Nhà rường Huế và những điểm nổi bật độc đáo
Địa chỉ: 225 Đào Duy Anh, Thuận Lộc, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế
Giờ mở cửa: Mở cửa cả ngày
Liên hệ: 0702 759 530
Nhà rường Huế là một tuyệt phẩm kiến trúc với hệ thống cột kèo gỗ, mang đậm nét đặc trưng của văn hóa phong kiến Việt Nam. Mô hình kiến trúc của nhà rường này, từ chữ đinh, chữ công đến chữ khẩu, nội công ngoại quốc, đều thể hiện sự tỉ mỉ và công phu trong thiết kế. Mái nhà thấp và độ dốc lớn giúp thoát nước mưa tốt, tạo cảm giác mát mẻ mùa hè và ấm áp mùa đông.
Với kiến trúc vững chãi và vẻ đẹp thẩm mỹ tinh tế, nhà rường Huế được đánh giá cao về mặt nghệ thuật kiến trúc.
Lịch sử và sự phát triển của nhà rường Huế
Nhà rường Huế có nguồn gốc từ thời kỳ vua Minh Mạng vào thế kỷ 19, khi quy định rằng các ngôi nhà ngoại ô Đại Nội phải có kiểu dáng nhà rường Huế, gồm 1 gian 2 chái và không được vượt quá 3 gian 2 chái.
Sau đó, quy định này đã được điều chỉnh và nhà rường Huế được xây dựng lớn hơn, với mái nhà dốc lớn và chiều cao thấp. Nhà rường Huế đã trải qua sự phát triển qua các thời kỳ và trở thành biểu tượng kiến trúc độc đáo của Huế.
Nhà rường Huế mang vẻ đẹp văn hóa phong kiến Việt Nam trong một thời kỳ
Cấu trúc và kiến trúc của nhà rường Huế
3.1 Kết cấu của nhà rường Huế
Kết cấu của nhà rường Huế được coi là rất quan trọng, bao gồm hệ thống cột và khung gỗ. Sự kết hợp của cột, đòn tay, và khung gỗ được sắp xếp chặt chẽ để tạo nên một khung cấu trúc vững chắc cho ngôi nhà. Thường thì, khung gỗ được đặt trên các tảng đá vuông để thể hiện giá trị của công trình.
Phần nền của nhà rường thường được lát bằng đất sạch kết hợp với vôi và tro để chống mối mọt. Hỗn hợp này được xây dựng thành nhiều lớp để tăng tính cứng cáp, tránh bị nứt. Ngoài ra, kỹ thuật khoan nhồi cọc cũng được sử dụng để tăng tính cứng cho phần nền ở các vùng đất mềm.
Trong thời kỳ triều Nguyễn, việc sử dụng đá thanh và đá cẩm thạch làm nền nhà rường trở nên phổ biến trong tầng lớp giàu có. Trong khi đó, những người thông thường thường sử dụng đá tổ ong hoặc đá từ núi. Lựa chọn các loại vật liệu này có ảnh hưởng lớn đến giá trị của nhà rường.
Cấu trúc và chất liệu là hai yếu tố quan trọng trong việc xây dựng nhà rường Huế
3.2 Kiến trúc cung đình Việt được thể hiện rõ nét qua nhà rường Huế
Nhà rường Huế là một loại kiến trúc truyền thống ở miền Trung Việt Nam, được xây dựng theo tiêu chuẩn 3 gian 2 chái. Những ngôi nhà này có khoảng 56 cột trung bình, được đặt trên đá để tránh ẩm mốc. Các gian trong nhà được tính bằng số cột và các vách ngăn của hai chái.
Gian giữa: là khu vực quan trọng, do đó hệ thống cửa lớn bao che ba mặt tiền thường được chạm khắc các câu đối, bát bảo và tứ quý mang ý nghĩa may mắn và an lành cho gia đình. Mỗi cột, đòn và xà trong nhà cũng có các hoạ tiết chạm khắc tỉ mỉ và tinh xảo.
Mái: không cao để không vượt quá chiều cao của Hiểu Lâm Các - công trình cao nhất trong Đại Nội. Mái có độ dốc lớn giúp tránh mưa bão, điều này khiến kích thước tổng thể của nhà rường Huế thu hẹp đi. Khi số lượng người trong gia đình nhiều, gia chủ phải xây thêm nhà ngang hoặc nhà phụ.
Khi xây dựng nhà rường Huế, người ta sử dụng bốn loại mái: mái ngói liệt, mái ngói âm dương và mái tranh. Dù là loại nào, tất cả đều được lợp rất dày để giữ cho khung nhà vững chắc và đảm bảo tính cách nhiệt.
Mỗi bản vẽ của nhà rường Huế không chỉ gồm phần nhà ở mà còn có khu vực vườn xung quanh. Vườn này được thiết kế công phu để đáp ứng yếu tố thẩm mỹ mà không vi phạm các quy tắc truyền thống. Cây cối trong vườn được sắp xếp theo hướng Đông trồng đào, Tây trồng liễu, trước cây cầu và sau cây chuối.
