Khám phá về FED và tác động của FED đối với nền kinh tế thế giới

Tìm hiểu về FED

1. Tổ chức FED là gì?

FED (Hệ thống Dự trữ Liên bang) hay còn được gọi là cục dự trữ Liên bang Hoa Kỳ thành lập vào ngày 23/12/1913 theo Đạo luật Dự trữ Liên bang do Tổng thống Woodrow Wilson ký, mục tiêu ban đầu là duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, an toàn và ổn định cho nước Mỹ. Đây được coi là tổ chức có quyền lực nhất thế giới, là nơi duy nhất có thẩm quyền phát hành Đô la Mỹ và thực hiện các chính sách tiền tệ ảnh hưởng không chỉ đến Mỹ mà còn rất nhiều quốc gia khác.

2. FED ra đời như thế nào?

Vào năm 1910, lo ngại về khủng hoảng tài chính và kinh tế, các quan chức Mỹ từ cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đồng lòng rằng hệ thống tiền tệ của Mỹ hiện tại đang thiếu linh hoạt và không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển kinh tế quốc gia. FED ra đời như một bước đi tất yếu để cân bằng mọi nhu cầu vào thời điểm đó. Đây là một trong những ngân hàng trung ương ít bị kiểm soát hoặc can thiệp từ chính phủ, mặc dù vẫn chịu trách nhiệm trước cơ quan hành pháp, nhưng lại hoạt động độc lập với các quyết định không thiên vị bất kỳ phe phái nào mà chủ yếu phục vụ lợi ích của người dân và lợi ích công cộng.

Vai trò và nhiệm vụ của FED

Thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia bằng cách ảnh hưởng đến điều kiện tiền tệ và tín dụng nhằm tối đa hóa việc làm, ổn định giá cả và điều tiết lãi suất dài hạn. Giám sát và quy định các tổ chức ngân hàng để đảm bảo hệ thống tài chính và ngân hàng quốc gia an toàn, vững chắc và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Duy trì ổn định kinh tế và kiềm chế các rủi ro có thể phát sinh trên thị trường tài chính. Cung cấp các dịch vụ tài chính cho các tổ chức quản lý tài sản có giá trị, các tổ chức chính phủ nước ngoài và chính phủ Hoa Kỳ, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động hệ thống chi trả quốc gia.

Cách thức hoạt động của FED

Mua và bán trái phiếu chính phủ: Khi Fed mua trái phiếu chính phủ, tiền được bơm thêm vào lưu thông, làm giảm lãi suất và tăng chi tiêu và vay mượn. Khi Fed bán trái phiếu chính phủ, tiền được rút ra khỏi lưu thông, làm khan hiếm tiền và làm tăng lãi suất, làm cho vay khó khăn hơn. Quy định lượng tiền mặt dự trữ: Fed yêu cầu các ngân hàng thành viên phải dự trữ một phần lượng tiền mà họ quản lý, làm giảm việc cho vay và làm tăng lãi suất. Điều chỉnh lãi suất của các khoản vay từ Fed: Các ngân hàng thành viên vay tiền từ Fed để đáp ứng nhu cầu ngắn hạn. Lãi suất mà Fed thiết lập cho các khoản vay này gọi là lãi suất chiết khấu. Hoạt động này ảnh hưởng, mặc dù nhỏ, đến lượng tiền mà các thành viên có thể vay được.

(Trích mục Thực hiện chính sách tiền tệ, Hệ thống Dự trữ Liên bang Mỹ, https://www.federalreserve.gov/)

5. Tại sao FED có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu

Đồng Đô la Mỹ hiện nay là đồng tiền chủ yếu trong thương mại toàn cầu. Hầu hết các hoạt động xuất nhập khẩu đều sử dụng Đô la Mỹ làm đơn vị thanh toán, và FED là nơi duy nhất có thẩm quyền quyết định về lãi suất của Đô la Mỹ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh của Đô la Mỹ và tác động đến các đối tác thương mại của Mỹ. Ngoài ra, Đô la Mỹ chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống tiền tệ quốc tế, nên nó ảnh hưởng đến giá trị của các mặt hàng quan trọng như dầu, vàng… FED là cơ quan duy nhất có thể can thiệp vào thị trường tiền tệ quốc tế thông qua việc mua bán Đô la Mỹ và các ngoại tệ khác. Tất cả những quyết định của FED đều có tác động đến nền kinh tế toàn cầu.

