Buzz
Những bài phân tích sâu sắc về bài thơ 'Lượm' của Tố Hữu
Tố Hữu là nhà thơ hàng đầu trong thơ ca cách mạng Việt Nam, thường miêu tả các tầng lớp nhân dân lao động và những đứa trẻ dũng cảm trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ 'Lượm' của ông phản ánh chân thực hình ảnh những chú bé liên lạc, những người góp phần quan trọng trong cuộc kháng chiến. Tác phẩm là một câu chuyện ngắn về chú bé liên lạc Lượm, thể hiện sự sống động và kiên cường của nhân vật.
Chú bé liên lạc Lượm, tuy còn nhỏ tuổi nhưng đã thể hiện sự dũng cảm và kiên cường đáng khâm phục. Trong một nhiệm vụ chuyển thư, Lượm đã hy sinh anh dũng. Hình ảnh Lượm để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Bài thơ mở đầu bằng cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh bộ đội và cậu bé liên lạc, với những hình ảnh tươi vui, yêu đời của Lượm như chân ngắn lẹ làng, đầu nghênh ngang, má đỏ hây hây, và đôi mắt sáng ngời.
Trang phục của chú bé Lượm rất giản dị với một chiếc 'túi xinh' chứa tài liệu quan trọng và một chiếc 'ba lô' nhỏ nhắn. Sự dễ thương của Lượm được thể hiện rõ qua hình ảnh so sánh duyên dáng: “Như con chim chích / Nhảy trên đường vàng”. Hình ảnh những chú chim chích nhỏ quả thật rất hợp để so sánh với sự hồn nhiên và yêu đời của chú bé.
Hình ảnh so sánh trong bài thơ không chỉ tinh tế mà còn thể hiện sự trìu mến của tác giả đối với Lượm. Để làm nổi bật sự hồn nhiên của cậu bé, tác giả trích dẫn câu nói chân thật và dễ thương: “Cháu đi liên lạc/ Vui lắm chú à /Ở đồn Mang Cá/ thích ở nhà hơn”. Niềm vui và sự hân hoan của Lượm phản ánh tinh thần cống hiến và sự vui vẻ của thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Dù cuộc gặp gỡ rất ngắn, nó vẫn làm nổi bật những nét tính cách đáng yêu và nhiệt tình của Lượm.
Chú bé Lượm không chỉ vui vẻ với công việc của mình mà còn tỏ ra không sợ hãi trước những nguy hiểm. Điều này không phải vì cậu quá ngây thơ mà vì tinh thần dũng cảm và kiên cường của một chiến sĩ nhỏ tuổi. Lượm còn thể hiện sự hóm hỉnh và hài hước, trước khi lên đường thực hiện nhiệm vụ, cậu chào tác giả với sự đáng yêu và hài hước.
“Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
Tạm biệt đồng chí
Cháu đã rời xa dần”
Khoảnh khắc hồi tưởng trở nên nặng nề khi nghe tin Lượm đã hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ: Ngày tháng sáu/ Bỗng nghe tin từ nhà. Câu thơ diễn tả nỗi đau đớn, sửng sốt của tác giả: Ra vậy / Lượm ơi!... Câu thơ được ngắt thành hai phần, như tiếng nấc nghẹn của tác giả khi biết tin Lượm đã ngã xuống trong nhiệm vụ.
Câu thơ cũng phản ánh sự bàng hoàng, không thể tin nổi sự hy sinh là thật. Sau khoảnh khắc căng thẳng, tác giả đã ca ngợi công lao và sự hi sinh của chú bé. Lượm được miêu tả là một cậu bé gan dạ, kiên cường với lòng dũng cảm. Dù làm nhiệm vụ trong hoàn cảnh hiểm nguy, cậu vẫn không sợ hãi: “Vụt qua mặt trận/ Đạn bay vèo vèo/ Thư đề thượng khẩn/ Sợ chi hiểm nghèo?”.
Mặc dù luôn nhận thức được sự nguy hiểm xung quanh với “đạn bay vèo vèo”, nhưng cậu bé vẫn không hề sợ hãi và luôn “vụt qua mặt trận” với tinh thần dũng cảm và trách nhiệm. Cậu không bao giờ lùi bước trước khó khăn và hiểm nguy.
