1. Quả tim hoạt động như thế nào trong cơ thể con người?
Trong cơ thể con người, quả tim chịu trách nhiệm bơm máu đến từng bộ phận và cung cấp máu giàu oxy để duy trì sự sống. Hệ thống điện tim là nguồn năng lượng để đảm bảo hoạt động bình thường của tâm thất và tâm nhĩ, giúp chúng làm việc xen kẽ và thư giãn để đảm bảo chu trình bơm máu qua tim.
Mô tả về quá trình hoạt động của quả tim trong cơ thể con người
Nhịp tim được kích hoạt bởi các xung điện và truyền qua một hệ thống đặc biệt trong tim:
- Xung điện bắt đầu từ một bó nhỏ của các tế bào đặc biệt tại nút xoang nằm ở tâm nhĩ phải (SA). Nút SA được coi là 'máy tạo nhịp' tự nhiên hoạt động với tần suất phát nhịp từ 60 đến 100 lần mỗi phút. Xung điện lan toả đến các cơ xung quanh để tâm nhĩ co bóp.
- Ở trung tâm của tim, giữa tâm thất và tâm nhĩ, có một cụm tế bào AV (nút nhĩ thất). Đây là nút làm chậm các tín hiệu điện trước khi chúng đến tâm thất, giúp tâm nhĩ có thêm thời gian co bóp trước khi tâm thất bắt đầu hoạt động.
- Mạng lưới His-Purkinje là một hệ thống dẫn dắt các xung điện đến các cơ của tâm thất và gây ra sự co bóp của chúng.
Khi cơ thể nghỉ ngơi, trung bình mỗi phút tim đập từ 50 đến 99 lần. Tuy nhiên, khi sử dụng một số loại thuốc, tập thể dục, trải qua cảm xúc, hay mắc sốt,... thì nhịp đập của tim có thể nhanh hơn (thường trên 100 nhịp mỗi phút).
Mỗi chu kỳ co bóp của tim được chia thành 3 giai đoạn, diễn ra trong khoảng 0.8 giây, bao gồm:
- Giai đoạn co nhĩ kéo dài 0.1 giây (nghỉ khoảng 0.7 giây)
- Giai đoạn co thất kéo dài 0.3 giây (nghỉ khoảng 0.5 giây)
- Giai đoạn dãn chung: kéo dài 0.4 giây (nghỉ khoảng 0.4 giây).
Với chu kỳ hoạt động như vậy, thời gian nghỉ ngơi của tim được tăng lên so với thời gian làm việc. Nhờ vào việc hoạt động xen kẽ và đều đặn như vậy, quả tim có thể hoạt động mạnh mẽ suốt cuộc đời của mỗi người.
2. Cấu trúc tim và nguyên nhân gây ra đau tim
2.1. Cấu trúc cơ bản của tim
Cấu trúc của tim bao gồm các thành phần sau:
Thông tin chi tiết về cấu trúc tim
- Thành phần tim
Bộ phận này chứa các cơ co và giãn để bơm máu ra khắp cơ thể. Mỗi lớp mô cơ được coi như là một bức tường phân chia tim thành phần bên trái và bên phải.
Thành phần tim bao gồm 3 lớp: nội bì (phía trong), cơ tim (ở giữa), và màng bọc ngoài tim (phía bên ngoài).
- Buồng tim
Nhiều người có thể quen với thuật ngữ ngăn tim hơn là buồng tim. Quả tim được chia thành 4 buồng:
+ Tâm nhĩ phải (buồng bên phải trên): có hai tĩnh mạch chính chuyển máu nghèo oxy từ phần trên và dưới của cơ thể đến tâm nhĩ phải, sau đó tâm nhĩ phải bơm máu cho tâm thất phải.
+ Tâm thất phải (buồng bên phải dưới): chịu trách nhiệm bơm máu nghèo oxy đến phổi qua động mạch phổi, nơi này cung cấp oxy cho máu.
