Khám Phá Vẻ Đẹp Mùa Bơ Tại Tây Nguyên

'Những quả bơ chín tự nhiên' và những ký ức thơ ấu ở miền cao nguyên Bảo Lộc (Lâm Đồng), nơi mỗi sáng thức dậy, con người khoác lên mình chiếc áo len, cầm rổ ra vườn nhặt những quả bơ vừa rơi xuống đất phủ đầy lá mục đọng sương.

Khám Phá Hương Vị Mùa Bơ Ở Tây Nguyên

Cô bé hàng xóm từ quê Đắk Lắk vừa trở về thăm gia đình, và hôm nay cô mang theo túi nhỏ quả bơ. “Bơ đầu mùa chưa thể nói là ngon ạ. Nhưng đây là những quả bơ chín tự nhiên. Trước khi rời đi, con thường ra vườn sớm, nhặt những quả bơ chín tự nhiên rơi xuống đất. Ăn vào lúc này, hương vị thật sự tuyệt vời ạ”.

'Những quả bơ chín tự nhiên rơi xuống đất'. Cô bé gợi lại ký ức tuổi thơ, những ngày xa xưa ở miền cao nguyên Bảo Lộc (Lâm Đồng), nơi mỗi buổi sáng bắt đầu bằng việc cắp rổ ra vườn, lặng lẽ nhặt những quả bơ mới rơi xuống đất ẩm ướt từ những đêm sương khuya.

Bảo Lộc, thời kì còn được gọi là Blao, với không khí lạnh ẩm hơn Đà Lạt do ít nắng mưa nhiều. Nơi đây nổi tiếng với trà, được cung cấp cho du khách nghỉ ngơi trưa trước khi leo đèo bằng xe.

Với cô bé thành thị theo mẹ về quê hương, bơ trở thành một đặc sản quý, có vỏ xanh tím khi chín, ruột vàng ươm mềm mịn. Bỏ hạt, chan đầy sữa đặc hoặc đường, nó trở thành món ăn tuyệt vời.

Thời điểm đó, Bảo Lộc vẫn là một vùng đất hoang vắng, nơi xa xa là đồi trà và gần suối đầy cá. Cây bơ không chỉ được trồng để tạo bóng mát mà còn để lấy trái ăn. Tuy nhiên, không nhiều người thích ăn, vì hương vị 'lạt lẽo' và chỉ khi kết hợp với đường và sữa đặc, bơ mới thực sự ngon.

Nhà ngoại của cô bé có một khu vườn rộng lớn. Ông ngoại, người từng di cư từ Vĩnh Long, nơi nổi tiếng với nhiều loại hoa quả ngọt ngào, đã chăm sóc kỹ lưỡng. Khu vườn đầy đủ loại cây như ổi, mận, điều, mãng cầu ta, mãng cầu xiêm, mít dai, mít ướt…

Từ khu vườn ươm của trường Nông Lâm Mục gần đó, nơi cậu con trai làm việc, ông ngoại chọn lựa những giống cây lạ để trồng thêm. Cây bơ là một trong những giống cây đặc biệt.

Khi cô bé bắt đầu vào tuổi ăn tuổi lớn, cây bơ trong vườn ông ngoại đã phát triển cao lớn, tạo nên một bức tranh xum xuê. Những cây bơ ngoại hàng rào có hình dáng dài, trái to, ruột xanh ngắt và béo mịn.

Còn cây bơ cóc ở sân sau trong nhà mang đến trái tròn nhỏ, vỏ chuyển sang màu tím sẫm khi chín, ruột vàng mềm mịn giống như viên bơ béo, hạt nhỏ xíu.

Khi mùa bơ chín, những quả bơ với vỏ căng bóng sẽ rực đỏ từ phía cuống xuống phần thịt bên trong vỏ. Khi bơ mềm mại với hương thơm nồng, chỉ cần đợi cơn gió thoảng là chúng rơi bổ xuống đất như một điệu nhảy đầy hấp dẫn.

Đưa trái bơ về nhà sau mỗi cuộc lượm, để chúng chín đều trong vài ngày mà không cần thêm đường sữa, vẫn giữ được hương vị tuyệt vời. Chỉ cần sử dụng mũi dao để xẻ và lột vỏ, sau đó nắm trên tay và cắn, hương vị lạ lẫm nhưng thơm ngon và dẻo. Đúng như tên gọi của nó - trái bơ.

Cùng với sự lớn lên của cô bé, những mùa bơ chín đã trở nên hiếm hoi do công việc gia đình. Chỉ có những kì nghỉ nhỏ vào mùa bơ, cô bé mới có thể thu thập được ít quả và gửi về nhà qua những hành trình từ thành phố lên quê ngoại.

Những ngày ấy, niềm vui tràn ngập trong nhà cô bé. Bữa cơm thường đi kèm với món bơ chấm nước tương, hay nước mắm ăn cùng cơm trắng. Ngoài ra, sau giấc ngủ trưa, những bữa ăn tráng miệng như bơ dầm đá đường cũng làm cho ngày trở nên trọn vẹn hơn.