Nỗi đau càng sâu sắc hơn khi tác giả mô tả chân thực sự hi sinh của chú bé: Bỗng chớp đỏ rực/ Lượm ơi, vĩnh biệt!/ Chú đồng chí nhỏ/ Một dòng máu tươi!”. Trong một khổ thơ bốn câu, tác giả sử dụng liên tiếp hai câu cảm thán, thể hiện sự bàng hoàng và đau đớn tột cùng khi Lượm đã ngã xuống. Câu thơ “Thôi rồi, Lượm ơi!” vang lên đầy xót xa. Công việc nguy hiểm trong lần đưa tin khẩn của Cách mạng đã khiến Lượm bị viên đạn tàn nhẫn làm nhuộm đỏ chiếc áo. Tố Hữu đã thể hiện sự đau đớn tột cùng và bàng hoàng trước sự ra đi của cậu bé Lượm.
Làm sao tôi có thể chấp nhận rằng đứa trẻ hồn nhiên và tinh nghịch, một đồng chí dũng cảm và trách nhiệm như vậy lại hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Tác giả không thể tin vào sự thật này, câu thơ thể hiện nỗi đau không thể tả xiết. Lượm đã ra đi, trở về với quê hương, tay bà vẫn nắm chặt bông lúa, bao quanh là hương lúa, mùi quê hương, dù đã mất nhưng lòng yêu nước của bà vẫn mãi sống trong lòng người dân quê hương.
Hai khổ thơ cuối không kết thúc bằng nỗi buồn, mà lại khắc họa hình ảnh em bé với sự hồn nhiên, tinh nghịch một lần nữa. Dù đã hy sinh, nhưng tinh thần anh dũng và sự trong sáng của em sẽ luôn được nhớ mãi, em sẽ sống mãi trong lòng sông núi và quê hương.
Trong công việc nguy hiểm của việc đưa tin khẩn của Cách mạng, Lượm đã bị viên đạn tàn nhẫn của quân giặc làm nhuộm đỏ chiếc áo em mặc. Tác giả Tố Hữu đã thể hiện sự bàng hoàng và đau đớn tột cùng trước sự ra đi của cậu bé Lượm.
“Bỗng chớp đỏ”
Tạm biệt, Lượm ơi!
Chú bé đồng chí nhỏ
Một dòng máu đỏ tươi”
Tác phẩm sử dụng thể thơ bốn chữ một cách linh hoạt với từ ngữ quen thuộc nhưng giàu giá trị hình ảnh và nhạc điệu, phù hợp với tính cách và ngoại hình của nhân vật. Việc dùng thể thơ đặc sắc này giúp tác giả thể hiện chân thực các cung bậc cảm xúc khác nhau trước nhân vật trữ tình.
Cần lưu ý sự thay đổi trong cách tác giả tiếp cận nhân vật trữ tình qua các khổ thơ: cậu, cháu, Lượm, người đồng chí nhỏ, phản ánh mối quan hệ vừa là chú cháu, vừa là đồng chí. Sau khi Lượm hy sinh, tác giả gọi Lượm là “thằng nhỏ” vì lúc này Lượm không chỉ là cháu riêng mà đã trở thành một phần của lòng dân Việt Nam, biểu tượng của lòng dũng cảm.
Việc linh hoạt thay đổi các đại từ xưng hô giúp Tố Hữu thể hiện đa dạng các sắc thái cảm xúc. Các yếu tố trên cùng với nội dung đã tạo nên thành công của tác phẩm. Với sự kết hợp nhịp nhàng giữa âm điệu và ngôn ngữ, Tố Hữu đã vẽ nên hình ảnh người dân vừa hồn nhiên, vui tươi, vừa kiên cường, anh dũng. Tác giả đã thể hiện tình cảm sâu sắc của mình trước sự hi sinh của Lượm.
Bài thơ 'Lượm' của Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh một anh hùng nhí, một cậu bé liên lạc còn rất trẻ nhưng tinh thần dũng cảm của em không thua kém bất kỳ chiến sĩ cách mạng nào. Hình ảnh của em vừa hồn nhiên, ngây thơ, lạc quan, vừa đau xót, xót xa.
Mytour vừa giới thiệu đến các bạn bài văn phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu chọn lọc. Hy vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình làm bài tập văn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!
