Buzz
Aptos là gì?
Aptos là một dự án nhằm mục đích cung cấp blockchain an toàn nhất và sẵn sàng cho số lượng người dùng lớn trên toàn cầu.
Blockchain Aptos được xây dựng dựa trên 2 nền tảng cơ bản:
- Transaction: đại diện cho việc trao đổi dữ liệu (ví dụ như Aptos Coin, NFT…) giữa các tài khoản trên Aptos.
- State: đại diện cho trạng thái của blockchain tại thời điểm nhất định. Khi các giao dịch mới được ghi nhận, trạng thái blockchain sẽ thay đổi.
Giao dịch
Khi người dùng gửi một giao dịch lên blockchain Aptos, họ đang yêu cầu cho sổ sách của Aptos được cập nhật với giao dịch của họ (ghi dữ liệu vào chuỗi).
Một giao dịch được xác nhận và ghi thành công trên chuỗi sẽ bao gồm các thông tin sau:
- Chữ ký (Signature): Thực chất là một loại 'chữ ký điện tử' của người dùng, chứng tỏ rằng họ đã đồng ý thực hiện giao dịch.
- Địa chỉ Người gửi (Sender Address).
- Khóa Công khai Người gửi: Tương đương với khóa bí mật (private key) để thực hiện giao dịch.
- Chương trình (Program): Anh em có thể hiểu chương trình trên Aptos như một hợp đồng thông minh (smart contract), giúp thực hiện các nhiệm vụ trên blockchain theo cách lập trình sẵn có.
- Phí Gas (Gas Fee): Là khoản phí mà người dùng sẵn sàng trả để thực hiện giao dịch.
- Số lượng gas tối đa (Maximum Gas Amount): Là số gas tối đa mà người dùng đồng ý trả cho giao dịch.
- Mã token Gas (Gas Currency Code): Anh em có thể hiểu là mã token được sử dụng để thanh toán phí gas.
- Số thứ tự (Sequence Number): Thể hiện số lượng nhiệm vụ đã được thực hiện trên chuỗi của một ví. Để dễ hiểu hơn, anh em có thể xem sequence number như là số nonce trên Ethereum.
- Thời gian hết hạn (Expiration Time): Là thời điểm tối đa để thực hiện giao dịch trên chuỗi, sau thời gian này giao dịch chưa được thực hiện sẽ bị hủy bỏ.
Tình trạng Sổ sách
Trạng thái tài khoản của Aptos bao gồm trạng thái của tất cả các tài khoản trong chuỗi khối. Mỗi nút xác thực trong chuỗi khối cần biết trạng thái toàn cầu của phiên bản mới nhất của cơ sở dữ liệu phân tán của chuỗi khối (đã được phiên bản hóa) để thực hiện các giao dịch.
Cách hoạt động của blockchain Aptos
Tài khoản A và B đại diện cho tài khoản của Alice và Bob trên Aptos Blockchain.
Sn-1 là trạng thái sổ cái của Aptos tại thời điểm (n-1): lúc đó, Alice có 110 Aptos coin, Bob có 52 Aptos coin.
Tn: là giao dịch thứ (n) được thực hiện trên Aptos, trong trường hợp này, Tn biểu diễn việc chuyển 10 Aptos coin từ Alice cho Bob.
F: là một hàm xác định, trả về trạng thái cuối cùng được tổng hợp từ kết quả của trạng thái trước đó và giao dịch mới. Ví dụ: S(n) là kết quả từ hàm F của S(n-1) và T(n).
S(n): biểu diễn trạng thái sổ cái của Aptos tại thời điểm (n). Sau khi Tn được thực hiện, Alice còn lại 100 Aptos coin, Bob có 62 Aptos coin.
Khám phá về Move
Move là một ngôn ngữ lập trình an toàn và bảo mật cho Web3, tập trung vào kiểm soát truy cập. Ngôn ngữ lập trình Move là một điểm đặc biệt của Aptos. Ban đầu, Move được sử dụng trong dự án blockchain Libra (sau này đổi tên thành Diem) của Facebook. Đây là ngôn ngữ được thiết kế để quản lý an toàn các tài nguyên và xác minh trên blockchain.
