Khám phá văn học - cuộc hành trình tìm hiểu ý nghĩa (Trần Đình Sử) bao gồm tóm tắt nội dung chính, phân tích cấu trúc, bố cục, giá trị nội dung và nghệ thuật cùng với hoàn cảnh sáng tác, nguyên cảnh ra đời của tác phẩm và tiểu sử của tác giả, quan điểm và sự nghiệp sáng tác nghệ thuật giúp học sinh học tốt môn văn lớp 8
Tác giả
1. Tiểu sử
- Trần Đình Sử (10/8/1940) sinh ra tại Huế. Quê gốc của ông làng Phú Lệ, xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Là một giáo sư, tiến sĩ lý luận văn học, Nhà giáo Nhân dân, giảng viên Đại học Sư phạm Vinh, Đại học Sư phạm Hà Nội và một số trường đại học khác ở Việt Nam. Ông là một trong những nhà lý luận văn học hàng đầu của Việt Nam và có nhiều đóng góp trong việc làm thay đổi diện mạo nền lý luận, phê bình văn học của Việt Nam những năm cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI
2. Sự nghiệp
- Trần Đình Sử bắt đầu nghiên cứu khoa học từ năm 1968.
- Năm 1969, ông công bố Báo cáo khoa học mang tiêu đề: “Phong cách cơ bản của thơ Tố Hữu”, sau được in trong Kỷ yếu khoa học Khoa văn Đại học Sư phạm Vinh (1974).
- Năm 1972, ông viết tiểu luận Đặc trưng văn học trong tính chỉnh thể (100 trang). Cũng trong thời gian này, ông đã dịch cuốn Giáo trình Dẫn luận Lý luận văn học của L. V. Sêpilova (M., 1956) sang tiếng Việt, in roneo để làm tài liệu tham khảo cho sinh viên.
- Năm 1974, Trần Đình Sử tham gia soạn thảo cuốn Thuật ngữ nghiên cứu văn học
- Ông tham gia đào tạo tiến sĩ từ những năm 80, hướng dẫn tiến sĩ từ năm 1990 và đã hướng dẫn hơn 30 nghiên cứu sinh thành công bảo vệ luận án tiến sĩ.
3. Phong cách sáng tác
- Hướng nghiên cứu chính của Trần Đình Sử bao gồm: nghiên cứu lý thuyết văn học và văn học Việt Nam. Trong đó, về lý thuyết, ông tập trung vào đặc trưng văn học. Trần Đình Sử sâu rộng khám phá các giá trị nghệ thuật của văn học, theo thuật ngữ chung của giới học thuật Nga gọi là thi pháp học.
- Ông cũng tập trung vào nghiên cứu di sản lý thuyết văn học trung đại Việt Nam
- Ông cũng quan tâm đến kí hiệu học và đã có các bài dịch thuật và một số bài nghiên cứu về vấn đề này
Bản đồ tư duy của tác giả Trần Đình Sử:
Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
Đọc – cuộc chơi tìm ý nghĩa được trích trong Đọc văn học văn (NXB Giáo dục, 2001)
b. Bố cục:
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề
+ Văn học có một đặc điểm quan trọng là mang ý nghĩa, nhưng ý nghĩa đó thường ẩn dụ. Đọc văn học là việc tìm kiếm ý nghĩa tiềm ẩn đó.
- Thân bài:
+ Đọc văn học là hành trình tìm kiếm ý nghĩa nhân sinh qua các tác phẩm thẩm mỹ của văn học bằng chính trái tim và tâm hồn của người đọc.
+ Ý nghĩa của văn học không chỉ nằm trong các văn bản mà còn trong mối liên hệ đa chiều giữa văn bản và cuộc sống.
+ Đọc văn học (phân tích, bình giảng, bình luận) cần phải tôn trọng văn bản, từ ngôn từ đến hình tượng.
- Kết bài:
+ Tác phẩm văn học và việc đọc văn học thực sự là một hiện tượng kỳ diệu.
+ Đọc văn học là nền tảng của việc học văn.
c. Thể loại: văn bản nghiên cứu luận
d. Phương thức biểu đạt: luận luận
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Văn học mang ý nghĩa tiềm ẩn, và người ta đã phát triển nhiều lý thuyết và phương pháp để hiểu ý nghĩa đó. Ngoài văn bản, ý nghĩa của văn học còn tồn tại trong mối liên hệ đa chiều, từ nhiều góc độ và mặt khác nhau. Nó cũng có thể tương tác với cuộc sống và xã hội. Tác phẩm văn học và việc đọc văn thực sự là những hiện tượng thú vị và kỳ diệu. Đọc văn là nền tảng của học văn.
b. Giá trị nghệ thuật
Các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần.