1. Hiểu rõ về ốm nghén
Ốm nghén là một tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ, có nhiều triệu chứng như buồn nôn, nôn, mất ngủ,... Đây là những biểu hiện liên quan đến việc buồn nôn hoặc nôn của thai kỳ và có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Thời điểm mà triệu chứng buồn nôn và nôn xuất hiện có thể khác nhau ở mỗi người. Theo thống kê, khoảng 70% phụ nữ có triệu chứng buồn nôn từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 16 của thai kỳ. Một phần trong số này có thể tiếp tục gặp triệu chứng sau tuần thứ 20, thậm chí là cho đến khi sinh con. Ở những người có cơ địa nhạy cảm, triệu chứng nôn ói có thể bắt đầu từ rất sớm và có thể rất nghiêm trọng, khó kiểm soát.
Trong quá trình mang thai, hầu hết các bà mẹ đều phải đối mặt với các triệu chứng nghén
2. Nguyên nhân gây ốm nghén
Trong quá trình mang thai, hầu hết các bà bầu đều trải qua tình trạng nghén ở mức độ khác nhau. Đến nay, nguyên nhân của tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ. Một số giả thuyết đã được đề xuất, cho rằng đó có thể là do sự biến đổi của nội tiết tố sinh dục ở người mẹ. Trong khi mang thai, cơ thể sản xuất một lượng lớn hormone progesterone làm giãn các cơ của hệ tiêu hóa, khiến thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản gây ra cảm giác buồn nôn.
Ngoài ra, hormone này cũng làm chậm quá trình tiêu hóa, gây ra chứng khó tiêu. Sau khoảng 48 - 72 giờ, lượng hormone có thể tăng gấp đôi và tiếp tục tăng trong suốt thai kỳ.
3. Những đối tượng có nguy cơ mắc ốm nghén
Dấu hiệu của thai nghén có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống hàng ngày và cả công việc của bà bầu. Tuy nhiên, không phải tất cả các bà bầu đều trải qua các triệu chứng của thai nghén. Những bà bầu có nguy cơ cao gặp phải những dấu hiệu này bao gồm:
-
Bà bầu mới lần đầu mang thai.
-
Người có tiền sử nghén nặng ở lần mang thai trước đó.
-
Bà bầu quá béo, thừa cân.
-
Bà bầu mang song thai hoặc đa thai.
-
Bà bầu mắc bệnh nguyên bào nuôi, do sự tăng lên của tế bào bên trong tử cung.
Bà mẹ mới lần đầu mang thai thường đối mặt với nguy cơ cao hơn về các dấu hiệu của ốm nghén so với trường hợp bình thường.
4. Dấu hiệu và loại bỏ của ốm nghén
Dấu hiệu
Các dấu hiệu của ốm nghén thường xuất hiện bất kể thời điểm nào trong ngày. Đặc biệt là khi có mùi, vị của thực phẩm như thịt, cá sống,... bà bầu có thể cảm thấy buồn nôn và bị nôn mửa. Trong một số trường hợp, nếu nôn quá nhiều có thể gây mất nước cho cơ thể. Đồng thời, sự nhạy cảm với mùi vị của thức ăn khiến cho bà bầu thấy không ngon miệng và mất hứng thú với việc ăn uống.
Không chỉ vậy, bà bầu thường gặp phải cảm giác hoa mắt chóng mặt, cùng với việc giảm cân do thiếu chất dinh dưỡng. Do đó, chúng ta có thể nhận biết dễ dàng được sự mệt mỏi, thiếu năng lượng và không thể tập trung vào công việc khi bà bầu bị 'thai nghén'.