Với ngôn ngữ lập trình Move, các máy chủ trên Aptos Blockchain được gọi là MoveVM. Aptos blockchain bao gồm các nút xác thực chạy một giao thức đồng thuận. Giao thức đồng thuận này đồng ý theo thứ tự của các giao dịch và đầu ra của chúng khi được thực hiện trên Máy ảo Move (MoveVM). Mỗi nút xác thực dịch các giao dịch cùng với trạng thái sổ cái hiện tại của blockchain làm đầu vào cho MoveVM. MoveVM xử lý đầu vào này để tạo ra các thay đổi lưu trữ dưới dạng đầu ra. Khi các nút đồng thuận và cam kết đầu ra, dữ liệu đầu ra sẽ được hiển thị và ghi lại trên sổ cái (ledger).
Là một ngôn ngữ lập trình được thiết kế đặc biệt, Aptos được kỳ vọng sẽ giải quyết những điểm yếu của các blockchain trước. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý rằng: hầu hết các dự án lớn hiện đều đang xây dựng trên Ethereum sử dụng ngôn ngữ Solidity, vì vậy, Aptos cần phát triển mạnh mẽ marketing và khuyến khích để thu hút các nhà phát triển chuyển sang xây dựng dự án trên nền tảng của mình.
Đội ngũ Phát triển
Những người sáng lập dự án Aptos là những cựu thành viên của công ty Meta (Facebook) – những người từng tham gia vào dự án Diem. Mo Shaikh – một trong những cựu thành viên cốt cán của Meta – là người đứng đầu dự án.
Đối tác & Nhà đầu tư
Vào tháng 03/2022, Aptos đã thu vốn thành công 200 triệu USD với sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư hàng đầu như a16z, FTX Ventures, Multicoin Capital, Tiger Global…
Sau đó không lâu, Binance Labs – quỹ đầu tư của Binance – cũng thông báo đầu tư và thiết lập quan hệ chiến lược với Aptos.
Welcome @aptoslabs, Mạng blockchain Layer 1 được xây dựng bởi một số nhà sáng lập, nhà nghiên cứu, nhà thiết kế và nhà xây dựng ban đầu của dự án Diem, gia nhập gia đình Binance Labs! Mong chờ chặng đường phía trước của chúng ta ??https://t.co/7EVEFlsMXV
— Quỹ Binance Labs (@BinanceLabs) 28 tháng 3, 2022
Aptos và Binance sẽ hợp tác chặt chẽ trong việc phát triển hệ sinh thái Aptos thông qua phát triển, đánh giá mã, xây dựng cơ sở hạ tầng, hackathons…
Đối với thương vụ này, Jeffrey Ma, Giám đốc đầu tư tại Binance Labs cho biết: “Aptos có thể đưa 100 triệu người dùng đến với không gian tiền điện tử với sứ mệnh tạo ra quyền truy cập công bằng và toàn cầu vào tài sản phi tập trung cho hàng tỷ người” . Ông nói thêm, “Chúng tôi cũng tin tưởng vào chuyên môn mà nhóm Aptos Labs đã phát triển qua việc xây dựng dự án Diem.”
Kế hoạch phát triển
Q1/2022: Giới thiệu Devnet cho các nhà phát triển, Hợp tác với các đối tác chiến lược và cộng đồng nhà phát triển Web3 để thu thập phản hồi và cải tiến trải nghiệm Move cho nhà phát triển.
Q2/2022: Triển khai Incentivized Testnet
- Hợp tác với cộng đồng các nút xác thực để xây dựng kiến thức chuyên môn về vận hành mạng phi tập trung.
- Bắt đầu chương trình thưởng lỗi để cải thiện trải nghiệm của nhà phát triển, hoạt động của các nút và giải quyết các vấn đề về cơ sở hạ tầng.
- Cung cấp động lực kết nối cho tất cả các thành viên tham gia để đảm bảo an ninh mạng.
Q3/2022: Phát hành Mainnet.
Q4/2022 – Q1/2023: Triển khai bản phát hành lớn tiếp theo cho mạng chính Aptos với các tính năng quan trọng mới.
Aptos đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển, còn nhiều thời gian để trải nghiệm, so sánh với các blockchain khác và đánh giá. Hãy tham gia vào các kênh xã hội của dự án để theo dõi thông tin mới về Aptos. Hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo!
- Arch v1.0 – Giao thức cầu nối NFT giữa Ethereum và StarkNet
- Tìm hiểu về Lens Protocol – Mạng xã hội phi tập trung trên Polygon
