1. Những chấn thương đầu gối thường gặp
Đầu gối bao gồm 3 xương: xương đùi, xương chày và xương bánh chè. Chúng được kết nối bởi các sợi dây chằng, sụn, gân và cơ. Đây là khớp lớn nhất của cơ thể, quan trọng cho việc di chuyển.
Đầu gối, là khớp lớn nhất của cơ thể và quan trọng cho việc di chuyển
Có thể bạn sẽ gặp phải chấn thương ở đầu gối khi tham gia thể thao, làm việc hoặc gặp tai nạn ngã. Dưới đây là một số chấn thương ảnh hưởng đến khả năng vận động:
Rạn sụn chêm:
Sụn chêm là một lớp sụn dày giữa hai xương của đầu gối, giúp giảm xóc và duy trì sự ổn định cho khớp. Rạn sụn chêm có thể xảy ra khi đột ngột chuyển hướng hoặc vặn gối quá mạnh, hoặc do quá trình lão hóa. Đây là một trong những chấn thương phổ biến nhất ở người chạy bộ hay tham gia các môn thể thao va chạm.
Hầu hết những người bị chấn thương ở sụn chêm thường hơn là ở phần trong (phía bên trong gối) thay vì phần ngoài. Các triệu chứng bao gồm đau, sưng, cứng khớp, khó khăn trong việc co và duỗi chân, và cảm giác lạnh lùng ở đầu gối. Nếu không được điều trị kịp thời, đầu gối có thể bị khóa cứng khi mảnh sụn di chuyển ra khỏi vị trí và vào trong khớp.
Người gặp phải vấn đề sụn chêm rách thường có các dấu hiệu như: đau đầu gối, sưng, cứng khớp, khó khăn trong việc co và duỗi chân
Gãy xương bánh chè:
Gãy xương bánh chè là một dạng chấn thương thường gặp ở đầu gối do ngã từ cao hoặc va chạm, ... Khi xảy ra, bạn sẽ cảm thấy đau, sưng, xương bị gãy có thể biến dạng và gặp khó khăn khi di chuyển. Vì vậy, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời là rất quan trọng. Trong trường hợp nhẹ, bạn có thể cần đeo băng bó trong khoảng 6 tuần để giữ cho các mảnh xương ổn định cho đến khi chúng lành lại. Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng hơn, việc phẫu thuật có thể cần thiết để điều chỉnh lại vị trí và ổn định xương bị gãy.
Tổn thương chằng chéo trước:
Dây chằng chéo trước là một phần quan trọng của khớp gối, giúp ổn định nó. Nếu tiếp đất không đúng cách khi nhảy cao hoặc thay đổi hướng đột ngột, có thể dễ dàng gây tổn thương cho dây chằng chéo trước.
-
Cấp độ 1: Dây chằng bị căng ra nhưng khớp gối vẫn ổn định.
-
Cấp độ 2: Dây chằng bị rách một phần và khớp gối bắt đầu mất ổn định.
-
Cấp độ 3: Dây chằng bị rách hoàn toàn, làm cho khớp gối trở nên lỏng lẻo và khó di chuyển.
Những người gặp tổn thương này thường ở cấp độ 2 hoặc 3, còn cấp độ 1 ít phổ biến. Họ cũng có thể mắc phải các tổn thương khác như: sụn chêm bị rách, sụn khớp bị bong ra, hoặc tổn thương các dây chằng khác.
Tiếp đất không đúng cách khi nhảy cao hoặc thay đổi hướng đột ngột có thể dễ dàng gây tổn thương cho dây chằng chéo trước
Ngay sau khi bị tổn thương, bạn có thể nghe thấy tiếng “rắc” từ đầu gối, dẫn đến sự sưng và đau. Do đầu gối trở nên lỏng lẻo, việc di chuyển trở nên khó khăn. Khi chạy nhanh, có thể dễ bị vấp ngã và trẹo gối. Ngoài ra, đùi ở phía bên dây chằng bị tổn thương sẽ dần teo nhỏ, làm cho chân ngày càng yếu đi.
Tổn thương dây chằng chéo sau:
Dây chằng chéo sau là một phần của khớp gối, nối xương đùi với xương chày và ngăn chặn xương chày di chuyển quá xa về phía sau. Nếu đầu gối ở tư thế gập bị va đập mạnh, dây chằng chéo sau có thể bị tổn thương. Khi đó, bạn sẽ có các biểu hiện tương tự như tổn thương dây chằng chéo trước: sưng đau, khớp lỏng, cơ bị teo.