+ Tâm nhĩ trái (buồng bên trái trên): khi máu được nạp đầy oxy từ phổi, các tĩnh mạch phổi chuyển máu đến tâm nhĩ trái, ở đây quá trình bơm máu giàu oxy đến tâm thất trái sẽ diễn ra.
+ Tâm thất trái (buồng bên trái dưới): là buồng tim lớn nhất, bơm máu giàu oxy qua động mạch chủ và phân phối đến các phần khác của cơ thể.
- Cánh cửa tim
Cánh cửa tim mở đóng mạch lạc hậu để đảm bảo sự lưu thông máu một cách trơn tru. Có 4 chiếc cánh cửa tim phụ trách điều chỉnh dòng máu chảy qua các phòng tim:
+ Cánh cửa ba lá: điều chỉnh lượng máu thiếu oxy từ tâm nhĩ phải đến tâm thất phải.
+ Cánh cửa động mạch phổi: kiểm soát lượng máu từ tâm thất phải vào động mạch phổi và đưa máu đến phổi để nhận lấy oxy.
+ Cánh cửa hai lá: đưa máu giàu oxy từ phổi đi từ tâm nhĩ trái đến tâm thất trái.
+ Van chủ động mạch: mở lối cho máu giàu oxy từ tâm thất trái vào động mạch chủ.
- Luồng máu
Quá trình lưu thông máu được thực hiện bởi trái tim và hệ thống mạch máu phức tạp trong cơ thể:
+ Động mạch: đưa máu giàu oxy từ tim đến các mô (chỉ có động mạch phổi đưa máu thiếu oxy đến phổi).
+ Tĩnh mạch: đưa máu thiếu oxy quay về tim (riêng tĩnh mạch phổi đưa máu giàu oxy trở lại tim).
+ Mạch nhỏ: các mạch máu nhỏ tham gia vào quá trình trao đổi Oxy - CO2 và chất dinh dưỡng.
- Hệ thống dẫn điện
Hệ thống này chịu trách nhiệm điều chỉnh nhịp đập của tim, bao gồm:
+ Nút xoang nhĩ (SA): nằm ở đỉnh tâm nhĩ phải, có nhiệm vụ tạo ra nhịp tim tự nhiên, gửi tín hiệu điện để làm co bóp tâm nhĩ và tâm thất, từ đó giúp tim đập đều đặn.
+ Nút nhĩ thất (AV): truyền tín hiệu điện từ phòng trên tim đến phòng dưới tim.
2.2. Nguyên nhân dẫn đến đau tim
Các nguyên nhân chính gây ra cơn đau tim bao gồm:
Kiểm tra tim mạch định kỳ là biện pháp để duy trì sức khỏe của trái tim
- Lạm dụng chất kích thích và thuốc làm co hẹp động mạch vành, làm giảm lưu lượng máu đến cơ tim.
- Sự thiếu oxy trong máu: khi phổi không hoạt động đúng cách hoặc bị nhiễm CO, cơ tim không nhận đủ oxy để hoạt động, gây tổn thương và đau tim.
- Thói quen xấu thường xuyên: hút thuốc lá, tập luyện quá mức, căng thẳng kéo dài,... ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cơn đau tim.
- Một số bệnh lý: đái tháo đường, cao cholesterol máu, vấn đề về mạch vành,...
Thông qua thông tin trên, mong rằng bạn đã hiểu thêm về trái tim của mình và nhận biết những yếu tố gây ra cơn đau tim, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ và duy trì sức khỏe tim mạch.
Nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến tim, hãy đến Chuyên khoa Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Mytour để được kiểm tra. Bệnh viện có Trung tâm chẩn đoán hình ảnh với nhiều thiết bị hiện đại như: máy MRI, máy CT-Scanner, máy siêu âm màu, máy điện tâm đồ, máy Holter,... và đội ngũ bác sĩ chuyên môn giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn phát hiện và điều trị bệnh tim một cách chính xác và hiệu quả, tránh được những biến chứng đáng tiếc.