Khám phá về nội soi viêm đại tràng và những điều cần biết

1. Tìm hiểu về đại tràng và bệnh viêm đại tràng

Đại tràng:

Ống tiêu hóa ở người gồm: miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, trực tràng, ống hậu môn và hậu môn. Đại tràng là ruột già bao quanh ruột non, xử lý chất thải từ ruột non, sau đó loại bỏ nước và thải phần còn lại qua hậu môn.

Viêm đại tràng là tình trạng niêm mạc ruột già bị viêm nhiễm

Chức năng của đại tràng:

Đại tràng xử lý phần thức ăn còn lại từ dạ dày và ruột non. Tại đây, chất xơ không hòa tan và một số đạm, mỡ sẽ được tiêu hóa để đảm bảo thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn. Các chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ vào máu và cung cấp cho cơ thể.

Một chức năng đặc biệt của đại tràng là tạo thành phân từ chất thải để đưa ra ngoài. Đại tràng còn hấp thụ nước, giúp thận nhận đủ nước ngay sau đó. Nếu đại tràng gặp vấn đề, nước sẽ bị ứ đọng gây tiêu chảy và mất nước. Ngoài ra, đại tràng còn hấp thụ muối khoáng cần thiết cho cơ thể.

Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc ruột già, gây tổn thương có thể khu trú hoặc lan tỏa tùy theo mức độ. Đại tràng là phần dễ bị viêm nhiễm nhất do tiếp xúc thường xuyên với các chất bã. Có ba dạng viêm đại tràng phổ biến: viêm đại tràng màng giả, viêm loét đại tràng và viêm đại tràng co thắt.

2. Kỹ thuật nội soi viêm đại tràng hiện nay

Nội soi viêm đại tràng là một kỹ thuật hỗ trợ trong chẩn đoán, điều trị và theo dõi bệnh. Bác sĩ sử dụng ống nội soi mềm đường kính khoảng 1cm, có đèn chiếu sáng và camera, đưa từ lỗ hậu môn lên đại tràng đến vị trí viêm. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ niêm mạc đại tràng.

Nhờ hình ảnh ghi lại từ máy nội soi, bác sĩ có thể quan sát các bất thường trong đường ruột, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác.

Hình ảnh minh họa cho quy trình nội soi đại tràng

Thông thường, nội soi viêm đại tràng có thể được thực hiện bằng phương pháp gây mê hoặc không gây mê. Dù cả hai phương pháp đều tương tự nhau, nhiều bác sĩ sẽ chọn gây mê để giảm đau và áp lực tâm lý cho bệnh nhân. Phương pháp này giúp bác sĩ thực hiện nội soi nhanh và chính xác hơn nhờ bệnh nhân nằm yên.

Đối với nội soi gây mê, thời gian gây mê ngắn, khoảng 15 - 20 phút. Trước khi gây mê, bệnh nhân được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo không có rủi ro từ thuốc mê. Sau khi thực hiện, bệnh nhân sẽ nhanh chóng tỉnh lại và không đau, chỉ có thể cảm thấy hơi khó chịu ở bụng, nhưng cảm giác này sẽ nhanh chóng biến mất.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ bơm hơi vào bụng để quan sát dễ dàng hơn các cấu trúc, do đó bệnh nhân có thể cảm thấy chướng bụng sau khi nội soi.

3. Khi nào bệnh nhân được chỉ định nội soi viêm đại tràng? 

Khi bệnh nhân có các triệu chứng nghi ngờ viêm đại tràng, bác sĩ sẽ chỉ định nội soi để kiểm tra cụ thể:

• Nhiễm khuẩn đường ruột do ăn thực phẩm không an toàn, chưa nấu chín kỹ hoặc do nước uống bị ô nhiễm, dẫn đến tiêu chảy, nôn ói liên tục.

• Sốt, cơ thể luôn mệt mỏi, chán ăn, hay quên.

• Tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân, thuốc cầm tiêu chảy không hiệu quả hoặc phân đen.

• Đau quặn bụng, mót rặn, đau rát hậu môn khi đi ngoài.

• Phân có dịch nhầy, mủ hoặc máu.

• Thiếu máu mà không tìm thấy nguyên nhân khác.

• Rối loạn đại tiện, có thể dẫn đến mất kiểm soát, mất nước nghiêm trọng.

• Đau vùng khung đại tràng, đầy hơi, chướng bụng.

• Hình ảnh X-quang cho thấy bất thường nhưng không rõ ràng.

Bệnh nhân đau ở vùng khung đại tràng sẽ được chỉ định nội soi

4. Cần chuẩn bị gì trước và sau khi nội soi đại tràng? 

Không cần lo lắng quá khi bác sĩ đề xuất kiểm tra đường ruột bằng nội soi. Quan trọng là tuân thủ những hướng dẫn sau đây: 

• Trước khi nội soi, bệnh nhân cần đói tối thiểu 6 giờ để đảm bảo dạ dày trống rỗng. Có thể uống nước lọc nhưng không được sử dụng nước có gas, màu sắc, cồn hoặc chất kích thích.

• Một số bệnh nhân sẽ được yêu cầu sử dụng thuốc làm sạch ruột. Mỗi loại thuốc sẽ có hướng dẫn riêng, quan trọng là tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

• Sau nội soi, bệnh nhân cần nghỉ ngơi một thời gian nhất định tùy theo tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ, không nên ra khỏi bệnh viện ngay lập tức.

• Nếu bất kỳ triệu chứng nào lạ xuất hiện sau nội soi như đau bụng, khó tiêu, cần báo ngay cho bác sĩ để được giải đáp kịp thời. 

Hiện nay, ở các cơ sở y tế uy tín, quá trình kiểm tra bằng nội soi đại tràng chỉ mất từ 10 - 15 phút. Thời gian có thể kéo dài hơn đối với các ca phẫu thuật nội soi.