Nếu không phục hồi được tổn thương dây chằng chéo sau, có thể gây ra các vấn đề thứ phát như: tổn thương sụn chêm, thoái hóa khớp gối sau này.
Tổn thương dây chằng bên mác:
Tổn thương dây chằng bên mác gây ra việc dây chằng không còn bám chắc vào xương mác. Người bị tổn thương có thể cảm thấy đau ở bên ngoài khớp gối hoặc bị chảy máu trong khớp. Thường kèm theo tổn thương này là tổn thương các gân cơ ở bên hông, dải chậu chày,...
Dây chằng bên trong bị tổn thương:
Tổn thương dây chằng bên trong thường liên quan đến việc xoắn hoặc cảm giác căng của chân. Loại tổn thương này có thể làm dây chằng bong ra khỏi xương đùi hoặc xương chày. Sau khi bị tổn thương, bạn sẽ cảm thấy đau ở bên trong khớp gối. Trong trường hợp nặng, có thể dẫn đến việc dịch ứng khớp gối.
Khi bị tổn thương dây chằng bên trong, bạn sẽ cảm nhận được cơn đau ở bên trong khớp gối
2. Phương pháp điều trị cho chấn thương đầu gối
Nếu cảm giác đau ở đầu gối kéo dài hơn một tuần, và khả năng vận động của khớp giảm hoặc bị tổn thương do va chạm, bạn nên thăm bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Phương pháp điều trị sẽ được lựa chọn tùy theo nguyên nhân và tình trạng cụ thể của chấn thương đầu gối. Dưới đây là một số biện pháp điều trị chấn thương đầu gối:
Xử lý ban đầu:
Ngay sau khi chấn thương đầu gối, bạn cần giữ đầu gối tĩnh lặng trong khoảng 2 - 3 tuần bằng nẹp hoặc gạc. Để giảm sưng viêm, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau và tuân thủ lịch trình nghỉ ngơi theo hướng dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp khớp gối bị tổn thương nặng, tránh việc hút máu ra ngoài vì máu trong khớp sẽ tự tiêu, có thể gây nhiễm trùng.
Phương pháp điều trị bảo tồn:
Khi dây chằng chéo trước bị đứt hoặc dây chằng chéo sau bị rách sụn chêm và không tự khỏi, phẫu thuật là lựa chọn. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi hoặc ít hoạt động, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp điều trị bảo tồn. Trong ba tuần đầu, đầu gối sẽ được cố định bằng nẹp hoặc bột. Sau đó, bạn có thể thực hiện các bài tập được hướng dẫn bởi bác sĩ để phục hồi chức năng, đồng thời tăng cường sức mạnh cho cơ bắp, tránh teo cơ.
Phẫu thuật:
Những trường hợp phẫu thuật đầu gối bao gồm:
-
Tổn thương dây chằng chéo trước ở mức độ 2 và 3.
-
Dây chằng chéo sau bị tổn thương dẫn đến lỏng lẻo của khớp gối.
-
Sụn chêm bị rách hoặc tổn thương.
-
Sụn khớp bị vỡ gây kẹt khớp.
Khi đầu gối không còn sưng nữa và biên độ chuyển động của khớp gối tốt, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật bằng phương pháp nội soi.
Khi đầu gối không còn sưng và biên độ khớp gối tốt, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật bằng phương pháp nội soi.
Tập luyện:
Tập luyện là biện pháp quan trọng giúp người bị chấn thương nhanh chóng phục hồi chức năng của khớp gối. Bác sĩ sẽ hướng dẫn các bài tập và tăng độ khó theo thời gian, tập trung vào việc khôi phục biên độ của khớp và tăng cường sức mạnh cho cơ đùi.
Thực hiện tập luyện là biện pháp quan trọng giúp người bị chấn thương khôi phục chức năng của khớp gối một cách nhanh chóng.
Chấn thương đầu gối có thể gây tổn thương ảnh hưởng đến khả năng vận động của khớp. Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp dựa trên nguyên nhân và đặc điểm cụ thể của chấn thương. Một chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với việc tập luyện đều đặn sẽ giúp khớp gối phục hồi nhanh chóng.