Tuy nhiên, càng lớn, cô bé càng ít được thưởng thức hương vị tuyệt vời của trái bơ. Trong một lá thư gửi về nhà, cô bé giải thích rằng bơ là loại cây dễ thoái hóa, với hạt được chọn từ cây mẹ, thậm chí cả sự chăm sóc cẩn thận cũng không đảm bảo trái ngon.

Để lai tạo giống thông qua phương pháp ghép cành, nhưng với tình hình kinh tế khó khăn, bơ chỉ được chăm sóc giới hạn và trở nên nhạt nhòa. Thậm chí, chúng chỉ còn là thức ăn cho heo, và việc phải tách hột bơ ra cũng tốn công hơn.

Một hôm, trong lá thư đầy tâm sự, cậu viết: “Khu vực lộ giới, người ta đang đốn hết cây bơ ngoại hàng rào. Mà giữ lại cũng không biết sẽ làm gì”.

Vào một ngày, cũng như cha mẹ của cô bé, cậu con bé lên chức ông ngoại, ông nội. Những miếng đất xưa kia giờ phải nhường chỗ để xây nhà cho thế hệ sau. Cả cây bơ cóc nổi tiếng cũng chia sẻ số phận với những cây ăn trái khác.

Con bé đã không còn dịp quay về Bảo Lộc, mặc dù qua tin tức cũng hạnh phúc khi biết quê nhà đã phát triển thành thành phố. Còn cây bơ, sau bao biến động, giờ đây trở thành loại cây kinh tế được mọi người ưa chuộng và trồng rộ khắp Tây Nguyên.

Theo quy luật, bơ thường chín vào tháng 4. Tuy nhiên, nhờ vào cách chăm sóc của những người trồng hiện nay, nhiều cây bơ có thể đậu trái quanh năm.

Cô bé hàng xóm quê Đắk Lắk vẫn chia sẻ: “Tháng 12, vườn bơ xung quanh nhà tôi đua nhau nở hoa rực rỡ. Tháng 1 và tháng 2, trái bơ non đã bắt đầu xuất hiện. Tháng 3 là lúc trái bơ bắt đầu chín. Nhưng giờ đây, hiếm có vườn nào để trái bơ chín. Trái bơ khi đó cứng, thuận tiện cho việc vận chuyển. Nhưng để chín, chúng nhanh chóng hỏng”.

Những du khách tới Đà Lạt vào mùa xuân hay mua dâu, mùa hè hay mua bơ về làm quà. Tuy nhiên, một số người bạn thân ở Đà Lạt thừa nhận trung thực rằng giống bơ ở Đà Lạt đã trải qua quá trình thoái hóa, không còn ngon nữa. Bơ được bán phổ biến hiện nay thường là bơ Đức Trọng, vì khí hậu và đất đai ở đó dường như rất lý tưởng cho cây bơ, đặc biệt là loại bơ sáp dẻo.

Bắt đầu từ việc ghép chồi của những cây bơ mẹ tốt nhất được lựa chọn, quy trình chăm sóc kỹ lưỡng đã tạo ra vùng đặc sản bơ chất lượng cao. Hiện tại, bơ ngon nhất vẫn là bơ Đức Trọng.

Người bạn tài xế thân thiện, chở khách đi dạo qua Tây Nguyên, khẳng định rằng vùng bơ lớn nhất tại Tây Nguyên chính là ở Đức Trọng, Lâm Đồng. Mùa bơ, mặc dù kéo dài khoảng ba tháng, từ tháng ba đến tháng 8, nhưng là thời gian quyến rũ của trái bơ.

Dọc từ Đức Trọng, Lâm Hà, Di Linh, Bảo Lộc, Bảo Lâm, trên mọi nẻo đường, bơ là nguồn cảm hứng. Bơ từ Đắk Lắk cũng tràn về nơi này.

Đà Lạt nổi tiếng với bơ Cầu Đất, Trạm Hành. Đơn Dương không chỉ nổi tiếng với đặc sản hồng mà còn là điểm tập trung của những trang trại bơ. Nếu muốn thưởng thức bơ nghịch vụ hoặc bơ mùa tết, hãy nhớ rằng Gia Kiệm, Đồng Nai là điểm đến đáng chú ý. Mặc dù bơ từ các vùng khác không thể so sánh với bơ Đức Trọng, du khách khó lòng phân biệt.

Thông tin đó đã đủ. Quan trọng nhất là một mùa bơ mới đang đến gần...

Mùa bơ Tây Nguyên đang đến.

Bắt nguồn từ Mexico, được người Pháp giới thiệu và trồng lần đầu vào những năm 1940, bơ ở Việt Nam ngày nay đã có nhiều giống mới, thậm chí nhập khẩu từ Mỹ, Úc... Tuy nhiên, loại bơ được ưa chuộng nhất vẫn là bơ sáp, bơ dẻo...

Mỗi loại bơ mang lại trái có hương vị và độ béo đặc trưng. Tuy nhiên, theo khẩu vị của người Việt, loại bơ sáp ruột vàng, cơm dày, hạt vừa là loại được yêu thích và có giá cao nhất.

Theo Báo Tuổi Trẻ

***

Tham khảo: Hướng dẫn du lịch Mytour.com