1. Dàn ý phân tích đoạn thơ: 'Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung'
Mở bài
- Giới thiệu tác giả Tố Hữu cùng tác phẩm 'Việt Bắc.'
- Dẫn dắt người đọc vào không gian của bài thơ.
Thân bài
- 'Ta về, mình có nhớ ta/Ta về ta nhớ những hoa cùng người': Diễn tả tâm trạng của người ra đi và nỗi băn khoăn về việc liệu người ở lại có nhớ về họ.
- 'Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi/Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng':
+ Mùa đông với sắc đỏ tươi của hoa chuối và cảnh rừng xanh.
+ Hình ảnh người đeo dao thắt lưng vào rừng để lao động.
- 'Ngày xuân mơ nở trắng rừng/Nhớ người đan nón từng sợi giang':
+ Mùa xuân với cảnh mơ nở trắng cả rừng.
+ Hình ảnh người đan nón với sự tỉ mỉ.
- 'Ve kêu rừng phách đổ vàng/Nhớ cô em gái hái măng một mình':
+ Âm thanh của ve sầu và màu vàng của rừng phách.
+ Cảnh cô gái hái măng một mình.
- 'Rừng thu ánh trăng sáng hòa bình/Nhớ ai tiếng hát tình nghĩa vững bầu':
+ Mùa thu với ánh trăng và không khí hòa bình.
+ Tiếng hát tình cảm và chân thành của người dân.
Kết luận
- Tổng hợp nội dung và ý nghĩa của đoạn thơ.
- Đánh giá sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, tạo nên vẻ đẹp của Việt Bắc.
2. Phân tích đoạn thơ: 'Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung'
Tố Hữu, với tài năng vượt trội trong việc cách tân văn hóa dựa trên truyền thống thơ ca dân tộc, đã thể hiện tình cảm yêu thương và lòng biết ơn qua tác phẩm 'Việt Bắc.' Trong tác phẩm này, ông khắc họa một bức tranh đẹp đẽ về tình cảm sâu sắc đối với thiên nhiên và con người của vùng đất Việt Bắc.
'Bài thơ 'Việt Bắc' được sáng tác vào năm 1954, ngay sau chiến thắng lịch sử ở Điện Biên Phủ và ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về Đông Dương. Vào tháng 10 cùng năm, Trung ương Đảng và Chính phủ đã chuyển về Hà Nội từ các chiến khu ở Việt Bắc. Nhân dịp này, Tố Hữu đã viết bài thơ 'Việt Bắc,' một tác phẩm vĩ đại phản ánh tình yêu quê hương, kháng chiến, và con người Việt Nam trong thời kỳ cách mạng.
Tác phẩm này nổi bật với màu sắc thiên nhiên và con người của Việt Bắc. Hai câu đầu tiên của bài thơ thể hiện tâm trạng của tác giả:
'Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người'
Tố Hữu tiếp tục sử dụng cách xưng hô gần gũi như 'Ta' và 'mình'. Hai chữ 'Ta về' tách biệt, như một giai điệu trầm lắng, thể hiện sự lưu luyến và ngừng lại trong khúc hát cách mạng. Câu hỏi 'Ta về, mình có nhớ ta' mang âm hưởng của ca dao, dân ca. Câu hỏi này không chỉ dành cho những người ở lại quê hương mà còn hướng đến các chiến sĩ. Những người này khẳng định tình cảm chân thành, biết ơn sâu sắc đối với thiên nhiên và con người Việt Bắc. Khi rời xa, họ nhớ đến 'những hoa cùng người,' tức là vẻ đẹp rực rỡ và hùng vĩ của thiên nhiên Việt Bắc cùng tình cảm gắn bó của con người với quê hương. Hoa và người trong bài thơ hòa quyện, tạo nên bức tranh hoàn hảo về vùng đất này.'
Các câu thơ tiếp theo vẽ nên bức tranh bốn mùa đầy ấn tượng:
'Rừng xanh với hoa chuối đỏ rực'
'Ðèo cao ánh nắng chiếu rọi qua dao gài thắt lưng'
'Ngày xuân, hoa mơ nở trắng rừng'
'Nhớ người đan nón với từng sợi giang'
Ve sầu kêu trong rừng phách vàng
Nhớ cô gái hái măng một mình
Rừng thu ánh trăng hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.'
