Thiếu máu khi mang thai là một vấn đề phổ biến trong thai kỳ và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cả mẹ bầu và thai nhi. Trong phần này, chuyên mục Thai Kỳ của Mytour sẽ hướng dẫn mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách điều trị tình trạng này!
Thiếu máu khi mang thai là gì?
Dựa trên số liệu mới nhất từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 30% dân số thế giới đang phải đối mặt với tình trạng thiếu máu, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ. Tình trạng này đang trở thành một vấn đề sức khỏe lo ngại trên toàn cầu, với tỷ lệ mẹ bầu bị thiếu máu khi mang thai ở Việt Nam lên đến 36.8%.
Mẹ bầu bị thiếu máu thường có hàm lượng hemoglobin (Hb) trong máu dưới mức bình thường (<11g/dl) và thường xuất hiện các dấu hiệu như mệt mỏi, rụng tóc, móng và niêm mạc miệng môi mắt nhợt nhạt, thậm chí là mặt trắng xanh, không có sức khỏe, đầu váng, tai ù, hụt hơi, tim đập nhanh, cảm giác đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.
Thiếu máu khi mang thai là gì?
Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu khi mang thai
Do thiếu hụt sắt
Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu về chất sắt tăng lên nhiều lần so với bình thường để cung cấp cho cả thai nhi. Tuy nhiên, thường thì cơ thể của mẹ không cung cấp đủ lượng sắt cần thiết để tạo ra hemoglobin - một protein quan trọng của hồng cầu, dẫn đến tình trạng thiếu máu khi mang thai.
Mang thai không đủ folate
Folate, một loại vitamin thuộc nhóm B, thường xuất hiện trong rau xanh. Folate chịu trách nhiệm cho việc tạo ra các tế bào mới và hồng cầu khỏe mạnh. Nếu chế độ ăn uống của bà mẹ mang thai thiếu folate, điều này có nghĩa là cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu để cung cấp oxy đến các mô trên cơ thể.
Do cạn kiệt vitamin B12
Vitamin B12 cũng là một dưỡng chất quan trọng cung cấp từ chế độ ăn uống hàng ngày, đóng vai trò trong việc sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Sự cạn kiệt máu trong thai kỳ có thể gây ra do thiếu hụt vitamin B12, dẫn đến các vấn đề như dị tật bẩm sinh, dị tật ống thần kinh và thai non.
Tác động của sự cạn kiệt máu trong thai kỳ
Tác động của sự thiếu máu đối với phụ nữ mang thai
Sự thiếu máu khi mang thai có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiềm ẩn đối với phụ nữ mang thai, bao gồm:
- Rủi ro sảy thai và thai lưu cao trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
- Thiếu máu khi mang thai có thể dẫn đến rạn vỡ tử cung và sinh non.
- Phụ nữ mang thai dễ phải đối mặt với các vấn đề như tăng huyết áp thai kỳ, cơn co giật, tiền sản giật, nhiễm trùng hoặc chảy máu sau sinh.
- Rủi ro của việc thiếu sữa sau sinh là rất cao.
- Trạng thái mệt mỏi, suy nhược, hoa mắt, ù tai, rối loạn tiêu hóa, tim đập lạc,... xảy ra thường xuyên trong suốt thai kỳ.
Tác động của sự thiếu máu đối với thai nhi
Bên cạnh ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ, sự thiếu máu khi mang thai cũng đe dọa nhiều nguy hiểm cho sức khỏe của thai nhi, bao gồm:
- Thai nhi có nguy cơ suy thai và phát triển chậm,...
- Rủi ro thai non, suy dinh dưỡng, thiếu cân,.. nếu mẹ bị thiếu máu khi mang thai rất cao.
- Trẻ khi sinh ra có rủi ro cao hơn nhiều lần so với bình thường về các vấn đề liên quan đến tim mạch.
- Trẻ dễ mắc các vấn đề về thần kinh và não như tật vô sọ, chậm phát triển trí não của em bé,...
Sự thiếu máu khi mang thai gây ra tình trạng suy thai và phát triển chậm cho thai nhi
Dấu hiệu nhận biết thiếu máu khi mang thai?
Da trở nên nhợt nhạt
Dấu hiệu rõ ràng của thiếu máu khi mang thai là da mặt trở nên nhợt nhạt, mất sức sống, môi bạch, lòng bàn tay lạnh, mạch máu dưới mí mắt mờ dần, và màu của lưỡi cũng bị nhạt đi,...
Móng tay khô, tóc xơ và dễ gãy rụng
Do lượng máu trong cơ thể không đủ để cung cấp dinh dưỡng cho móng tay và tóc, chúng trở nên khô, xơ, dễ gãy rụng mà không cần phải chịu tác động nào khác.
