1. Thông tin về tác giả và tác phẩm
1.1. Về tác giả Xuân Diệu
Xuân Diệu, tên thật là Ngô Xuân Diệu, sinh năm 1916 và qua đời năm 1985. Ông còn sử dụng bút danh Trảo Nha. Xuân Diệu quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh nhưng sinh tại huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Cha ông là Ngô Xuân Thọ và mẹ là Nguyễn Thị Hiệp.
Xuân Diệu là thành viên thứ bảy của nhóm Tự Lực Văn Đoàn và là đại diện nổi bật của phong trào thơ mới với hai tập thơ nổi tiếng: 'Thơ thơ' và 'Gửi hương cho gió'. Các tác phẩm của ông nhận được sự yêu thích nồng nhiệt từ công chúng, và ông được vinh danh là “ông hoàng thơ tình”. Ngoài sáng tác thơ, ông còn viết báo, phê bình văn học, và dịch sách.
Hoài Thanh từng nhận xét rằng 'Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong số các nhà thơ mới'. Thơ của ông đa dạng về màu sắc và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Xuân Diệu là nhà thơ của tình yêu và mùa xuân, với những tác phẩm tràn đầy sức sống và sự yêu đời mãnh liệt. Ngôn từ sáng tạo và lôi cuốn của ông khiến người đọc khó quên, với niềm khao khát hòa mình vào thiên nhiên và cuộc sống.
Sau cách mạng tháng 8, Xuân Diệu đã thay đổi phong cách thơ của mình, tập trung vào đời sống thực tế và mang đậm tính thời sự. Ông cảm thấy trách nhiệm của một công dân và không ngừng sáng tác các bài thơ chào mừng cách mạng bằng những vần thơ lạc quan. Tuy nhiên, vào giai đoạn sau, thơ của Xuân Diệu không còn gây tiếng vang lớn như trước.
Các tác phẩm nổi bật của Xuân Diệu bao gồm: 'Thơ thơ', 'Gửi hương cho gió', 'Một khối hồng', 'Thanh ca', 'Tôi giàu đôi mắt', 'Riêng chung', 'Triều lên', 'Trường ca', 'Phấn thông vàng', 'Trò chuyện với các bạn làm thơ trẻ', 'Đi trên đường lớn', và 'Và cây đời mãi xanh tươi'.
1.2. Về tác phẩm 'Vội vàng'
Bài thơ 'Vội vàng' xuất hiện trong tập 'Thơ thơ', được xuất bản năm 1938, là tập thơ đầu tiên của Xuân Diệu. Bài thơ thể hiện sự tinh túy của vẻ đẹp cuộc sống qua lăng kính của Xuân Diệu trước cách mạng. Với giai điệu gấp gáp và tâm trạng lo âu trước sự trôi chảy của thời gian, bài thơ nhấn mạnh sự hữu hạn của mọi thứ khi đối diện với thời gian. Đây là một lời nhắc nhở dành cho các bạn trẻ về việc trân trọng thời gian và sống một cuộc đời đầy ý nghĩa. Thơ của Xuân Diệu luôn thổi vào tâm trí người đọc một luồng gió mới khiến chúng ta phải suy ngẫm.
Bài thơ là sự thể hiện sâu sắc của một cái tôi khao khát sống và tận hưởng cuộc sống. Cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ này đại diện cho cái tôi của thời đại, với sự ý thức mạnh mẽ về tình yêu cuộc đời, đồng thời mang đến những lo lắng và quan điểm sống mới. Đây là một tuyên ngôn về triết lý sống vội vàng, tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.
2. Phân tích khổ cuối bài thơ 'Vội vàng'
Khi nhắc đến Xuân Diệu, tình yêu luôn là một phần không thể thiếu. Trong thơ của ông, ta luôn tìm thấy những tình yêu mãnh liệt và nồng nàn: tình yêu lứa đôi, tình yêu cuộc sống. Xuân Diệu dành trọn tình yêu cho cuộc đời và khao khát sống trọn vẹn. Điều này được thể hiện rõ ràng trong bài thơ 'Vội vàng', đặc biệt là ở mười câu thơ cuối.
