Hồ Tịnh Tâm ngày nay thuộc phường Thuận Thành, trước đây là đoạn sông Kim Long được cải tạo. Năm 1822, triều Nguyễn đã huy động 8.000 binh lính tham gia cải tạo, biến hồ thành một vườn ngự uyển nằm bên ngoài Đại nội của hoàng gia.
Khám phá huyền bí của Hồ Tịnh Tâm và vườn ngự uyển bên Kinh thành Huế
Quá khứ huyền bí của Hồ Tịnh Tâm
Xưa kia, hồ Tịnh Tâm là dấu vết của đoạn sông Kim Long. Sau khi xây dựng Kinh thành Huế, triều đình đã biến đổi thành hồ Ký Tế. Hai bãi nổi trong hồ từng được sử dụng làm nơi chứa thuốc súng và diêm tiêu.
Vào năm thứ 3 của Minh Mạng, nhà vua đã huy động 8.000 binh lính làm việc đêm ngày để tái tạo hồ Ký Tế, biến nó thành chốn tiêu dao. Sau đó, hồ Ký Tế đổi tên thành hồ Tịnh Tâm và trở thành vườn ngự uyển đẹp nhất của Kinh thành Huế.
Hồ Tịnh Tâm hình chữ nhật, chu vi 1500m. Trên hồ có ba đảo Bồng Lai, Phương Trượng và Doanh Châu, ngăn cách bằng vòng tường gạch.
Bốn mặt hồ có bốn cửa: Hạ Huân ở phía nam, Đông Hy ở phía bắc, Xuân Quang ở phía đông, Thu Nguyệt ở phía tây. Quanh đảo và bờ hồ trồng liễu, trúc, hoa cỏ lạ, dưới hồ trồng sen bách diệp.
Đảo Bồng Lai nổi bật ở phía nam. Điện Bồng Doanh 3 gian 2 chái, mái trùng diêm, lợp ngói lưu li. Điện hướng nam có lan can gạch, cầu Bồng Doanh nối đảo với bờ hồ phía nam.
Phía đông điện Bồng Doanh có nhà Thủy tạ Thanh Tâm, phía tây có lầu Trừng Luyện, hướng tây có cửa và cầu Hồng Cừ ở phía bắc.
Hồ Tịnh Tâm là tổng thể kiến trúc cung đình với nhiều công trình nghệ thuật, phân bố giữa thiên nhiên và công trình kiến trúc hài hòa với thiên nhiên.
Người xưa thiết kế hồ thành chữ Tâm (心) lớn, đường cong làm nổi bật ba hòn đảo trên mặt nước tạo nên bức tranh thư pháp thiên nhiên như chống bồng lai tiên cảnh.
Vẻ đẹp tuyệt vời của Hồ Tịnh Tâm đã làm say mê bao tâm hồn, là nguồn cảm hứng và đề tài cho các vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức... sáng tác các tác phẩm văn chương.
Trong những tác phẩm đó, mười bài thơ mang tên “Bắc hồ thập cảnh” của vua Minh Mạng đặt hồ Tịnh Tâm ở vị trí thứ 3 trong 20 cảnh đẹp xứ Thần Kinh. Vua Thiệu Trị cũng in thơ và tranh cảnh hồ để treo ở các cung điện.
Phát triển loài sen quý trong hồ Tịnh Tâm
Xưa, nước trong veo của hồ Tịnh Tâm trồng nhiều sen bách diệp, khiến mùa sen nở rực trên mặt hồ với hương thơm thoang thoảng. Sen bách diệp, loại sen cao quý với nhiều cánh nhỏ màu hồng nhạt, được coi là đẳng cấp nhất trong các loại hoa sen.
Không chỉ mang lại vẻ đẹp cho hồ, hạt sen của hồ Tịnh Tâm còn có chất lượng cao hơn so với những loại sen khác. Hạt sen vừa dẻo vừa thơm đặc biệt, chỉ có vua chúa mới được thưởng thức món ngon từ loại sen quý này.
Chính vì vậy, giống sen quý trên mặt hồ là điều để lại ấn tượng sâu sắc trong trái tim người dân Huế và du khách mỗi khi thưởng thức vẻ đẹp của nơi này.
Năm 2020, hồ Tịnh Tâm trải qua quá trình cải tạo từ chính quyền thành phố để khắc phục ô nhiễm và tình trạng xuống cấp sau một thời gian dài. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là tái tạo giống sen trắng, như một phần của di sản từ thời xưa.
Việc trồng giống sen trắng không phải là điều dễ dàng, vì đây là giống sen cao cấp, không chịu nước bẩn... Công ty TNHH MTV Hữu cơ Huế Việt đã hợp tác với cộng đồng để khôi phục giống sen trắng, với hy vọng giữ nguyên vẻ đẹp của Hồ Tịnh Tâm như xưa.
Bây giờ, vườn sen trắng đã nở hoa tinh khiết giữa Hồ Tịnh Tâm. Câu chuyện đằng sau những bông hoa thơm ngát này là một hành trình dài, với nghiên cứu kỹ lưỡng và công sức lớn để cải tạo đáy hồ, xử lý các mầm thực vật còn sót lại và tạo điều kiện cho đáy hồ.
Những người dân tham gia trồng sen với mục đích kinh tế thường không ưa chuộng giống sen trắng vì năng suất thấp và nụ hoa nhỏ. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người mong muốn khôi phục giá trị của giống hoa quý từ ngày xưa. Do đó, việc trồng hoa mang tính chất văn hóa và kỷ niệm hơn là mục đích thương mại.
Sau thời gian thử nghiệm và với sự may mắn, hoa sen ở Hồ Tịnh Tâm đã đến giai đoạn thu hoạch. Sen được ướp trà ngay giữa hồ và thu hoạch để phục vụ du khách, đồng thời góp phần quảng bá sản phẩm sen Huế ra xa.
Theo Mytour
---
Tham khảo: Hướng dẫn du lịch từ Mytour
MytourTháng Bảy 7, 2022