Khám phá về cột dinh dưỡng cho trẻ mầm non từ 3-5 tuổi

1. Điểm sáng về cột dinh dưỡng cho trẻ mầm non, mẫu giáo

Cột dinh dưỡng là mô hình cung cấp kiến thức về các loại thức ăn được các chuyên gia khuyến cáo nên và không nên sử dụng trong chế độ ăn hàng ngày của trẻ. Dựa vào cột dinh dưỡng, người chăm sóc trẻ (nhà trường, nhà trẻ) và phụ huynh có thể thiết lập thực đơn ăn uống hợp lý, để đảm bảo trẻ mầm non được cung cấp đủ dinh dưỡng. Từ đó, giúp trẻ từ 3 - 5 tuổi phát triển tối ưu về tinh thần lẫn thể chất.

Ngoài ra, các phụ huynh và người chăm sóc có thể dễ dàng lựa chọn các loại thực phẩm phù hợp cho sự phát triển và nhu cầu của trẻ dựa trên cột dinh dưỡng cân đối. Điều này giúp trẻ ăn ngon hơn cũng như hình thành thói quen ăn uống nhiều loại thức ăn khác nhau.

Hơn nữa, tháp dinh dưỡng cũng xác định các thực phẩm mà trẻ nên hạn chế sử dụng để duy trì cân bằng lượng thức ăn tiêu thụ và đảm bảo trẻ mẫu giáo không mất cân bằng dinh dưỡng. Tháp dinh dưỡng sẽ có sự khác biệt ở mỗi độ tuổi. Vì vậy, để xây dựng thói quen ăn uống khoa học cho trẻ từ 3 - 5 tuổi, phụ huynh cần dựa vào tháp dinh dưỡng.

Tháp cân đối dinh dưỡng dành cho trẻ 3-5 tuổi theo Hướng dẫn của Bộ Y tế

2. Ý nghĩa của tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non là gì?

Theo tháp dinh dưỡng cân đối cho trẻ mẫu giáo, trẻ nhỏ cần được cung cấp đủ 5 nhóm chất chính bao gồm: tinh bột, protein (đạm), chất béo, vitamin và khoáng chất. Tháp dinh dưỡng được phân chia thành 7 tầng thực phẩm với mức độ ưu tiên sử dụng tăng dần từ trên xuống:

2.1. Nước

Trẻ mầm non từ 3 - 5 tuổi cần uống khoảng 6 cốc nước mỗi ngày, mỗi cốc khoảng 220ml, tức là 1,3 lít nước/ngày. Đặc biệt, khi thời tiết quá nóng, có thể cho trẻ uống nhiều nước lọc hơn. Lưu ý rằng, lượng nước này đã bao gồm nước trái cây, sữa và nước lọc.

2.2. Ngũ cốc

Ngũ cốc là nhóm thực phẩm quan trọng thứ hai sau nước theo tháp cân đối dinh dưỡng cho trẻ từ 3 - 5 tuổi. Đây là nguồn cung cấp tinh bột chính cho trẻ và giúp cung cấp năng lượng cho hoạt động của trẻ.

Trẻ mầm non cần tiêu thụ từ 5 - 6 đơn vị ngũ cốc mỗi ngày, với 1 đơn vị tương đương 1/2 chén cơm (55 gram) hoặc 1 ổ bánh mì (27 gram). Trong các loại thực phẩm chứa ngũ cốc, phụ huynh nên ưu tiên cho trẻ ăn cơm, phở, bánh mì,… bởi đây là những món ăn không chỉ chứa nhiều tinh bột mà còn bổ sung nhiều chất dinh dưỡng quan trọng khác.

Ngũ cốc là nhóm thực phẩm quan trọng giúp trẻ nạp năng lượng cần thiết

2.3. Rau, quả

Theo tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non, rau quả đứng thứ ba sau ngũ cốc. Trẻ mầm non cần tiêu thụ khoảng 4 đơn vị rau quả mỗi ngày, bao gồm 2 đơn vị rau và 2 đơn vị quả (mỗi đơn vị khoảng 80g).

2.4. Chất đạm

Nhóm chất đạm (protein) bao gồm đạm thực vật (như hạt) và đạm động vật (như thịt, hải sản, trứng...). Trẻ từ 3 - 5 tuổi cần tiêu thụ nhiều đạm thực vật hơn để tăng cường sức khỏe. Protein đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển cân đối của trẻ.

Mỗi ngày, trẻ mầm non cần tiêu thụ khoảng 3,5 đơn vị protein, với mỗi đơn vị khoảng 30 - 35 gram thịt cá, thịt lớn, khoảng 40 - 50 gram trứng, thịt gà. Mặc dù đạm thực vật có lợi cho sức khỏe, nhưng phụ huynh cần cân nhắc giữa hai loại đạm để trẻ có được sự phát triển toàn diện.

