1. Chỉ số EQ là gì?
Chỉ số EQ hay còn gọi là Emotional Quotient, được dịch sang tiếng Việt là khả năng nhận diện và kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ. Tuy nhiên, sự nhận diện và kiểm soát này không chỉ áp dụng cho bản thân mà còn cho những người xung quanh. Vì vậy, các nhà tâm lý học thường xem EQ là thước đo trí tuệ cảm xúc.

EQ là gì? Giải đáp thắc mắc
Theo một số yếu tố, hành vi con người liên quan chặt chẽ đến cảm xúc bên trong. Vì vậy, trong mọi tình huống, dù tích cực hay tiêu cực, những người có chỉ số EQ cao thường dễ dàng nhận diện, chịu đựng áp lực và kiểm soát cảm xúc của mình. Đặc biệt, sự bình tĩnh, kiên nhẫn và kiềm chế cảm xúc giúp họ giảm thiểu nguy cơ hành xử sai lầm.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy những người có EQ cao thường có nhiều cơ hội thành công trong các ngành liên quan đến xã hội. Họ thường có tình cảm sâu sắc, dễ cảm thông và biết kiểm soát cảm xúc. Hơn nữa, sự phát triển của EQ còn giúp bộc lộ sự thông minh từ khi còn nhỏ.
2. Những biểu hiện của trẻ có chỉ số EQ thấp
Chỉ số EQ có thể cải thiện nếu cha mẹ nhận biết và hỗ trợ trẻ từ sớm. Vậy làm sao để phụ huynh nhận biết trẻ có EQ thấp? Theo các chuyên gia, trẻ có chỉ số cảm xúc kém thường có những phản ứng sau:
2.1. Dễ cáu giận và la hét
Trẻ nhỏ thường có biểu hiện ăn vạ, la hét, cáu giận khi không hài lòng điều gì. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không cải thiện khi trẻ lớn dần, có thể chỉ số cảm xúc của trẻ ở mức thấp. Những trẻ có EQ thấp thường khó kiểm soát cảm xúc và hành vi của mình, hành động theo ý muốn mà không quan tâm đến người khác.

Trẻ có EQ thấp thường gặp khó khăn trong việc quản lý cảm xúc
2.2. Ích kỷ
Ích kỷ cũng là một biểu hiện phổ biến ở trẻ có chỉ số EQ thấp. Những trẻ này thường gặp khó khăn trong việc nhận diện và hiểu cảm xúc của người khác, dẫn đến hành vi, lời nói, cử chỉ gây tổn thương. Họ thường nghĩ mình là trung tâm và mong muốn được người khác chú ý, quan tâm.
2.3. Phản ứng gay gắt trước những lời phê bình
Dù trẻ em thường thích được khen ngợi, nhưng phản ứng quá gay gắt trước lời phê bình là không hợp lý. Đây là dấu hiệu thường thấy ở trẻ có EQ thấp, do trẻ chưa biết tự đánh giá bản thân và khó chấp nhận phê bình từ người khác.
3. Đặc điểm của người có EQ cao
Những người có EQ cao thường được mọi người yêu mến và giúp đỡ nhờ khả năng thấu hiểu. Họ biết nhận diện và kiểm soát cảm xúc của mình và người khác theo hướng tích cực, giảm thiểu căng thẳng. Khả năng điều chỉnh cảm xúc giúp họ ít chịu áp lực và luôn duy trì lạc quan trong cuộc sống.

Người có EQ cao thường có suy nghĩ tích cực
Những người có chỉ số trí tuệ cảm xúc cao, nhờ khả năng thấu hiểu và điều chỉnh cảm xúc chính xác, thường rất phù hợp với các công việc xã hội. Ví dụ như giáo viên, nhà văn hóa, nhà tâm lý học, người lãnh đạo - quản lý,... Những công việc này đòi hỏi sự kiên nhẫn, nhẫn nại và khả năng định hướng để hỗ trợ, giúp đỡ người khác.
Nhiều người cho rằng sự thành công không chỉ dựa vào trí thông minh mà còn nhờ vào EQ. Thực tế cho thấy, những người có chỉ số EQ cao thường sống tình cảm, biết yêu thương và đồng cảm với người khác. Họ luôn sẵn lòng giúp đỡ, hỗ trợ người xung quanh, nhờ đó nhận được sự nể trọng và yêu mến từ mọi người.
4. Cách cải thiện chỉ số EQ
Phần đông những người có chỉ số EQ thấp thường gặp nhiều khó khăn trong các tình huống bất ngờ hoặc khi bị đả kích. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng vì việc cải thiện chỉ số trí tuệ cảm xúc là hoàn toàn khả thi. Thực tế, một số chuyên gia chia sẻ rằng, việc hình thành và duy trì một số thói quen sẽ giúp bạn nâng cao khả năng nhận biết và kiểm soát cảm xúc. Cụ thể như sau:
4.1. Khám phá điểm mạnh của bản thân
Việc tự mình khám phá điểm mạnh sẽ giúp bạn có thêm động lực phát triển. Hơn nữa, một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, khi bạn nhận thức được tiềm năng của mình, bạn cũng dễ dàng nhận ra điểm mạnh của người khác. Ngoài ra, việc hiểu rõ khả năng của nhau sẽ giúp cải thiện mối quan hệ làm việc, nâng cao hiệu quả công việc.
4.2. Nhận biết giới hạn chịu đựng của chính mình
Dù bạn có tài giỏi hay thông minh đến đâu, ai cũng có giới hạn chịu đựng riêng. Việc nhận biết giới hạn của bản thân giúp bạn dễ dàng kiểm soát cảm xúc trong các tình huống bất ngờ. Đặc biệt, trong các tình huống nguy hiểm hoặc căng thẳng, việc giữ bình tĩnh và quản lý cảm xúc là rất cần thiết. Để kiểm soát cảm xúc của mình, bạn nên nghĩ đến hậu quả của việc không làm chủ được bản thân, có thể là những lời nói nặng nề hoặc những hành động thô bạo,...

Nhận diện giới hạn để kiểm soát cảm xúc
4.3. Kiểm soát tiếng nói nội tâm
Tiếng nói nội tâm ảnh hưởng rất lớn đến việc kiểm soát cảm xúc, hành động và lời nói của bạn. Vì vậy, việc khích lệ và động viên bản thân suy nghĩ tích cực sẽ giúp bạn dễ dàng quản lý cảm xúc tiêu cực và tránh những hành động sai lầm.
4.4. Nhận thức khả năng của bản thân
Hiểu được điểm mạnh của bản thân là chìa khóa để nhận biết giới hạn. Điều này giúp bạn nhận ra điểm dừng của suy nghĩ, hành động trong quan hệ. Nếu bạn không thể tự nhận ra thế mạnh, hãy tham khảo ý kiến của người xung quanh.
Những chia sẻ trên giải thích rõ về ý nghĩa của chỉ số EQ và vai trò quan trọng của nó trong cuộc sống. Nếu bạn lo lắng về chỉ số EQ của mình, đừng ngần ngại tìm kiếm thêm thông tin hữu ích.