Chính sách của FED trong năm 2022

1. Tổng quan các chính sách của FED trong năm 2022

Tổng hợp các lần điều chỉnh lãi suất của FED – 2022 (trích từ Báo Lao động số 22/9)

Để hiểu sâu hơn về việc tăng lãi suất trong năm nay, cần xem lại giai đoạn trước năm 2022 khi nền kinh tế, đặc biệt là Mỹ, chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19. FED đã triển khai nhiều biện pháp như bơm tiền vào thị trường để hỗ trợ doanh nghiệp vay trực tiếp, mua lại trái phiếu và ETF, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường chứng khoán. Điều này đã giúp hồi sinh nền kinh tế trong bối cảnh khó khăn. Ở Việt Nam, các biện pháp tương tự đã làm tăng mạnh thị trường chứng khoán từ khi dịch bùng phát đến cuối năm 2021.

Chỉ số S&P tăng mạnh sau khi FED công bố mở rộng chương trình mua ròng tài sản

Dòng tiền dư thừa và lạm phát đã đẩy giá trị hàng hóa tăng cao, buộc FED phải thắt chặt chính sách tiền tệ để kiềm chế lạm phát. FED đã thực hiện nhiều lần tăng lãi suất trong năm 2022, điển hình là lần đầu tiên vào ngày 16/3 với mức tăng từ 0.25-0.35%, đánh dấu sự thay đổi đầu tiên kể từ năm 2018.

Tuy nhiên, lạm phát tăng cao vượt quá dự báo ở Mỹ, là căn cứ để FED tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ với các lần tăng lãi suất liên tục từ tháng 5 đến tháng 9, đưa lãi suất lên đến 3-3.25%. Lần tăng lãi suất lớn nhất là vào ngày 2/11, khi FED quyết định tăng lãi suất thêm 0.75 điểm phần trăm, đưa lãi suất quỹ liên bang lên 3.75-4%, là lần thứ tư tăng lãi suất mạnh mẽ và là lần thứ sáu từ tháng 3/2022.

2. Tác động của các chính sách của FED vào năm 2022

Kinh tế Mỹ sẽ là nền kinh tế đầu tiên chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các chính sách này của FED. Việc tăng mức lãi suất cơ bản và điều chỉnh lãi suất cho các khoản vay thế chấp, thẻ tín dụng và các khoản vay khác sẽ làm tăng chi phí vay mượn, có thể làm chậm lại tốc độ tăng trưởng kinh tế do các hộ gia đình và doanh nghiệp có ít tiền hơn để tiêu dùng. Điều này cũng dẫn đến giảm mạnh doanh số bán nhà và thúc đẩy các doanh nghiệp rút vốn đầu tư, hai yếu tố này có thể làm chậm sự phục hồi kinh tế Mỹ và có thể dẫn đến suy thoái.

Thứ nhất: Lãi suất của FED tăng dẫn đến việc người dân có xu hướng bán đồng tiền ngoại tệ mà họ đang nắm giữ để đổi sang Đô la Mỹ. Cụ thể, ví dụ tại Việt Nam, tỷ giá USD/VND đã tăng 2.2% từ đầu năm và chỉ số đồng USD tăng gần 10%. Tăng tỷ giá này có tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu trong nước, có thể làm tăng giá hàng hóa và dịch vụ, từ đó gia tăng lạm phát.

