Buzz
1. Khám phá vị trí và ranh giới lãnh thổ Tây Nguyên
- Tổng quan:
+ Diện tích: 54.475 km².
+ Dân số: 4,4 triệu người (năm 2002).
+ Bao gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm Đồng.
- Các khu vực tiếp giáp:
+ Phía Đông giáp với khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ.
+ Phía Nam giáp với khu vực Đông Nam Bộ.
+ Phía Tây tiếp giáp với Hạ Lào và Đông Bắc Campuchia.
+ Đây là khu vực duy nhất không có bờ biển.
- Ý nghĩa:
+ Tây Nguyên thuận lợi trong việc nhận chuyển giao vật tư kỹ thuật, thiết bị, lương thực, thực phẩm và hàng tiêu dùng từ các khu vực khác. Đồng thời, nguyên liệu từ vùng cũng dễ dàng được vận chuyển đến các thị trường tiêu thụ.
+ Khu vực này có khả năng giao lưu và buôn bán với các nước trong tiểu vùng sông Mê Kông.
+ Vị trí quan trọng đối với an ninh và quốc phòng.
2. Các bài tập luyện tập liên quan
Câu 1 Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam trang 28, tỉnh nào sau đây nằm tại ngã ba biên giới Việt Nam – Lào – Campuchia?
A. Gia Lai.
B. Đăk Lăk.
C. Kon Tum.
D. Lâm Đồng.
Giải đáp
Kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam
B1. Xác định các ký hiệu của đường biên giới quốc gia trên Atlat Địa lý trang 3.
=> Xác định khu vực tiếp giáp giữa ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia
B2. Tìm tên tỉnh nằm tại ngã ba biên giới, tiếp giáp cả Lào và Campuchia.
=> Tỉnh Kon Tum có đường biên giới chung với Lào và Campuchia về phía Tây, nằm tại ngã ba biên giới Việt Nam – Lào – Campuchia
Đáp án đúng là: C
Câu 2 Theo Atlat Địa lý Việt Nam, dòng sông nào bắt nguồn từ Tây Nguyên và chảy về Đông Nam Bộ?
A. Đà Rằng.
B. Trà Khúc.
C. Sông Ba.
D. Đồng Nai.
Giải đáp
- B1. Xác định các ký hiệu của dòng sông trên Atlat Địa lý trang 3.
- B2. Xác định vị trí và phạm vi của các con sông trên bản đồ (từ nguồn đến nơi chảy ra).
=> Con sông bắt nguồn từ Tây Nguyên và chảy về Đông Nam Bộ là sông Đồng Nai.
Đáp án đúng là: D
Câu 3 Vị trí đặc biệt về an ninh quốc phòng của Tây Nguyên là do:
A. Có nhiều cửa khẩu quốc tế kết nối với các nước khác.
B. Cao nguyên có mối quan hệ chặt chẽ với các đồng bằng ven biển.
C. Tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua tất cả các tỉnh trong khu vực.
D. Vị trí nằm tại ngã ba biên giới của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia.
Vị trí đặc biệt của Tây Nguyên về an ninh quốc phòng là do: nằm tại ngã ba biên giới của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia. Đây cũng là khu vực cư trú của các dân tộc thiểu số, vì vậy vấn đề an ninh khu vực biên giới là rất quan trọng.
Đáp án đúng là: D
Câu 4 Một trong những đặc điểm nổi bật của địa hình Tây Nguyên là
A. Địa hình núi cao bị xẻ rãnh mạnh mẽ.
B. Địa hình cao nguyên badan với các tầng xếp chồng lên nhau.
C. Địa hình núi gắn liền với các đồng bằng.
D. Địa hình cao nguyên đá vôi rộng lớn và bằng phẳng.
Giải đáp
Tây Nguyên chủ yếu có địa hình là các cao nguyên xếp tầng rộng lớn và tương đối bằng phẳng, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các vùng canh tác quy mô lớn.
Đáp án đúng là: B
Câu 5 Loại đất nào dưới đây có diện tích lớn nhất tại Tây Nguyên?
A. Đất feralit.
B. Đất phù sa.
C. Đất badan.
D. Đất xám phù sa cổ.
Giải đáp
Tại Tây Nguyên, đất badan chiếm 1,36 triệu ha, tương đương 66% tổng diện tích đất badan của cả nước, do đó đây là loại đất chiếm diện tích lớn nhất trong tổng diện tích đất badan ở nước ta.
Đáp án đúng là: C
Câu 6 Khoáng sản nào dưới đây có trữ lượng lớn nhất ở Tây Nguyên?
A. Đồng.
B. Bô-xit.
C. Sắt.
D. Chì – kẽm.
Giải đáp
Khoáng sản có trữ lượng lớn nhất tại Tây Nguyên là bô-xit, với hơn 3 tỷ tấn.
Lựa chọn đúng là: B
Câu 7 Đất badan màu mỡ ở Tây Nguyên phù hợp nhất với các loại cây nào?
A. Cà phê, cao su, hồ tiêu.
B. Cà phê, bông, mía.
C. Cao su, dừa, bông.
D. Điều, đậu tương, lạc.
Lời giải
Đất badan màu mỡ ở Tây Nguyên, chiếm diện tích lớn nhất cả nước, rất phù hợp cho các cây công nghiệp nhiệt đới như cà phê, cao su, hồ tiêu.
Lựa chọn đúng là: A
Câu 8 Tài nguyên du lịch tự nhiên nào không thuộc về Tây Nguyên?