2.5. Sữa và sản phẩm từ sữa

Theo tháp dinh dưỡng dành cho trẻ từ 3-5 tuổi, trẻ cần được cung cấp 4 đơn vị sữa mỗi ngày để đảm bảo sự phát triển. Mỗi đơn vị sữa tương đương với khoảng 100 ml sữa bột pha nước hoặc sữa tươi, 100 gram sữa chua, hoặc 15 gram phô mai.

2.6. Dầu và mỡ

Trẻ mẫu giáo, mầm non cần tiếp nhận khoảng 5 đơn vị chất béo mỗi ngày, với mỗi đơn vị tương đương khoảng 5 gram dầu ăn hoặc mỡ, 6 gram bơ.

2.7. Đường, muối

Đường và muối nằm ở đỉnh tháp dinh dưỡng nên cần hạn chế sử dụng. Trẻ cần được cung cấp ít hơn 3 đơn vị đường (<15 gram đường) và dưới 3 gram muối mỗi ngày, trong đó muối cung cấp iốt chủ yếu cho cơ thể.

Xây dựng thực đơn theo tháp dinh dưỡng giúp trẻ 3-5 tuổi phát triển một cách hài hòa

3. Xây dựng thực đơn dựa trên tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non

3.1. Nguyên lý xây dựng thực đơn

Để lập thực đơn ăn cho trẻ mẫu giáo theo tháp dinh dưỡng dành cho trẻ mầm non, cần đảm bảo các yếu tố sau:

3.1.1. Cung cấp đủ năng lượng

Bậc phụ huynh cần bổ sung cho trẻ đa dạng các nhóm thực phẩm cơ bản như tinh bột, chất béo, chất đạm, chất xơ, khoáng chất và vitamin để đảm bảo trẻ nhận đủ năng lượng cho hoạt động thể chất và phát triển toàn diện. Trẻ mẫu giáo cần nhận khoảng 1.230 - 1.320 kcal năng lượng/ngày.

3.1.2. Đa dạng trong thực phẩm

Trong mỗi nhóm thức ăn, nên cho trẻ thưởng thức nhiều loại thực phẩm khác nhau để tạo sự đổi mới trong khẩu vị, giúp trẻ thích thú hơn khi ăn và đồng thời đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.

Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý rằng tháp dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ khác với người lớn. Một số thực phẩm tốt cho sức khỏe của người lớn có thể không phù hợp cho trẻ em. Việc thay đổi giữa các loại thực phẩm cũng không được khuyến khích.

Xây dựng thực đơn với sự đa dạng các món ăn giúp trẻ 3-5 tuổi ăn nhiều hơn

3.1.3. Tạo thực đơn theo mùa hoặc khẩu vị của trẻ

Để trẻ có hứng thú với việc ăn uống, đặc biệt là với những trẻ kén ăn có nguy cơ suy dinh dưỡng, cha mẹ nên lập thực đơn theo sở thích hoặc khẩu vị của trẻ. Đặc biệt, nên chọn các loại rau củ và trái cây theo mùa để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ.

3.1.4. Lựa chọn thực phẩm an toàn

Ngoài việc đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng theo tháp dinh dưỡng dành cho trẻ mầm non, phụ huynh cần chú ý đến an toàn thực phẩm, tránh thực phẩm thiu, hỏng, không chứa hóa chất để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

3.1.5. Chăm sóc cho trẻ có dị ứng thực phẩm

Một số bé mầm non có thể phản ứng dị ứng với những loại thực phẩm như sữa, trứng, hạt, khổ qua,... Vì vậy, khi cho bé ăn thức ăn mới, cha mẹ cần quan sát phản ứng của bé để tránh sử dụng trong các lần sau.

Lưu ý những loại thực phẩm bé bị dị ứng để tránh sử dụng trong các lần sau

Gợi ý thực đơn cho trẻ 3-5 tuổi dựa trên tháp dinh dưỡng

Dựa vào tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 3 - 5 tuổi, bạn có thể lập thực đơn cho từng bữa ăn của trẻ. Nhằm đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết và năng lượng, trẻ mầm non cần tiêu thụ 3 bữa chính và từ 2 - 3 bữa phụ mỗi ngày.

Dưới đây là một gợi ý cho thực đơn khoa học dựa trên nguyên lý tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non mà bậc cha mẹ và người chăm sóc có thể tham khảo:

• Bữa sáng: 1 tô cháo.

• Bữa phụ: 1 cốc sữa.

• Bữa trưa:: 1 chén cơm, canh cải nấu thịt bằm, cá kho, trái cam.

• Bữa xế chiều: hoa quả theo nhu cầu.

• Bữa chiều - tối: 1 chén cơm, canh bí nấu tôm, gà kho, 1 trái chuối.

• Bữa phụ: 1 cốc sữa.