Thứ hai: Việc tăng lãi suất có thể làm chặt chẽ hơn tình hình tài chính toàn cầu, giảm triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu, từ đó làm suy giảm nhu cầu hàng xuất khẩu của các quốc gia. Việc FED và một số ngân hàng trung ương khác tiếp tục nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát làm tăng chi phí vay mượn cho doanh nghiệp và người dân, từ đó làm giảm nhu cầu tiêu dùng và suy yếu nhu cầu mở rộng đầu tư của các doanh nghiệp Mỹ. Đối với Việt Nam, một nền kinh tế có tỷ lệ xuất khẩu cao (kim ngạch xuất khẩu/GDP khoảng 185% vào năm 2021) sẽ bị ảnh hưởng mạnh bởi Mỹ và Châu Âu là hai thị trường quan trọng. Trong 6 tháng đầu năm 2022, Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch 55,96 tỷ USD, chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Ngoài ra, xuất khẩu sang EU đạt 23 tỷ USD, là thị trường lớn thứ ba. Do đó, việc tiếp tục nâng lãi suất có thể làm chậm lại hoạt động xuất khẩu của Việt Nam trong những quý tiếp theo.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê 6 tháng đầu năm 2022

Thứ ba : Tăng lãi suất từ FED sẽ làm gia tăng áp lực trả nợ nước ngoài đối với các quốc gia vay mượn, trong đó có Việt Nam với tỷ lệ nợ nước ngoài chiếm 39% GDP vào cuối năm 2021. Lãi suất USD cao cũng khiến doanh nghiệp khó huy động vốn từ thị trường quốc tế, đồng thời phải đối mặt với chi phí vay cao.

Thứ tư : Dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) có thể gặp khó khăn khi FED cắt giảm các chính sách hỗ trợ tài chính. Một số nhà đầu tư có thể rút vốn từ các thị trường mới nổi như Việt Nam để đầu tư tại các thị trường phát triển với lợi suất an toàn hơn.

Thứ năm : Lãi suất tăng sẽ dẫn đến rút vốn từ thị trường chứng khoán Việt Nam sang Mỹ, khiến thị trường chứng khoán địa phương chịu áp lực giảm điểm. Điều này thường xảy ra khi lạm phát tăng cao, làm giảm giá trị cổ phiếu.

Kế hoạch của FED trong năm 2023

Tuy FED dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ năm 2023 giảm xuống 1.2%, dữ liệu mới nhất cho thấy lạm phát đang có dấu hiệu giảm nhiệt, đặc biệt là chỉ số giá sản phẩm quốc nội tại Mỹ. Việc này có thể giúp giảm áp lực lạm phát trên toàn cầu.

Tuy nhiên, tất cả chỉ là dự đoán. Chủ tịch FED Jerome Powell đã khẳng định rằng không có gì là chắc chắn, và họ cần thấy dấu hiệu rõ rệt của việc giảm lạm phát hàng tháng trước khi quyết định tạm ngừng chiến dịch thắt chặt lịch sử. FED cần bằng chứng rõ ràng cho thấy lạm phát lõi đang giảm về mức 2% như đã từng dự báo. Chiến lược của họ là nâng lãi suất lên một mức ổn định để kiềm chế nền kinh tế và duy trì mức đó trong một khoảng thời gian dài.

Dựa vào những phát biểu này, có thể thấy rằng khả năng FED thực hiện đảo chiều lãi suất là khó xảy ra trong năm 2023, trừ khi kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Do đó, FED dự kiến chỉ giảm nhẹ lãi suất 25 điểm cơ bản đầu tiên vào Q1/2024. Theo quá khứ, đợt giảm lãi suất thường diễn ra sau khoảng 7 tháng kể từ lần tăng lãi suất cuối cùng. Tuy nhiên, rủi ro chính vẫn là lạm phát giảm nhưng không giảm đến mức chấp nhận được, vì vậy các Ngân hàng Trung ương sẽ tiếp tục thực hiện biện pháp thắt chặt chính sách tài chính.

Kết Luận : Hy vọng rằng bạn đã có được những thông tin cơ bản về FED - một trong những tổ chức có quyền lực nhất thế giới và có ảnh hưởng quyết định đến nền kinh tế toàn cầu với từng quyết định được đưa ra. Chúng ta hãy chờ đợi các cuộc họp sắp tới và các quyết định về lãi suất cũng như các chính sách mà FED sẽ công bố để đối phó với tình trạng lạm phát toàn cầu. Hẹn gặp lại trong các bài viết phân tích tiếp theo từ Mytour.