Khám phá về các bệnh liên quan đến tuyến giáp ở con người

1. Khám phá về tuyến giáp và vai trò của nó

Để hiểu rõ hơn về các bệnh liên quan đến tuyến giáp, ta cần tìm hiểu về vai trò của tuyến giáp trong cơ thể.

Tuyến giáp có hình dạng giống như một con bướm nằm ở phía trước cổ, gần với các đốt sống cổ. Nó bao gồm 2 thùy (thùy trái và thùy phải) nối với nhau thông qua một eo tuyến, nằm ở phía trước bên của sụn giáp và phần trên của khí quản.

Hình ảnh mô tả tuyến giáp trong cơ thể

Cơ quan này chịu trách nhiệm sản xuất, lưu trữ và tổng hợp hai loại hormone T3 (Triiodothyronine) và T4 (Thyroxine), hỗ trợ quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra một cách bình thường. Khi tuyến giáp hoạt động đúng cách, quá trình trao đổi chất sẽ được duy trì ổn định, không quá nhanh hoặc quá chậm. Bất kỳ sự cố nào trong hoạt động của tuyến giáp cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người mắc bệnh và có thể là biểu hiện của các vấn đề y tế khác nhau.

Nghiên cứu các bệnh liên quan đến tuyến giáp

Bướu lành tuyến giáp

Bướu lành tuyến giáp được biết đến là một trong những bệnh phổ biến nhất liên quan đến tuyến giáp. Tình trạng này thường phát triển một cách âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng, không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân, điều này làm cho việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Bệnh nhân chỉ cảm thấy không thoải mái khi vùng cổ phình to hơn và có những khối u xuất hiện, gây ra cảm giác khó nuốt, khó thở và ho nhiều,...

Theo đó, bướu lành tuyến giáp được phân loại thành các loại sau đây:

Tuyến giáp phình to không đồng đều: trong trường hợp này, bệnh thường không có triệu chứng và không cần phải điều trị.

Tuyến giáp phình to đều, không đau: hiện tượng này gây ra sự mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần sử dụng thuốc thyroxine để giảm kích thước của tuyến giáp, tuy nhiên việc sử dụng thuốc trong thời gian dài hoặc suốt đời để duy trì tuyến giáp không phình to. Nếu việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả như mong đợi, phẫu thuật cần được thực hiện để loại bỏ phần lớn của tuyến giáp và chỉ giữ lại một phần nhỏ để duy trì chức năng sản xuất chất thyroxine.

Tuyến giáp chỉ phình to ở một vị trí và còn lại là bình thường: trong trường hợp này, việc theo dõi định kỳ và thực hiện sinh thiết kết hợp với xét nghiệm khi cần thiết là cần thiết để phát hiện sớm các dấu hiệu của khối u ác tính để có biện pháp xử lý kịp thời.

Bướu cổ thường là dấu hiệu phổ biến của các vấn đề liên quan đến tuyến giáp

Bệnh suy giáp/Suy tuyến giáp (hypothyroidism)

Suy giáp là một trong những bệnh về tuyến giáp mà tuyến không hoạt động hiệu quả và không sản xuất đủ hormone Thyroxine do một số nguyên nhân khác nhau, như sau:

- Những người mắc bệnh bị tuyến giáp teo.

- Cơ thể của người mắc bệnh tự kích hoạt cơ chế tự miễn phá hủy của hệ thống miễn dịch dẫn đến viêm tuyến giáp tự miễn Hashimoto.

- Có thể xuất hiện biến chứng sau khi điều trị bệnh cường giáp, người mắc bệnh bị ảnh hưởng bởi quá trình phẫu thuật, đồng thời trong quá trình điều trị hóa trị, xạ trị ở những người mắc bệnh ung thư .

- Người có chế độ ăn uống không khoa học và thiếu iốt trong chế độ ăn uống hàng ngày.

- Người mắc bệnh lý suy giáp từ khi mới sinh.

- Có thể do nguyên nhân phát sinh sau khi bị bệnh ở tuyến yên hoặc vùng dưới thái dương.

Thường thì, bệnh suy giáp sẽ có những dấu hiệu khá mơ hồ và tương tự như các triệu chứng của một số bệnh lý thông thường khác như buồn ngủ, mệt mỏi, giảm trí nhớ, khàn tiếng, táo bón, phụ nữ có thể bị chảy máu không đều ở âm đạo, da khô,... Trong trường hợp bệnh tiến triển sang giai đoạn muộn, người bệnh có thể có một số biểu hiện như rụng tóc, sức lực suy giảm, lưỡi to bè ra hai bên, nhịp tim đập chậm, huyết áp thấp, thậm chí có thể bị hôn mê đột ngột,...

Để hỗ trợ điều trị tình trạng suy giáp, người bệnh cần tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ và kiên trì uống thuốc theo toa đã được kê. Trong một số trường hợp, bệnh nhân sẽ phục hồi nhưng cũng có những trường hợp phải duy trì điều trị căn bệnh suốt đời.

Mắt phồng lên khi mắc bệnh lý tuyến giáp

Cường giáp/Cường tuyến giáp (hyperthyroidism)

Cường giáp là tình trạng tăng sản xuất hormone tuyến giáp đặc biệt nhiều. Hoặc có thể là kết quả của một số bệnh như: Bệnh Basedow, bướu giáp đa nang, viêm giáp, tiêu thụ quá nhiều iốt,... Người bệnh có thể nhận biết qua một trong những dấu hiệu sau đây:

• Giảm cân không lý do rõ ràng mặc dù vẫn duy trì lối sống, ăn uống cân đối hoặc ăn nhiều hơn bình thường.

• Phần cổ trước phình to, giống như biểu hiện của bướu cổ.

• Thường xuyên cảm thấy động kinh, tim đập nhanh và luôn cảm thấy đau ngực, khó thở.

• Tiêu chảy kéo dài do động kinh ruột tăng thường xuyên.

• Thường cảm thấy nóng và không thoải mái khi nhiệt độ cao, không chịu được nhiệt,...

• Thường xuyên gặp khó khăn khi ngủ, ra mồ hôi nhiều, mất ngủ, ngủ không sâu, giấc ngủ ngắn hơn bình thường.

• Thường thay đổi tâm trạng, cáu kỉnh và thường xuyên lo lắng.

Theo các chuyên gia y tế, cường giáp mặc dù không nguy hiểm nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe như:

Biến chứng về tim mạch: ban đầu, người bệnh sẽ cảm thấy tim đập nhanh hơn bình thường và có các triệu chứng của rối loạn nhịp tim nghiêm trọng hơn như rung nhĩ và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến suy tim.

Lồi mắt ác tính: đối với những bệnh nhân mắc bệnh Basedow, họ có thể bị lồi mắt đồng thời nhạy cảm với ánh sáng bên ngoài, thường xuyên chảy nước mắt kèm theo viêm kết mạc, tổn thương giác mạc,...

Cơn bão giáp: khi lượng hormone tuyến giáp trong cơ thể tăng vượt quá mức và biểu hiện ra ngoài với các triệu chứng đột ngột, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Để điều trị bệnh cường giáp, hiện nay có nhiều phương pháp khác nhau, cụ thể người bệnh có thể sử dụng thuốc để ức chế quá trình sản xuất thyroxin của tuyến giáp, ngăn chặn quá trình tổng hợp thyroxin và ức chế các tế bào không sản xuất thyroxin như bình thường. Tuy nhiên, việc sử dụng iod phóng xạ thường được áp dụng đối với các bệnh nhân cao tuổi hoặc bệnh nhân đã được điều trị bằng thuốc nhưng bệnh tái phát. Tuy nhiên, một hạn chế không mong muốn khi sử dụng iod phóng xạ đó là khi kết thúc liệu pháp, tuyến giáp sẽ suy yếu nên phải sử dụng thyroxin để điều trị suốt đời.

Nếu việc sử dụng thuốc không đạt hiệu quả như mong đợi, người bệnh cũng có thể lựa chọn phẫu thuật để cắt bỏ một phần tuyến giáp.

Chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt điều độ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh

Ung thư tuyến giáp

Khi đi vào giai đoạn muộn của các bệnh về tuyến giáp như ung thư, chiếm khoảng 1% tổng số các loại ung thư với các triệu chứng phổ biến như: tuyến giáp tăng kích thước nhanh chóng trong thời gian ngắn và xuất hiện các hạch bất thường xung quanh, giảm cân mặc dù ăn uống bình thường, thường xuyên mồ hôi, khả năng chịu nhiệt kém, tâm trạng căng thẳng, mất ngủ, thay đổi tâm trạng, mệt mỏi nhanh chóng sau khi hoạt động, cảm giác hồi hộp, khó thở,...

Ung thư tuyến giáp được xác định bởi một số yếu tố nguy cơ như: hệ miễn dịch suy yếu, rối loạn hormone, phơi nhiễm chất phóng xạ,... Tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn phát triển của bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp như: phẫu thuật cắt bỏ khối u, xạ trị, hóa trị,... 

Lạc quan luôn là một yếu tố quan trọng quyết định đến quá trình điều trị và chiến thắng bệnh tật. Đặc biệt, khi mắc các bệnh về tuyến giáp bao gồm cả ung thư tuyến giáp thì bạn không nên quá lo lắng vì đây là loại ung thư có tỷ lệ sống sót cao hơn so với các loại ung thư khác, tỉ lệ chữa khỏi khi phát hiện sớm có thể lên đến 97%.

Hy vọng rằng thông qua nội dung bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu hơn về các bệnh về tuyến giáp phổ biến nhất. Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào lạ trong cơ thể, bạn nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Phát hiện bệnh sớm đồng nghĩa với kết quả điều trị thành công và chi phí thấp hơn.