Biến là giá trị có thể thay đổi trong mỗi chương trình. Mỗi biến trong Pascal đều có kiểu dữ liệu nhất định, xác định kích thước và cách bố trí trong bộ nhớ. Phạm vi giá trị của biến có thể được lưu trữ trong bộ nhớ và được áp dụng các toán tử.
Tên của biến có thể chứa chữ cái, chữ số, ký tự gạch chân và phải bắt đầu bằng chữ cái hoặc ký tự gạch chân. Pascal không phân biệt chữ hoa và chữ thường, do đó, việc sử dụng chữ hoa hoặc chữ thường đều tương đương nhau.
Hướng dẫn khai báo biến trong Pascal
Pascal đưa ra nhiều hàm khác nhau, để tìm hiểu mọi hàm Pascal cần thời gian và sự nghiên cứu sâu rộng. Có hàm Pascal đơn giản, nhưng cũng có những hàm phức tạp tương tự như biến trong ngôn ngữ này.
Tìm Hiểu về Biến và Khai Báo trong Pascal
1. Các Biến Cơ Bản trong Pascal
Pascal cũng hỗ trợ đa dạng kiểu biến. Trong bài viết này, Mytour giới thiệu về các biến cơ bản.
2. Khai báo Biến trong Pascal
Trước khi sử dụng chương trình Pascal, tất cả các biến cần được khai báo. Mọi khai báo biến bắt đầu với từ khóa var. Mỗi khai báo chỉ định một danh sách biến, theo sau là dấu hai chấm (:) và kiểu biến. Cú pháp khai báo biến:
var
Danh sách_biến : kiểu;
Ở đây, kiểu phải là một kiểu dữ liệu Pascal hợp lệ, bao gồm ký tự (character), số nguyên (integer), số thực (real), boolean hoặc bất kỳ kiểu dữ liệu do người dùng xác định, … . Và danh sách_biến có thể chứa một hoặc nhiều tên được phân tách bởi dấu phẩy.
Dưới đây là một số khai báo biến mẫu:
var
tuoitho, ngaytrongtuan : integer;
thue, thu_nhap_tong_cung: real;
lua_chon, san_sang: boolean;
tieu_de, ten : char;
ho, ten_dem : string;
Trong những bài trước đó, Mytour đã nói về khả năng khai báo kiểu trong Pascal. Bạn có thể xác định kiểu bằng tên hoặc định danh. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng khai báo kiểu để xác định các loại biến khác nhau.
Ví dụ:
ngay, tuoi = integer;
co, dung = boolean;
ten, thanh_pho = string;
phi, chi_phi = real;
Khai báo kiểu có thể được áp dụng trong việc khai báo biến.
var
ngay_lam, ngay_nghi : ngay;
lua_chon: co;
ten_sinh_vien, ten_nhan_vien : ten;
thu_do: thanh_pho;
chi_phi: chi_phi;
Chú ý rằng giữa khai báo kiểu (type) và khai báo biến (var) có sự khác biệt. Khai báo kiểu chỉ đơn giản là xác định các loại như số nguyên (integer), số thực (real), ... trong khi khai báo biến xác định giá trị mà biến có thể chứa.
Bạn có thể so sánh khai báo kiểu trong Pascal với typedef trong C. Điểm quan trọng nhất là tên biến đề cập đến vị trí bộ nhớ nơi giá trị của biến sẽ được lưu trữ, trong khi khai báo kiểu không thể.
3. Khởi tạo giá trị của biến trong Pascal
Các biến nhận giá trị thông qua dấu hai chấm (:) và dấu bằng (=), theo sau là một biểu thức hằng. Công thức chung để gán giá trị như sau:
ten_bien := gia_tri;
Mặc định, các biến trong Pascal không tự động khởi tạo bằng 0, chúng có thể chứa các giá trị ngẫu nhiên. Vì vậy, việc khởi tạo các biến trong chương trình là quan trọng.
Các biến có thể được khởi tạo (gán giá trị ban đầu) trong phần khai báo biến. Khởi tạo biến được thực hiện sau từ khóa var và có cú pháp như sau:
var
ten_bien : kieu = gia_tri;
Một số ví dụ như:
tuoi: integer = 15;
ty_le_thue: real = 0.5;
diem: char = 'A';
ho_ten: string = 'John Smith';
Dưới đây là ví dụ chương trình hoàn chỉnh sử dụng các biến và cách khai báo của Pascal:
chuong_trinh Chao_mung;
hang_so
thong_diep = ' Chao mung den the gioi cua Pascal ';
loai
ten = string;
var
ten_dem, ho: ten;
begin
writeln('Vui long nhap ten dem cua ban: ');
readln(ten_dem);
writeln('Vui long nhap ho cua ban: ');
readln(ho);
writeln;
writeln(thong_diep, ' ', ten_dem, ' ', ho);
end.
Sau khi được biên dịch và thực thi, đoạn mã trên sẽ cho kết quả:
Vui long nhap ten dem cua ban:
John
Vui long nhap ho cua ban:
Smith
Chao mung den the gioi cua Pascal John Smith
Bien liet ke
Bạn đã thấy cách áp dụng các biến đơn giản như Integer, Real và Boolean. Còn với các biến kiểu liệt kê, bạn có thể khai báo chúng như sau:
var
biến1, biến2, ... : định_dạng-liệt_kê;
Khi khai báo các biến kiểu liệt kê, bạn có thể sử dụng khai báo kiểu. Ví dụ:
type
tháng = (Tháng1, Tháng2, Tháng3, Tháng4, Tháng5, Tháng6, Tháng7, Tháng8, Tháng9, Tháng10, Tháng11, Tháng12);
Var
m: tháng;
...
m := Tháng1;
Ví dụ minh họa dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn −
chương_trình ví_dụLiệt_kê;
type
đồ_uống = (cà_phê, trà, sữa, nước, coca, nước_chanh);
var
nước_uống:đồ_uống;
begin
writeln('Bạn muốn uống đồ uống nào?');
nước_uống := nước_chanh;
writeln('Bạn có thể uống ', nước_uống);
end.
Sau khi biên dịch và thực thi, đoạn mã trên sẽ đưa ra kết quả như sau:
Bạn muốn uống loại nước nào?
Bạn có thể uống nước chanh
Biến miền con
Biến miền con được khai báo như sau:
var
miền-con-ten : thấp ... cao;
Một ví dụ về việc khai báo biến miền con:
var
điểm: 1 ... 100;
đánh-giá: 'A' ... 'E';
tuổi: 1 ... 25;
Chương trình cụ thể sử dụng các biến kiểu miền con như sau:
chương-trình ví-dụMiềncon;
Sau khi được biên dịch và thực thi, đoạn mã trên sẽ cho kết quả như sau:
Nhập điểm (1 - 100):
100
Nhập điểm (A - E):
A
Điểm: 100 Đánh giá: A
Đơn giản, biến trong Pascal là giá trị có thể thay đổi trong mỗi chương trình. Mỗi biến trong Pascal đều có một kiểu dữ liệu nhất định. Mytour vừa giới thiệu biến và cách khai báo của Pascal, giúp bạn nắm bắt cách viết hàm trong Pascal một cách dễ dàng và hiệu quả. Nếu có câu hỏi hoặc thắc mắc, đừng ngần ngại để lại ý kiến của bạn trong phần bình luận dưới bài viết.