Phân loại
Dựa vào mức độ của các dấu hiệu, có thể phân loại ốm nghén thành hai loại sau:
- Thai nghén thông thường: Khoảng 80% bà bầu gặp phải dạng này. Trong giai đoạn bị thai nghén, bà bầu thường cảm thấy mệt mỏi do những cơn nôn ói. Tuy nhiên, tình trạng nôn ói chỉ diễn ra ở mức độ nhẹ, vẫn giữ được thức ăn trong dạ dày. Do đó, bà bầu không gặp tình trạng giảm cân và sau khoảng 12 - 20 tuần hoặc sớm hơn, biểu hiện nôn ói cũng giảm dần.
- Thai nghén nặng: Khoảng 1 - 1,5% bà bầu gặp phải dạng này. Trong giai đoạn này, bà bầu thường phải đối mặt với những cơn nôn ói liên tục và ở mức độ nghiêm trọng, dẫn đến việc thức ăn trong dạ dày bị đẩy ra ngoài. Ngoài ra, cảm giác chán ăn và không thể ăn gì khiến cho bà bầu giảm cân từ 2 - 10kg. Vì cơ thể suy nhược, bà bầu thường gặp tình trạng mệt mỏi và chóng mặt. Tình trạng này thường bắt đầu từ 3 tháng đầu của thai kỳ và có thể kéo dài cho đến khi sinh nở.
Bà bầu nên đến thăm bác sĩ nếu tình trạng nôn ói trở nên thường xuyên hơn
Khi tình trạng nôn ói diễn ra liên tục và không thể kiểm soát, bà bầu cần đến cơ sở y tế để kiểm tra tình trạng thai nghén. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu máu và nước tiểu để phát hiện dấu hiệu mất nước hoặc tiến hành các xét nghiệm về dạ dày - ruột của bà bầu. Có thể đây chính là nguyên nhân gây ra cảm giác buồn nôn và nôn ói.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ chỉ định thực hiện siêu âm để xác định liệu bà bầu có mang thai đơn hay có tồn tại khối u trong tử cung không. Sau khi nhận được kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và có phương pháp điều trị để giảm triệu chứng nôn ói cho bà bầu.
5. Phòng ngừa và điều trị
Dù ốm nghén ở mức độ nào cũng ảnh hưởng đến bà bầu. Để khắc phục tình trạng này, bà bầu có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
-
Tránh tiếp xúc với các thực phẩm có mùi vị kích thích như cá, thịt còn sống,… để giảm triệu chứng nôn ói và mệt mỏi.
-
Uống nước thường xuyên để ngăn ngừa mất nước do nôn ói, nhưng chỉ nên uống từng ngụm nhỏ và uống giữa các bữa ăn để giảm cảm giác buồn nôn.
-
Chia nhỏ bữa ăn và không để dạ dày trống sẽ giúp giảm cảm giác buồn nôn. Ưu tiên các loại thực phẩm giàu protein như thịt, trứng, sữa để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi.
-
Giữ gìn giấc ngủ và nghỉ ngơi đủ giấc sẽ giúp giảm mệt mỏi và tránh căng thẳng, lo lắng ảnh hưởng đến thai nhi.
-
Sử dụng các sản phẩm từ gừng như trà gừng, bánh kẹo gừng có thể giúp giảm triệu chứng buồn nôn và nôn ói.
-
Áp dụng phương pháp bấm huyệt, châm cứu, xoa bóp cũng có hiệu quả giúp giảm cảm giác buồn nôn.
Việc xoa bóp có thể giúp bà bầu thư giãn và giảm cảm giác buồn nôn khó chịu
Đối với những bà bầu gặp phải tình trạng nôn nghén nặng, có thể sử dụng một số loại thuốc kháng histamin theo sự chỉ định của bác sĩ để giảm triệu chứng nôn ói.
Triệu chứng ốm nghén khiến bà bầu cảm thấy rất khó chịu và mệt mỏi. Do đó, tình trạng này gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và công việc của thai phụ. Vì vậy, để giảm thiểu các triệu chứng của thai nghén, bà bầu có thể thực hiện những biện pháp mà bài viết đã chia sẻ. Trong trường hợp triệu chứng nôn ói không giảm, bà bầu nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.