Khả năng vận động giảm sút
Thiếu máu khi mang thai khiến cơ thể mẹ bầu luôn trong tình trạng căng thẳng, thở khó khăn, đau ngực liên tục,... với tần suất ngày càng tăng. Khi hiện tượng thiếu máu trở nên nghiêm trọng hơn, phụ nữ mang thai thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, khả năng vận động giảm sút, thậm chí là ngất xỉu.
Vấn đề về tiêu hóa không ổn định
Thiếu máu khiến cơ thể của phụ nữ mang thai dễ mắc đau bụng, buồn nôn, mất cảm giác đói, rối loạn tiêu hóa (phân đặc khi mang thai hoặc phân lỏng xen kẽ),... Các triệu chứng này có thể khiến phụ nữ mang thai nhầm lẫn với vấn đề tiêu hóa và dẫn đến việc sử dụng phương pháp điều trị không phù hợp.
Vì vậy, để biết chính xác nguyên nhân và tình trạng sức khỏe, phụ nữ cần đến các cơ sở y tế, phòng khám sản phụ khoa uy tín để được kiểm tra và chẩn đoán.
Dễ mắc bệnh nhiễm trùng
Thiếu máu làm giảm sức đề kháng của phụ nữ mang thai, từ đó làm giảm khả năng chống lại virus và bệnh tật, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như tiêu hóa, hô hấp, rôm sảy, nứt nẻ môi,...
Thiếu máu khi mang thai dẫn đến sức đề kháng của phụ nữ mang thai giảm.
Rối loạn chức năng thần kinh
Mẹ bầu thiếu máu trong thời gian dài tăng nguy cơ mắc các vấn đề về thần kinh hoặc gặp khó khăn về ý thức như sự mơ hồ trong tư duy, khó ngủ, suy giảm trí nhớ, tê tay chân, dễ cáu gắt,...
Thiếu máu khi mang thai cần ăn gì?
Hãy cùng Mytour khám phá các loại thực phẩm cần bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai khi gặp tình trạng thiếu máu sau đây:
Thịt bò
Thịt bò được xem là lựa chọn hàng đầu trong danh sách các loại thực phẩm hỗ trợ điều trị thiếu máu khi mang thai ở phụ nữ. Thịt bò là nguồn protein phong phú, chứa selen, kẽm và một số loại vitamin B,...
Khi lựa chọn thịt bò để nấu, phụ nữ mang thai nên ưu tiên những phần thịt nạc vì chúng dễ tiêu hóa, ít chất béo và giàu sắt hơn so với các phần thịt khác.
Cá biển
Cá biển cũng là một trong những thực phẩm cần bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của phụ nữ mang thai. Trong cá biển chứa nhiều omega-3 có lợi cho sức khỏe tim mạch và não của thai nhi, đặc biệt còn chứa nhiều sắt giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Các loại đậu
Các loại đậu không chỉ giàu chất xơ, ít chất béo và vitamin C, mà còn có hàm lượng sắt cao giúp hỗ trợ điều trị thiếu máu khi mang thai hiệu quả.
Thịt gà
Thịt gà là một trong những loại thực phẩm dễ tiêu hóa, dễ chế biến, đặc biệt cung cấp nhiều sắt cũng như protein, vitamin và khoáng chất quan trọng cho sự phát triển của mẹ và bé trong thai kỳ.
Thiếu máu khi mang thai, thịt gà là một lựa chọn hợp lý
Các loại rau xanh đậm màu
Các loại rau xanh đậm màu như súp lơ, cải bó xôi, cải bina, bắp cải,... cung cấp lượng sắt dồi dào mà phụ nữ mang thai không nên bỏ qua. Đây cũng là thực phẩm được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng cho thai phụ.
Một số thực phẩm khác
Ngoài ra, mẹ cũng có thể tìm thấy nhiều thực phẩm khác chứa nhiều sắt mà có thể thêm vào khẩu phần ăn hàng ngày của mình như trứng, sữa, ngũ cốc nguyên cám, ngũ cốc yến mạch, các loại hạt và quả như hạt chia, hạnh nhân, óc chó,...
Ngoài ra, mẹ cũng có thể bổ sung sắt thông qua các loại sữa dành cho phụ nữ mang thai từ các thương hiệu như: sữa bầu Similac, sữa bầu Enfa, sữa bầu Wakodo, sữa bầu Frisomum,...
Đôi dòng từ Mytour
Thiếu máu khi mang thai là một vấn đề nguy hiểm. Mẹ bầu cần chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe của mình trong suốt thai kỳ, và tốt nhất là nên thực hiện các xét nghiệm máu và đi khám thai định kỳ để phát hiện sớm và có phương pháp điều trị thích hợp.
Các bài viết từ Mytour/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tư vấn hoặc điều trị y khoa chuyên nghiệp.
Bảng tổng kết Tạ An Ninh