Thiên nhiên Việt Bắc hiện lên với vẻ đẹp tươi sáng và tràn đầy sức sống. Trong mùa đông, cảnh sắc nơi đây vẫn giữ được sự xanh tươi và rực rỡ như 'Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi.' Mùa đông không khắc nghiệt mà lại tỏa sáng với hoa chuối đỏ như những ngọn đèn sáng giữa màn đêm rừng. Thời tiết lạnh giá không làm mất đi hy vọng mà ngược lại, chúng thêm phần rạng ngời. Mùa xuân đến, những mầm sống nở rộ, tô điểm bằng sắc trắng tinh khôi của hoa mơ trải dài khắp nơi. Màu trắng trong trẻo như lớp áo mới của thiên nhiên, thể hiện sự bừng nở mãnh liệt. Trong mùa hè, tiếng ve kêu hòa quyện với cảnh rừng phách vàng, tạo nên một bản giao hưởng đầy sức sống. Cái đẹp không chỉ là sự kết hợp giữa thiên nhiên và con người mà còn là sự hòa quyện hoàn hảo. Cảnh rừng thu dưới ánh trăng ấm áp và dịu dàng, mọi ngóc ngách đều được chiếu sáng, tạo ra không gian huyền ảo như trong cổ tích. Thiên nhiên Việt Bắc đẹp đẽ và yên bình, để lại ấn tượng sâu sắc và khó quên cho người thưởng thức.
Ngoài nỗi nhớ về thiên nhiên, tác giả còn nhớ đến những con người Việt Bắc với một tình cảm sâu sắc. Hình ảnh con người tại đây hòa quyện với thiên nhiên, làm chủ môi trường xung quanh. Câu thơ 'Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng' hiện lên rõ nét trong sự miêu tả của Xuân Diệu. Người dân thường mang theo dao gài thắt lưng khi lao động, và ánh nắng chiếu lên con dao tạo nên hiệu ứng lấp lánh. Dưới sự khó khăn của đèo cao, họ không yếu đuối mà càng thêm mạnh mẽ. Trong mùa xuân, hình ảnh người phụ nữ đan nón được mô tả với sự tinh tế và tỉ mỉ, biểu hiện qua động từ 'chuốt'. Sự xuất hiện của từ 'từng' thể hiện sự cẩn trọng của người phụ nữ Việt Bắc trong công việc. Mùa xuân với hoa mơ nở trắng, và chiếc nón trắng của người phụ nữ kết nối mạnh mẽ với quê hương. Mùa hạ, hình ảnh 'cô em gái hái măng một mình' nổi bật trong cảnh rừng phách vàng óng, tuy công việc vất vả nhưng không cảm thấy cô đơn. Tình đoàn kết và yêu thiên nhiên của người Việt Bắc tạo nên một hình ảnh đẹp đẽ và không thể quên. Cuối cùng, tác giả nhớ đến tiếng hát 'ân tình thủy chung' dưới ánh trăng mùa thu, không chỉ là âm thanh trong trẻo mà còn là biểu tượng của tình cảm chân thành giữa 'ta' và 'mình.'
Tố Hữu đã thể hiện một cách tài tình vẻ đẹp của con người và thiên nhiên ở Việt Bắc qua thể thơ lục bát với sự kết hợp tinh tế giữa đại từ xưng hô 'mình' và 'ta'. Những thông điệp ẩn chứa và hình ảnh thiên nhiên rực rỡ mô tả bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Qua những câu thơ này, chúng ta cảm nhận được tình yêu quê hương sâu sắc và tình cảm gắn bó với đồng bào. Đoạn thơ này là một trong những phần xuất sắc của bài thơ 'Việt Bắc' và thể hiện rõ tài năng của 'Lá cờ đầu của thơ ca cách mạng.'
3. Những điểm cần lưu ý khi phân tích đoạn thơ: 'Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung'
Khi phân tích đoạn thơ 'Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung' trong bài thơ 'Việt Bắc' của Tố Hữu, bạn nên chú ý đến các yếu tố sau:
- Tác giả và bối cảnh sáng tác: Xác định rõ tác giả là Tố Hữu và ngữ cảnh lịch sử, xã hội khi bài thơ được viết (sau chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ).
- Nhấn mạnh đây là một phần của bài thơ 'Việt Bắc' nổi tiếng của Tố Hữu. Chú ý đến cấu trúc lục bát và cách sắp xếp các câu thơ trong đoạn.
- Đoạn thơ bày tỏ tình cảm sâu sắc và gắn bó của tác giả với quê hương, con người và thiên nhiên Việt Bắc. Phân tích cụ thể những điểm mà tác giả nhớ và yêu quý trong từng câu thơ.
- Đoạn thơ chứa đựng nhiều hình ảnh về thiên nhiên và con người ở Việt Bắc. Phân tích ý nghĩa của mỗi hình ảnh và cách chúng góp phần tạo nên bức tranh thơ ca.
- Cuối cùng, tổng kết và nhấn mạnh ý nghĩa của đoạn thơ trong bối cảnh tổng thể của bài 'Việt Bắc.'
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về phân tích đoạn thơ: 'Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung' trong bài thơ Việt Bắc. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi!