Khám phá về căn bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em

1. Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em

Dấu hiệu của căn bệnh này khá rõ ràng, khi thức ăn, nước và acid dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, trẻ có thể gặp phải các triệu chứng như: ăn dở, khóc nhiều, ngủ không ngon, nôn mửa, trớ nhiều,... Việc bị trào ngược dạ dày thực quản kéo dài có thể gây suy giảm hấp thu, suy dinh dưỡng và thiếu máu cho trẻ. Hệ thống hô hấp cũng có thể bị ảnh hưởng, biểu hiện thường gặp là ho, khò khè, khó thở,...

 Trẻ nhỏ thường gặp vấn đề trào ngược dạ dày thực quản

Không chỉ trẻ em mà mọi đối tượng đều có thể mắc phải tình trạng trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, do dạ dày của trẻ còn đang phát triển và chưa hoàn thiện, việc tiêu hóa và hấp thu thức ăn không hiệu quả bằng người lớn, dẫn đến tình trạng trào ngược diễn ra thường xuyên hơn. Thông thường, tình trạng này sẽ giảm dần khi trẻ đạt đến khoảng 1 tuổi, nhưng nếu vấn đề vẫn tiếp tục và trầm trọng hơn, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe sớm.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em thường có nhiều nguyên nhân phối hợp như:

Dạ dày của trẻ chưa hoàn thiện phát triển

Cơ quan này vẫn đang tiếp tục phát triển và hoàn thiện trong những năm đầu của cuộc đời sau khi sinh. Đặc biệt, chức năng co bóp của niêm mạc dạ dày chưa ổn định, gây ra việc tiêu hóa và hấp thu thức ăn không hiệu quả. Do đó, thức ăn, đặc biệt là sữa, thường không được tiêu hóa kịp thời, dẫn đến tình trạng trào ngược lên thực quản.

Lí do khiến trẻ dễ bị trào ngược vì dạ dày chưa phát triển đầy đủ

Tư thế cho bé bú không đúng

Rất nhiều mẹ ở Việt Nam cho con bú với tư thế nằm ngang để bé thoải mái và không cần phải ôm bé trong suốt quá trình bú. Nhưng tư thế này làm cho sữa khó di chuyển xuống dạ dày của bé và dễ gây ra trào ngược dạ dày - thực quản hơn.

Nguồn dinh dưỡng

Đối với trẻ sơ sinh và nhỏ dưới 1 tuổi, nguồn dinh dưỡng chủ yếu đến từ sữa mẹ, cùng với việc bổ sung sữa công thức và thực phẩm khác. Đối với trẻ lớn hơn, việc tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều caffeine hoặc cay nóng cũng có thể gây ra trào ngược dạ dày - thực quản.

Bất thường bẩm sinh

Gồm những vấn đề bất thường bẩm sinh liên quan đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là về dạ dày như: hẹp cửa dạ dày, thoát vị niêm mạc,…

Viêm loét dạ dày tá tràng

Nhiều người nghĩ rằng, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng chỉ xuất hiện ở người lớn có chế độ ăn uống không tốt. Tuy nhiên, trẻ em cũng có thể mắc phải tình trạng này nếu cha mẹ không chú ý đến việc cung cấp chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ. Vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày, dẫn đến hiện tượng trào ngược thường gặp sau khi trẻ ăn hoặc uống sữa.

Cũng có trẻ nhỏ bị viêm loét dạ dày tá tràng

Những nguyên nhân khác

Mặc dù chưa tìm ra mối liên hệ di truyền nhưng theo thống kê, trẻ có người thân trong gia đình (ba mẹ, anh chị em,…) mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản thì rủi ro bị trào ngược càng cao. Khói thuốc lá, hóa chất độc hại,… cũng là những yếu tố có tác động.

2. Hiểm họa của trào ngược dạ dày - thực quản ở trẻ là gì?

Đây là vấn đề rối loạn tiêu hóa phổ biến, nhưng điều này không có nghĩa là cha mẹ có thể bỏ qua việc điều trị và phòng ngừa. Có nhiều trường hợp bệnh trở nên nghiêm trọng gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như:

• Rối loạn thần kinh.

• Xuất huyết thực quản.

• Viêm thực quản, sưng tấy, nóng rát thực quản,…

• Thiếu máu do chảy máu dạ dày.

• Xuất hiện mô sẹo trong thực quản, trẻ thường gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn. Biến chứng này có thể gây hẹp thực quản kéo dài đến cả khi trẻ trưởng thành.

• Hình thành khối polyp bên trong thực quản, làm thu hẹp thực quản và nguy cơ bệnh lý khác.

3. Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày - thực quản ở trẻ

Trước hết, trẻ cần được chẩn đoán và đánh giá mức độ trào ngược dạ dày cũng như ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe. Các phương pháp chẩn đoán thường áp dụng như: Chụp X-quang ngực, nội soi, nghiên cứu khả năng làm trống dạ dày (nghĩa là khi thức ăn được đẩy sang ruột non có tốt hay không), kiểm tra nồng độ acid thực quản,…

Điều trị không sử dụng thuốc là phương pháp được ưa chuộng với trẻ em

Các phương pháp điều trị trào ngược dạ dày - thực quản ở trẻ bao gồm:

3.1. Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn uống và lối sống của trẻ nếu được cải thiện sẽ giúp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày - thực quản. Đối với trẻ dưới 2 tuổi, có thể thực hiện các điều sau:

• Trẻ cần được giữ tư thế ngồi hoặc đứng thẳng sau khi bú.

• Thêm ngũ cốc vào sữa theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Chia nhỏ thức ăn thành nhiều bữa và cho trẻ bú nhiều lần nhỏ.

• Massage nhẹ nhàng lưng và ngực cho trẻ trong quá trình bú.

Đối với trẻ lớn hơn không còn phụ thuộc vào sữa mẹ và chuyển sang sử dụng dinh dưỡng từ thực phẩm, cần lưu ý những điều sau:

• Chia nhỏ bữa ăn, mỗi bữa với lượng thức ăn phù hợp.

• Nâng cao đầu giường, sử dụng gối đặc biệt cho trẻ bị trào ngược.

• Hạn chế thức ăn và đồ uống ngọt có ga cho trẻ.

• Giảm cân nếu trẻ đang thừa cân hoặc béo phì.

• Thực hiện thói quen ăn tối sớm cho trẻ.

3.2. Điều trị trào ngược dạ dày bằng thuốc

Nếu chế độ ăn uống không giúp cải thiện tình trạng bệnh, trẻ cần được kê đơn thuốc điều trị để giảm acid dạ dày và cải thiện triệu chứng. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm: thuốc kháng Histamin, thuốc kháng acid, thuốc ức chế bơm Proton.

Phẫu thuật có thể gây tổn thương đến sức khỏe của trẻ

3.3. Phương pháp mổ

Đây là phương pháp điều trị ít được áp dụng vì ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và phát triển của trẻ sau này. Mổ chỉ được sử dụng cho trẻ bị trào ngược dạ dày - thực quản nặng, cần phòng tránh các biến chứng như: suy dinh dưỡng, giảm cân nặng, nôn mửa thường xuyên, kích thích thực quản nghiêm trọng.

Hiểu rõ về bệnh trào ngược dạ dày - thực quản ở trẻ nhỏ sẽ giúp các phụ huynh chăm sóc trẻ tốt hơn.