A. Hồ nước và thác nước hùng vĩ.
B. Những bãi biển tuyệt đẹp.
C. Các công viên quốc gia hùng tráng.
D. Các thắng cảnh đồi núi kỳ vĩ.
Giải đáp
- Tây Nguyên không giáp biển, vì vậy không có bãi biển đẹp để phát triển du lịch. Do đó, nhận định B là không chính xác.
- Vùng này chủ yếu là núi với các cao nguyên rộng lớn, khí hậu mát mẻ và nhiều thắng cảnh thiên nhiên đẹp, rất thích hợp cho du lịch sinh thái.
Đáp án đúng là: B
Câu 9 Khó khăn lớn nhất về khí hậu đối với sản xuất và đời sống ở Tây Nguyên là
A. Các hiện tượng thời tiết bất thường.
B. Hiện tượng nắng nóng kéo dài quanh năm.
C. Nguy cơ lũ lụt trong mùa mưa.
D. Mùa khô kéo dài gây ra tình trạng thiếu nước nghiêm trọng.
Giải đáp
Khí hậu ở Tây Nguyên có sự phân chia rõ rệt giữa mùa mưa và mùa khô.
Mùa khô kéo dài từ 4 đến 5 tháng và sự phân hóa sâu sắc làm mực nước ngầm giảm, gây thiếu nước nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.
Đáp án cần chọn là: D
Câu 10: Ý nào sau đây không chính xác về đặc điểm dân cư của Tây Nguyên?
A. Đây là khu vực có mật độ dân số thưa thớt nhất cả nước.
B. Dân cư phân bố không đồng đều.
C. Phần lớn người dân tộc Kinh sống chủ yếu ở các khu đô thị.
D. Gồm các dân tộc thiểu số như Tày, Thái, Mường.
Giải thích
Đặc điểm dân cư của Tây Nguyên
+ Là khu vực có mật độ dân số thấp nhất nước ta (81 người/km² năm 2002)
+ Dân cư phân bố không đồng đều: tập trung chủ yếu ở các đô thị và dọc các tuyến giao thông, với mật độ dân số cao hơn (đa số là người Kinh), trong khi các khu vực thưa dân chủ yếu là nơi sinh sống của các dân tộc thiểu số như Ê-đê, Ba-na, Gia-rai…
=> Nhận xét: Các dân tộc thiểu số như Tày, Thái, Mường không phải là đặc điểm chính xác.
Đáp án đúng là: D
Câu 11: Tây Nguyên có nguồn thủy năng lớn vì
A. Có nhiều sông và các con sông có lưu lượng nước lớn.
B. Địa hình cao nguyên hình thang và nhiều con sông lớn.
C. Mưa nhiều và mùa mưa phân hóa rõ rệt.
D. Địa hình núi cao đồ sộ và hiểm trở nhất cả nước.
Giải thích
Tây Nguyên là nguồn gốc của nhiều con sông lớn với lượng nước dồi dào. Sông chảy qua các cao nguyên xếp tầng với độ cao khác nhau, vì vậy tốc độ dòng chảy sông ngòi lớn, cung cấp nguồn thủy năng phong phú.
Đáp án đúng là: B
Câu 12: Khí hậu mát mẻ của Tây Nguyên, thuận lợi cho du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng, là nhờ vào
A. Nhiều sông ngòi lớn với nguồn nước phong phú.
B. Vị trí nằm trong khu vực khí hậu ôn đới mát mẻ.
C. Diện tích rừng lớn nhất cả nước, giúp điều hòa khí hậu.
D. Các cao nguyên xếp tầng với độ cao trên 1000m mang lại khí hậu mát mẻ.
Giải thích
Tây Nguyên có địa hình các cao nguyên xếp tầng rộng lớn với độ cao trên 1000m (như cao nguyên Lâm Viên, Di Linh, Kon Tum…) -> Khi lên cao, nhiệt độ giảm (mỗi 100m cao hơn, nhiệt độ giảm 0,6°C, mỗi 1000m giảm 6°C).
=> Do đó, nhiệt độ trên đỉnh các cao nguyên giảm nhiều, tạo ra khí hậu cao nguyên mát mẻ và ôn hòa, cùng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, mang lại lợi thế du lịch sinh thái. Thành phố Đà Lạt (trên cao nguyên Lâm Viên) là một điểm du lịch nổi tiếng ở Tây Nguyên.
Đáp án đúng là: D
Câu 13 Điều kiện thuận lợi nhất để phát triển cây công nghiệp lâu năm tại Tây Nguyên là
A. Đất badan màu mỡ với khí hậu nhiệt đới gần xích đạo.
B. Nguồn nước phong phú và địa hình cao nguyên rộng lớn với các tầng.
C. Người dân có kinh nghiệm phong phú trong việc trồng cây cà phê.
D. Thị trường tiêu thụ lớn cả trong và ngoài nước.
Giải thích
Điều kiện tối ưu để cây công nghiệp lâu năm phát triển tại Tây Nguyên là sự kết hợp giữa đất badan màu mỡ và khí hậu nhiệt đới gần xích đạo:
- Đất ba dan màu mỡ với diện tích rộng, phân bố đồng đều, lý tưởng cho việc trồng nhiều loại cây công nghiệp như cà phê, cao su, hồ tiêu, điều… ở quy mô lớn.
- Khí hậu gần xích đạo với nhiệt độ cao quanh năm tạo điều kiện lý tưởng cho cây công nghiệp nhiệt đới (cà phê, cao su, hồ tiêu…). Nắng nóng và mùa khô kéo dài cũng giúp việc phơi sấy và bảo quản sản phẩm nông sản trở nên thuận lợi.
Đáp án chính xác là: A .
