Buzz
1. Nhận xét về khổ thơ đầu trong bài Viếng lăng Bác
Bác Hồ, vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, người đã cống hiến cả cuộc đời cho độc lập và tự do của Tổ quốc, đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nền thơ ca Việt Nam. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một trong những tác phẩm nổi bật, thể hiện những cảm xúc sâu lắng của nhà thơ khi viếng lăng. Đặc biệt, khổ thơ đầu tiên khiến chúng ta xúc động trước tình cảm nghẹn ngào của nhà thơ khi đứng trước lăng Bác.
'Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác
Dưới màn sương, hàng tre xanh bát ngát hiện ra
Ôi! Hàng tre xanh biếc của Việt Nam
Chống chọi bão tố mưa sa, vẫn đứng thẳng hàng
Bài thơ Viếng lăng Bác được Viễn Phương sáng tác vào năm 1976, ngay sau khi đất nước giành độc lập. Nhà thơ từ miền Nam ra Bắc để viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với thể thơ tám chữ, giọng thơ đầy thành kính và xúc động, bài thơ là sự kết hợp giữa niềm tự hào, tiếc thương và lòng thành kính. Đoạn thơ trên nằm trong khổ đầu của bài thơ, thể hiện chân thực cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng Bác.
Sau chuyến hành trình dài từ Nam ra Bắc, nhà thơ Viễn Phương không khỏi xúc động khi đứng trước lăng Bác. Câu thơ đầu tiên mang tính tự sự, thông báo một sự kiện với ngôn từ giản dị, chân thành. Đại từ xưng hô 'con' gọi 'Bác' thể hiện lòng kính trọng sâu sắc và sự gần gũi. Miền Nam, nơi Bác từng sống và không bao giờ trở lại, luôn nằm trong lòng Bác. Việc dùng từ 'thăm' trong câu thơ đầu và từ 'viếng' trong nhan đề là cách nói giảm để thể hiện sự đau thương và tình cảm xúc động, như một người con trở về thăm cha.
Giữa lớp sương mờ ảo trên quảng trường Ba Đình lịch sử, tác giả bất ngờ nhận ra hình ảnh hàng tre Việt Nam
'Nhìn thấy trong sương hàng tre bát ngát'
Ôi! Hàng tre xanh tươi của Việt Nam
Chống chọi bão tố và mưa gió, vẫn đứng thẳng hàng'
Hàng tre xanh của Việt Nam hiện ra mờ ảo sau lớp sương, gợi nhớ một trang sử hào hùng của dân tộc: 'Thánh Gióng nhổ tre đằng ngà đánh giặc Ân'. Có phải vì xúc động và tự hào quá mức mà nhà thơ đã thốt lên 'Ôi! Hàng tre xanh tươi của Việt Nam'. Từ 'Ôi' thể hiện niềm tự hào của tác giả khi nhìn thấy hình ảnh hàng tre đã đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc, gần gũi và oai hùng. Các từ 'xanh tươi' và 'bát ngát' gợi cảm giác không gian rộng lớn và tràn đầy màu xanh của tre. Hai câu thơ cuối gửi gắm hình ảnh ẩn dụ độc đáo.
'Ôi! Hàng tre xanh tươi của Việt Nam'
Chống chọi bão tố và mưa gió, vẫn đứng thẳng hàng'
Hình ảnh 'hàng tre' tượng trưng cho những chiến sĩ Việt Nam đang ngày đêm bảo vệ biển đảo quê hương. Câu 'bão táp mưa sa đứng thẳng hàng' ám chỉ ý chí kiên cường và sự vững vàng của các chiến sĩ qua bao biến cố lịch sử, vẫn luôn bên Bác. 'Hàng tre' không chỉ là hình ảnh của những người lính mà còn là biểu tượng của toàn thể dân tộc, những người luôn đứng bên lăng Bác, gìn giữ giấc ngủ yên bình của Người sau bao năm tháng hy sinh vì độc lập và tự do của đất nước.
2. Cảm nhận về khổ thơ thứ hai trong bài thơ Viếng lăng Bác
'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng'
Nhìn thấy một mặt trời đỏ rực trong lăng
Ngày ngày, dòng người vẫn lặng lẽ trong nỗi thương nhớ
Dâng tràng hoa kính yêu bảy mươi chín mùa xuân...'
Khổ thơ thứ hai gây ấn tượng mạnh với hai hình ảnh độc đáo về 'Mặt trời'. 'Mặt trời' trong câu thơ 'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng' là ánh sáng thiên nhiên chiếu rọi lên lăng Bác, còn 'Mặt trời trong lăng' là ẩn dụ chỉ Bác Hồ, như mặt trời cách mạng xua tan bóng tối và mang lại ánh sáng tự do cho đất nước. Trong thơ Tố Hữu cũng dùng hình ảnh mặt trời để ca ngợi Bác. Mặt trời vừa thiêng liêng vừa gần gũi, là biểu tượng vĩnh cửu của sự sống. Bác đã hòa quyện vào linh hồn của đất nước, sống mãi trong lòng dân.
Trong khi thiên nhiên quy luật là 'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng', thì cảm xúc con người là 'Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ'. Hàng ngày, biết bao người từ khắp nơi về thăm Bác với lòng thành kính vô bờ. Niềm xúc động và nhớ thương đối với Bác được thể hiện qua hình ảnh 'kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân', như một tràng hoa dài không bao giờ dứt. 'Bảy mươi chín mùa xuân' ẩn dụ cho tuổi xuân của Bác, là kết tinh của sự hy sinh cho dân tộc. Động từ 'dâng' thể hiện sự trang trọng và thành kính. Cảm xúc của nhà thơ hòa quyện với tình cảm của triệu triệu người dân Việt Nam, làm nên dòng thơ trào dâng không ngừng.
Như vậy, hai khổ thơ trong bài, cùng với toàn bộ tác phẩm, đã làm phong phú thêm kho tàng văn học về Bác bằng những dòng thơ đậm đà cảm xúc chân thật. Với thể thơ tám chữ, giọng điệu thành kính và thiết tha, cùng với những hình ảnh ẩn dụ độc đáo và ngôn từ giản dị, hai khổ thơ là biểu hiện cảm xúc sâu sắc nhất của tác giả khi đứng trước lăng Bác. Dù đã gấp lại trang sách, nhưng những dòng thơ đầy nỗi nhớ nhung của tác giả vẫn mãi in đậm trong lòng người đọc. Đó là những cảm xúc chân thành và mộc mạc của nhà thơ và của những người con miền Nam khi đến thăm lăng Bác. Vì thế, 'Viếng lăng Bác' sẽ mãi là một nén hương thơm thành kính dâng lên Người.
