3 Kết thúc phần
- Xác nhận thành công về mặt nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
- Tác phẩm thể hiện sâu sắc lòng yêu nước của một vị chỉ huy tận tâm, suốt đời cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc
- Đoạn trích khơi dậy lòng yêu nước và trách nhiệm cá nhân.
2. Phân tích lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn qua tác phẩm 'Hịch tướng sĩ'
Trần Quốc Tuấn, vị tướng tài ba với cả văn lẫn võ, đã có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Mông. Tên tuổi ông mãi khắc ghi trong lòng người dân Việt Nam, cùng với những trang sử vàng của dân tộc. 'Hịch tướng sĩ' từ lâu được coi là một 'thiên cổ hùng văn' của dân tộc, thể hiện sâu sắc truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm và tinh thần kiên cường của dân tộc qua hàng thế kỷ. Bài hịch thể hiện mãnh liệt lòng yêu nước và sự căm thù giặc của vị chủ tướng tận tụy vì nước vì dân.
'Hịch tướng sĩ' được Trần Quốc Tuấn viết vào năm 1282, trước hội nghị quân sự Bình Than của các vương hầu. Đây là một tác phẩm quân sự nổi tiếng trong lịch sử dân tộc, là lời kêu gọi chiến đấu mạnh mẽ để bảo vệ tổ quốc, làm sôi sục lòng người hơn bảy trăm năm trước. Có ý kiến cho rằng: 'Hịch tướng sĩ' là khúc ca anh hùng đầy hào khí Đông – A, đạt thành công nhờ giọng văn hùng hồn, thuyết phục. Chất hùng văn của tác phẩm được tạo nên từ nghệ thuật hùng biện và tình cảm mãnh liệt, cháy bỏng trong lòng người anh hùng dân tộc, là ngọn lửa của lòng yêu nước và quyết tâm chống giặc.
Bài hịch của ông là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh từ từng từ ngữ và cảm xúc mãnh liệt, quyết tâm chống giặc. Những yếu tố này tạo nên giá trị nhân văn cao cả của bài hịch. Trong tác phẩm, vị chủ tướng ca ngợi các anh hùng nghĩa sĩ, như Kỷ Tín, Do Vu, Dự Nhượng, Thân Khoái, Kính Đức, Cảo Khanh, những người đã hy sinh vì nước. Các tấm gương này, qua lời văn của Trần Quốc Tuấn, được nâng lên nhiều lần, trở thành những điều mà mỗi tướng sĩ nên hướng tới. Theo vị chủ tướng, lòng yêu nước là phải sống anh hùng và lập chiến công hiển hách, lưu danh thiên cổ. Bằng lời văn ngắn gọn, súc tích, Trần Quốc Tuấn đã chạm đến trái tim các tướng sĩ, giúp họ nhận ra giá trị của lòng yêu nước và các anh hùng nghĩa sĩ.
Hưng Đạo Vương thể hiện tình yêu quê hương qua lòng căm thù sâu sắc đối với kẻ thù. Ngọn lửa yêu nước cháy bỏng khiến sự phẫn nộ trước sự tàn bạo của quân giặc trở nên mãnh liệt hơn. Ông đã phơi bày tội ác của quân địch, từ sự kiêu ngạo, hung bạo đến hành động tàn nhẫn như loài thú dữ. Họ có những hành động xấu xa như lén lút, chế giễu triều đình, và khinh thường tổ tiên cùng đồng bào. Họ còn tham lam đòi hỏi của cải và kho báu, gây nguy hiểm lớn cho quê hương. Tinh thần đó thể hiện qua nỗi lo lắng của một vị tướng luôn trăn trở trước nguy cơ lớn, lo cho vận mệnh dân tộc đang đứng trước hiểm họa.
Tác giả thể hiện nỗi lo lắng và sự đau đáu về tình hình đất nước. Quân giặc tàn phá quê hương, dân chúng chịu cảnh lầm than và chết chóc, khiến lòng người không yên: “ta thường bỏ bữa, nửa đêm vỗ gối, đau xót như cắt, nước mắt không ngừng rơi”. Nỗi căm thù biến thành hành động quyết liệt: “Dù phải hy sinh thân xác, ta cũng nguyện làm”. Lòng yêu nước cháy bỏng và ý chí quyết tâm mạnh mẽ, sẵn sàng hi sinh tất cả để tiêu diệt quân giặc. Trần Quốc Tuấn bày tỏ nỗi lo lắng và đau đớn, đến mức quên ăn, mất ngủ, xót xa như đứt từng khúc ruột, quyết không dung thứ cho quân thù: “xả thịt lột da, nuốt gan, uống máu quân thù.” Ông không chỉ căm thù giặc mà còn sẵn sàng hy sinh bản thân cho sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, là tấm gương sáng cho binh sĩ noi theo.
Tinh thần yêu nước được thể hiện qua sự đoàn kết và động viên đồng bào, đặc biệt trong cuộc chiến chống giặc. Những lời chân thành của vua không chỉ khuyên nhủ nhẹ nhàng mà còn chỉ trích những hành động sai trái của binh sĩ, như sự thờ ơ trước vận mệnh đất nước. Ông nhấn mạnh: “Nếu thấy nước nhục mà không lo, thấy chủ nhục mà không thẹn, thì sao tướng triều đình có thể hầu quân giặc mà không tức giận”. Những hành động hưởng thụ, đánh bạc hay quên trách nhiệm đều làm giảm hiệu quả bảo vệ đất nước. Những lời giáo huấn của vua giúp đánh thức binh lính lạc lối và rèn luyện ý thức về độc lập dân tộc. Vua cũng chỉ rõ, trong bối cảnh nguy cơ xâm lược, đoàn kết và cảnh giác là rất quan trọng, và việc học 'Binh thư yếu lược' do Trần Quốc Tuấn biên soạn là một cách để nâng cao kỹ năng và chiến thắng quân thù.
Bài 'Hịch tướng sĩ' của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Nó thể hiện lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến và tình cảm đối với tướng sĩ. Tác phẩm là một mẫu nghị luận hoàn hảo, với kết cấu chặt chẽ, lý luận sắc sảo, dẫn chứng phong phú, và lời văn khi hùng hồn, khi chân thành có sức lôi cuốn mạnh mẽ. Với sự ngắn gọn và súc tích, Trần Quốc Tuấn đã viết nên một bản hùng ca vang mãi đến muôn đời.
Trên đây Mytour đã giới thiệu bài văn mẫu phân tích lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn qua tác phẩm 'Hịch tướng sĩ'. Qua tác phẩm, chúng ta hiểu thêm về một vị tướng tài ba, văn võ song toàn, người đã có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn học tập tốt. Trân trọng cảm ơn.