Kiến trúc của nhà rường Huế mang tính chất truyền thống và tỉ mỉ trong từng chi tiết. Kiểu kiến trúc này không chỉ là nơi ở mà còn là biểu hiện của sự tôn kính và lòng thành kính đối với quá khứ
3.3 Công năng - Cách bố trí phòng
Kiến trúc nhà rường Huế thường có ba gian hai chái với cột cái nằm chính giữa nhà, liên kết với các keo để đỡ khung nhà và mái. Mỗi cột được đặt tên gọi khác nhau.
Nhứt Đông hậu: hai cột trong nằm ở phía Đông.
Nhứt Tây hậu: hai cột trong ở phía Tây
Nhứt Đông tiền: hai cột ngoài phía Đông
Nhứt Tây tiền: hai cột ngoài ở phía Tây
Cấu trúc này tạo ra ba không gian riêng biệt trong ngôi nhà. Gian giữa của ngôi nhà có diện tích rộng hơn dành cho tiếp khách, thờ tổ tiên và cho nam giới nghỉ ngơi. Hai gian bên có diện tích nhỏ hơn dành cho phụ nữ và trẻ em. Cách bố trí này thể hiện sự coi trọng nam giới so với nữ giới và vai trò quan trọng của đàn ông trong gia đình theo quan niệm xưa.
Trong quan điểm xưa, cách bố trí phòng của nhà rường Huế vẫn còn đậm văn hóa phong kiến trọng nam khinh nữ
Làm sao để nhận biết kiến trúc nhà rường Huế?
Hiện nay, những mẫu nhà rường đẹp còn lưu giữ chủ yếu được thiết kế dưới những hình thức sau:
Nhà rường Huế ba gian: có ba gian phòng, với phòng chính giữa được sử dụng làm phòng khách và hai gian bên cạnh được tách ra bằng các cột lớn.
Nhà rường Huế ba gian hai chái: là một phiên bản của nhà ruộng Huế ba gian, với phần chính giữa rộng nhất và hai bên là hai phòng nhỏ (hai chái).
Nhà rường Huế năm gian: có ba gian chính và hai gian phụ ở bên cạnh. Ba gian chính có cấu trúc tương đồng với nhà ba gian, chỉ khác ở số lượng cột và diện tích mỗi gia.
Nhà rường Huế năm gian hai chái: là một loại nhà có diện tích rộng phù hợp cho tầng lớp quý tộc. Có ba ngăn trung tâm lớn, trong khi hai ngăn ở bên được ngăn cách bằng các cột. Bên cạnh của ngôi nhà này được tạo thành các vách để sử dụng làm phòng ngủ.
Nhận biết kiến trúc nhà rường Huế thông qua thiết kế và cách bố trí nhà
Thăm quan nhà rường Huế ở đâu?
Bạn cần biết, nhà rường Huế là một tên gọi kiến trúc nhà ở Huế chứ không phải tên một địa danh cụ thể. Dưới đây là 3 điểm tham quan được Mytour.vn gợi ý để bạn có thể tận mắt chiêm ngưỡng kiến trúc đặc biệt này.
5.1 Nhà vườn An Hiên
Địa chỉ: số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên, bên bờ sông Hương, cách chùa Thiên Mụ khoảng 500m.
Nhà vườn An Hiên tập trung kiến trúc truyền thống của Huế, đưa vào một không gian rộng lớn tại số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên, cách chùa Thiên Mụ 500m.
Bên trong nhà vườn An Hiên. Ảnh: Thanh Thủy
5.2 Cafe Vỹ Dạ Xưa - Cafe nhà rường Huế
Địa chỉ: 129 Nguyễn Sinh Cung, TP. Huế
Quán Cafe Vỷ Dạ Xưa thu hút khách với vẻ đẹp cổ kính kiến trúc cung đình của Huế, được thiết kế theo kiểu nhà rường và trang trí bằng những chiếc cầu nhỏ, quang gánh, tranh thư pháp và đèn lồng. Đây là nơi lý tưởng để tìm kiếm sự yên bình và thanh tịnh.
Cà phê Vỹ Dạ xưa tái hiện lại hình ảnh nhà rường. Ảnh: Ngọc Anh Nguyễn Lê
5.3 Cafe Nam Giao Hoài Cổ - Cafe nhà rường Huế
Địa chỉ: 321 Điện Biên Phủ, TP. Huế
Quán Cafe Nam Giao Hoài Cổ mang lại không gian hoài niệm về xứ Huế ngày xưa, với cây xanh và hòn non bộ được trang trí tỉ mỉ, mang đến không gian thư giãn và gần gũi với thiên nhiên. Tại đây, bạn có thể thưởng thức cà phê và tận hưởng không khí yên bình.
Cafe Nam Giao Hoài Cổ. Ảnh: m.king_pic
Kết
Nhà rường Huế không chỉ là một biểu tượng kiến trúc độc đáo của Huế mà còn là một phần quan trọng trong di sản văn hóa phong kiến Việt Nam. Những nét đặc trưng và vẻ đẹp của nhà rường Huế đã tồn tại và gợi nhớ về thời kỳ cổ xưa. Đến Huế, du khách có thể khám phá những công trình kiến trúc độc đáo và thưởng thức không gian yên bình của nhà rường Huế, trải nghiệm văn hóa và lịch sử đặc sắc của cố đô Việt Nam.
Hieu Minh Tran
Nguồn: Tổng hợp