Ngay từ sáu câu thơ đầu tiên, Xuân Diệu đã bộc lộ rõ rệt khát vọng của mình:
Hãy nhanh lên! Mùa chưa tắt nắng chiều,
Tôi muốn ôm
Toàn bộ sự sống vừa mới chớm nở
Tôi muốn hòa cùng mây bay và gió lượn
Tôi muốn say sưa với những cánh bướm và tình yêu
Tôi muốn gom trong một nụ hôn tràn đầy
Rõ ràng, những vần thơ thể hiện sự khát khao sống gấp gáp, vội vã của Xuân Diệu. Trong khi những khổ thơ đầu bộc lộ tình yêu mãnh liệt và nỗi nuối tiếc, thì đoạn cuối bài thơ là lời giải thích cho cách sống vội vàng. Câu “mau đi thôi” như một sự thúc giục khi tác giả nhận ra thời gian còn đủ để yêu thương và tận hưởng tuổi xuân. Mùa xuân vẫn còn đó, vậy tại sao phải lo lắng về chia ly mà bỏ lỡ niềm vui hiện tại? Xuân Diệu tỉnh lại và giọng thơ trở nên nồng nhiệt hơn.
Không chỉ thúc giục người khác, Xuân Diệu còn thể hiện khát khao của chính mình qua loạt câu thơ với cụm từ “Ta muốn”. Theo Chu Văn Sơn, khi xưng “tôi” là để đối thoại với mọi người, còn “ta” là để đối diện với sự sống. Từ “mơn mởn” miêu tả sức sống tươi mới khiến tác giả khao khát ôm lấy tất cả. Nhịp thơ nhanh, giọng thơ dồn dập như chạy đua với thời gian.
Trong đoạn thơ này, tác giả sử dụng các động từ mạnh như “riết, say, thâu” để thể hiện khao khát mãnh liệt về sự sống và tận hưởng từng khoảnh khắc. Bức tranh mùa xuân hiện lên rực rỡ với mây, gió, cánh bướm, và cảnh vật thiên nhiên. Thi sĩ muốn hòa quyện với thiên nhiên và cuộc sống: từ mây, gió, đến tình yêu và cỏ cây. Mỗi lần “Ta muốn” vang lên là một ước nguyện được thể hiện. Nhân vật trữ tình mong muốn ôm trọn mây, gió, cánh bướm và nụ hôn vào lòng.
Và non nước, cây cỏ tươi sáng
Cho ngập tràn hương sắc, cho ánh sáng tràn đầy
Cho thấm đẫm vẻ đẹp tươi mới của thời gian;
- Ôi mùa xuân hồng, ta khao khát ôm trọn!
Câu thơ sử dụng liên từ 'và' liên tục, tạo nên nhịp điệu hối hả. Mặc dù có thể coi là thừa thãi, nhưng chính sự lặp lại này là một nét sáng tạo hiện đại của Xuân Diệu. Sự lặp lại liên từ “và” truyền tải sự cuồng nhiệt, hăng hái của một tâm hồn si mê trước tình yêu. Trong những câu thơ này, hồn thơ Xuân Diệu thể hiện rõ sự khao khát tận hưởng cuộc sống. Điệp từ “cho” với nhịp độ tăng tiến làm nổi bật các cấp độ thỏa mãn, từ “no nê” đến “chếnh choáng” và “đã đầy”. Xuân Diệu cảm nhận cuộc đời, mùa xuân như một trái ngọt đỏ hồng, thơm ngọt, để nhà thơ thỏa mãn trong khao khát cao độ.
Khát vọng mãnh liệt khiến tác giả thốt lên “Ôi mùa xuân hồng, ta muốn cắn lấy ngươi”. Câu thơ này biến mùa xuân từ một khái niệm vô hình thành hình ảnh của trái ngọt chín mọng, bộc lộ khao khát tận hưởng của thi sĩ qua động từ mạnh - “cắn”. Cùng với câu thơ “Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần”, câu thơ “Ôi mùa xuân hồng, ta muốn cắn lấy ngươi” chứng minh Xuân Diệu đã tạo nên một cuộc cách mạng lớn trong thi ca, trở thành nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới.
Khổ thơ cuối của bài “Vội vàng” khép lại với những sáng tạo độc đáo trong việc sử dụng từ ngữ và cấu trúc câu. Nhà thơ thể hiện quan điểm sống của mình, phản ánh tư tưởng chung của thế hệ trẻ: phải biết sống trọn vẹn, yêu đời, đồng thời cũng phải biết trân trọng và tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống mang lại.
Dù trang thơ đã khép lại, dư âm về tình yêu cuộc sống, niềm đam mê sống và khát khao tận hưởng của Xuân Diệu vẫn in đậm trong lòng người đọc. Mặc dù Xuân Diệu đã rời xa, nhưng danh tiếng và những đóng góp của ông cho văn học sẽ mãi còn vang mãi với thời gian.
Trên đây, Mytour đã gửi đến bạn đọc bài viết Phân tích khổ cuối bài thơ Vội vàng chọn lọc hay nhất. Hy vọng rằng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin bổ ích. Mytour xin chân thành cảm ơn!