Khám phá vẻ đẹp của dân tộc Kháng tại Mộc Châu

Giới thiệu về dân tộc Kháng

Tương tự như nhiều dân tộc thiểu số khác, dân tộc Kháng còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác nhau như Quảng Lâm, Xá Xú, Xá Đơn, Xá Khao, Xá Hộc, Xá A Ỏ, Xá Dâng, Xá Bung, tuy nhiên, tên gọi chính thức được Nhà nước công nhận là dân tộc Kháng.

Như đã đề cập trước đó, dân tộc Kháng là một trong những cộng đồng thiểu số có lịch sử sinh sống lâu đời tại Mộc Châu và vùng núi Tây Bắc Việt Nam. Đến Mộc Châu (Sơn La), Lai Châu hoặc Điện Biên để gặp gỡ với họ, với dân số hiện nay là hơn 16.000 người, việc này không quá khó khăn!

Cuộc sống của người dân tộc Kháng ở Mộc Châu

Khám phá đời sống sinh hoạt của dân tộc Kháng

Về ngôn ngữ, người Kháng nói tiếng Kháng, là một trong nhóm ngôn ngữ Môn - Khmer và họ cũng thạo tiếng Thái. Một điều thú vị về tiếng Kháng là vị trí của nó trong nhánh Môn-Khmer chưa được xác định rõ ràng.

Ẩm thực của dân tộc Kháng rất đa dạng và đậm đà vị chua, cay. Họ thường ưa thích các món như cá ướp chua, dưa lá củ ráy ngứa, và có thói quen uống rượu bằng mũi, đặc biệt là Rượu cần Mộc Châu.

Người Kháng thạo tiếng Thái do gần gũi với cộng đồng dân tộc Thái. Văn hóa của họ cũng có nhiều điểm tương đồng với văn hóa dân tộc Thái, đặc biệt là trong trang phục và phong tục. Phụ nữ thường mặc váy đen, áo cóm với thắt lưng xanh, trong khi đàn ông thường mặc quần chân què và áo chàm.

Trang phục truyền thống của người Kháng gần giống váy áo cóm của người Thái, nhưng có nhiều hoa văn và hoạt tiết riêng biệt. (Ảnh: Diệp Anh-TTXVN)

Ngày nay, trang phục hàng ngày của người Kháng đã trải qua sự thay đổi, phụ nữ và đàn ông cũng mặc áo sơ mi và quần Tây, chỉ giữ lại trang phục truyền thống cho các dịp đặc biệt như hội hè và lễ Tết.

Hoạt động kinh tế của người Kháng chủ yếu dựa vào nông nghiệp, nhưng phương thức làm rẫy của họ có sự độc đáo: làm rẫy theo lối chọc lỗ tra hạt - một phương thức nông nghiệp cổ xưa có từ thời văn hoá Đông Sơn, phản ánh niềm tin vào vũ trụ và thờ thần Mặt Trời.

Nét độc đáo trong văn hóa và kinh tế của dân tộc Kháng tại Mộc Châu

Ngoài việc làm nông nghiệp, người Kháng cũng chăm sóc gia súc và gia cầm. Khi đến thăm làng của họ, Mytour.vn khuyên bạn nên mua những sản phẩm thủ công của họ, bởi họ không chỉ giỏi trong việc làm ruộng mà còn có tay nghề làm các sản phẩm như ghế, rổ, nia, hòm, gùi, ... được người Thái ưa chuộng. Họ còn trao đổi hàng hóa với người Thái như trồng bông để đổi lấy vải và quần áo, hoặc đổi thuyền đuôi én để thu mua sản phẩm nông nghiệp.

Văn hóa, phong tục của người Kháng

3.1 Phong tục cưới hỏi của người Kháng

Hãy để Mytour.vn dẫn bạn khám phá nghi lễ cưới hỏi của người Kháng! Tuy tình yêu của họ rất tự do nhưng khi đến lễ cưới, có rất nhiều nghi lễ cần tuân thủ. Trước khi cưới, họ được tự do tìm hiểu và ngủ chung với nhau trong 4 năm. Sau khi cả hai đồng ý, họ sẽ tiến hành lễ ăn hỏi. Nhưng việc này không phải là kết thúc, còn rất nhiều công đoạn phải thực hiện sau đó. Chú rể phải về ở nhà của cô dâu trong 3 năm trước khi họ tổ chức lễ ra mắt hai gia đình, và đây là lễ trọng đại nhất.

3.2 Lễ ma chay, thờ cúng ở dân tộc Kháng

Khi một người trong dòng họ qua đời, gia đình sẽ đặt lên mộ những vật phẩm như chăn, đệm, dao, bát, đĩa,... và những đồ vật mà họ thường sử dụng.

Người Kháng tin rằng con người có 5 linh hồn, một linh hồn chính và bốn linh hồn ở bốn phía cơ thể. Khi chết, linh hồn chính trở thành ma lành bảo vệ con cháu, còn bốn linh hồn khác trở thành ma ác hay làm phiền người sống. Họ còn thờ cúng bố mẹ, mỗi ba năm tổ chức lễ cúng. Đây là dịp vui nhất khi mời bà con trong bản tới dự tiệc và thực hiện các hoạt động văn nghệ như xoè, múa suốt đêm.

3.3 Lễ hội và văn hóa

Người Kháng ăn tết Nguyên đán và tết cơm mới, cũng thực hiện các nghi lễ liên quan đến nông nghiệp. Họ còn có lễ hội Pang phoóng, được đề xuất công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Lễ hội này thể hiện phẩm chất và bình dị của họ, mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc, và phát triển nông nghiệp. Đồng thời, họ còn tạ ơn tổ tiên và thần linh đã bảo vệ gia đình, mong mọi người trong dòng họ mãi mạnh khỏe, yêu thương nhau và giữ gìn truyền thống. Đây là thông điệp kết nối quá khứ và hiện tại, gắn kết cộng đồng.

Điệu nhảy 'Xé pang' trong lễ hội truyền thống Pang phoóng của dân tộc Kháng