1. Sốt thương hàn là gì
Sốt thương hàn là một loại bệnh thuộc hệ tiêu hóa có khả năng lây lan mạnh mẽ trong cộng đồng. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh là do vi khuẩn Salmonella typhi. Bệnh có thời gian ủ từ 8 đến 14 ngày, và sự phát triển của bệnh phụ thuộc vào mức độ xâm nhập của vi khuẩn vào cơ thể.
Salmonella typhi là nguyên nhân chính gây ra bệnh sốt thương hàn
Bệnh này có khả năng lây nhiễm cao thông qua tiếp xúc gần, sử dụng thực phẩm bị ô nhiễm hoặc nước uống. Dấu hiệu nhận biết thường bao gồm đau đầu, sốt cao, tiêu chảy hoặc táo bón.
Sốt thương hàn ở dạng nhẹ thường khó nhận biết do các triệu chứng không rõ ràng. Tuy nhiên, trong các trường hợp nặng, nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nguy cơ tử vong cao, thủng ruột hoặc loét trong dạ dày.
2. Sốt thương hàn thường được gây ra bởi nguyên nhân nào
Lây nhiễm
Việc lây nhiễm bệnh sốt thương hàn thường đến từ người bệnh và người mang vi khuẩn, đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh. Người bệnh có thể lây lan bệnh cho những người xung quanh, ngay cả trong thời gian ủ bệnh.
Hầu hết các trường hợp đã hồi phục vẫn có thể tiếp tục mang vi khuẩn Salmonella typhi, vì vậy việc tiếp tục loại bỏ vi khuẩn này ra khỏi cơ thể là cần thiết trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 tuần.
Lây nhiễm qua người trung gian
Theo các chuyên gia, vi khuẩn gây ra bệnh thương hàn có khả năng sống sót và phát triển trong các sản phẩm thực phẩm, sữa mà không làm thay đổi mùi vị. Việc đun sôi cũng có thể giảm nguy cơ lây nhiễm từ vi khuẩn Salmonella typhi, tuy không hoàn toàn loại bỏ.
Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với các vật dụng hoặc chất thải của người bệnh. Tuy nhiên, ý thức vệ sinh của cộng đồng đã được cải thiện, cùng với việc xử lý chất thải hiệu quả. Điều này đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng lây nhiễm bệnh thương hàn qua đường này.
3. Quá trình diễn biến của bệnh sốt thương hàn
Bệnh sốt thương hàn được chia thành các giai đoạn và có những triệu chứng nhất định như sau:
Giai đoạn 1: Giai đoạn ủ bệnh
Giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 7 đến 15 ngày và thường không xuất hiện bất kỳ triệu chứng đặc trưng nào.
Giai đoạn 2: Bắt đầu phát bệnh
Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 1 tuần với các biểu hiện đặc trưng như:
-
Sốt cao, tăng dần và kéo dài, nhiệt độ từ 39 đến 41 độ C.
-
Đau đầu, cảm giác mệt mỏi.
-
Ù tai.
Giai đoạn 3: Bùng phát toàn bộ
Trong khoảng thời gian 2 tuần, các triệu chứng chính bao gồm: Sốt cao, phát ban, trạng thái nguy kịch vì nhiễm độc thần kinh.
Ở giai đoạn này, người bệnh thường mắc sốt cao liên tục từ 39 đến 40 độ C. Đồng thời xuất hiện các biểu hiện của nhiễm độc thần kinh như run tay, mất ngủ do ác mộng, đau đầu dai dẳng, và cảm giác ù tai. Họ thường nằm yên với diện mạo vô cảm và ánh mắt trở nên mờ mịt, thiếu sự linh hoạt. Trong trường hợp nặng, có thể dẫn đến tình trạng li bì hoặc mất ý thức sâu.
Người mắc sốt cao không ngớt
Những nốt phát ban ở giai đoạn toàn phát thường xuất hiện chủ yếu trên mạn sườn, bụng và ngực. Ban đầu, số lượng ban ít, trong khoảng 7 đến 12 ngày từ khi bệnh bắt đầu, sau đó số lượng ban tăng dần.
Hơn nữa, những người mắc sốt thương hàn còn gặp phải các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa như tiêu chảy màu vàng nâu, nhầy và thường xuyên (tầm 5 đến 6 lần), đau nhẹ ở bụng kèm theo cảm giác chướng bụng lan dần ra phần hông phải.
Giai đoạn 4: Lùi dần bệnh tình
Giai đoạn dần phục hồi của bệnh sốt thương hàn thường kéo dài khoảng 1 tuần. Nhiệt độ cơ thể của bệnh nhân lúc này dần giảm và ổn định hơn. Đồng thời, các dấu hiệu phục hồi tích cực như ăn ngủ đều đặn, không còn vấn đề về tiêu hóa, và cảm giác mệt mỏi cũng giảm đi.
4. Biện pháp phòng tránh
Theo các chuyên gia, việc ngăn ngừa bệnh sốt thương hàn có thể thực hiện thông qua các biện pháp sau:
-
Khi phát hiện mắc bệnh sốt thương hàn, cần ngay lập tức cách ly và điều trị kèm theo các biện pháp phòng tránh từ sớm để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.
-
Tăng cường quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm và giáo dục mọi người, đặc biệt là trẻ em, về những thói quen ăn uống lành mạnh, tránh xa thực phẩm bẩn và duy trì vệ sinh cá nhân.
Giáo dục mọi người về các thói quen ăn uống lành mạnh như rửa tay sạch bằng xà phòng chống khuẩn
-
Khi ăn rau sống hoặc các loại quả tươi, cần rửa tay kỹ lưỡng bằng xà phòng chống khuẩn trước khi ăn, rồi sau đó hãy rửa sạch rau củ quả và hạn chế sử dụng tay để lấy thức ăn.
-
Quản lý nghiêm ngặt việc xử lý phân, không sử dụng nước chưa được tiệt trùng hoặc đun sôi. Luôn giữ vệ sinh nước sạch để tránh ô nhiễm.
-
Phát hiện kịp thời và cách ly những người mang mầm bệnh, kiểm tra sức khỏe của nhân viên trong ngành ẩm thực thường xuyên và định kỳ để đảm bảo an toàn tối đa.
-
Phải xử lý phân của người bệnh một cách nghiêm ngặt, sử dụng lượng bột tẩy gấp đôi, sau đó trộn đều và để trong vòng bốn giờ trước khi đưa xuống hố phân.
-
Các vật dụng cá nhân của người bệnh như quần áo, đồ chơi nên được tách riêng, rồi rửa sạch bằng bột tẩy hoặc tiệt trùng bằng nước sôi.
-
Người chăm sóc bệnh cũng cần rửa tay thường xuyên, tắm gội và đặc biệt là phải luôn mặc đồ cách ly.
-
Hiện nay, đã có vaccine phòng ngừa sốt thương hàn, vì vậy, các bác sĩ khuyến nghị bệnh nhân nên tiêm vaccine để tối ưu hóa việc ngăn ngừa dịch bệnh.
Các bác sĩ khuyến nghị bệnh nhân nên tiêm vaccine thương hàn để phòng ngừa hiệu quả
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người bệnh cần đến các trung tâm tiêm chủng đáng tin cậy hoặc bệnh viện lớn để có thể yên tâm hơn về chất lượng vaccine, tránh các rủi ro không mong muốn có thể xảy ra.