Buzz
1. Khám phá tác giả và tác phẩm
1.1 Tác giả Nguyễn Khoa Điềm
Nguyễn Khoa Điềm, tên khai sinh là Nguyễn Hải Dương, sinh năm 1943 tại làng An Cựu, Thủy An, thành phố Huế, Thừa Thiên – Huế, là một nhà thơ nổi tiếng trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ.
Sau khi hoàn thành chương trình Văn học tại Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, Nguyễn Khoa Điềm trở lại miền Nam và bắt tay vào hoạt động cách mạng, đồng thời viết báo và thơ đến năm 1975. Trong giai đoạn này, ông đã trở thành Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
Từ năm 1975 đến 2001, Nguyễn Khoa Điềm đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong các cơ quan Nhà nước. Sau Đại hội Đảng lần thứ X, ông trở về quê hương Huế và tiếp tục sự nghiệp sáng tác thơ của mình.
Văn học của Nguyễn Khoa Điềm được biết đến nhiều trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Ông đã sống và làm việc trong giai đoạn chiến tranh, vì vậy thơ của ông mang tính chất chiêm nghiệm sâu sắc. Ông luôn ý thức rõ về trách nhiệm công dân đối với đất nước, và tác phẩm của ông thường thể hiện tinh thần chiến đấu và ca ngợi bản chất anh hùng của người chiến sĩ Việt Nam.
Nguyễn Khoa Điềm đã nhận nhiều giải thưởng văn học và nghệ thuật trong suốt sự nghiệp của mình. Trong đó, tập thơ 'Ngôi nhà có ngọn lửa ấm' đã được trao giải của Hội Nhà văn Việt Nam. Ông cũng được vinh danh với Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô cho tập thơ 'Cõi lặng' vào năm 2010.
Phong cách nghệ thuật chủ yếu trong thơ của Nguyễn Khoa Điềm được lấy cảm hứng từ quê hương, đất nước, con người và tinh thần chiến đấu kiên cường của người Việt Nam. Ông kết hợp giữa cảm xúc nồng nàn, suy tư sâu sắc và tâm tư trữ tình để tạo ra những tác phẩm độc đáo, gây ấn tượng sâu sắc với người đọc.
Những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Khoa Điềm bao gồm 'Cửa thép' (1972), 'Đất ngoại ô' (1973), 'Mặt đường khát vọng' (1974), 'Ngôi nhà có ngọn lửa ấm' (1986), và 'Thơ Nguyễn Khoa Điềm' (1990),...
1.2 Tác phẩm 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ'
'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' được Nguyễn Khoa Điềm viết vào năm 1971, khi ông đang công tác tại chiến khu miền Tây tỉnh Thừa Thiên, thời điểm đặc biệt trong sự nghiệp của ông, với cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt.
Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' thuộc tập thơ 'Đất và khát vọng', xuất bản năm 1984. Tập thơ này tập hợp các tác phẩm quan trọng của Nguyễn Khoa Điềm, thể hiện lòng yêu quê hương và con người Việt Nam.
Trong bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm khắc họa hình ảnh những đứa trẻ lớn lên trên lưng mẹ trong bối cảnh chiến tranh. Ông sử dụng hình ảnh tình yêu vô bờ của mẹ và sức mạnh bền bỉ của người phụ nữ Việt Nam để thể hiện lòng hy sinh và tình cảm sâu sắc của các bà mẹ Việt Nam.
Với những từ ngữ đầy cảm xúc và lời ru nhẹ nhàng, Nguyễn Khoa Điềm vẽ nên hình ảnh của thế hệ trẻ trưởng thành dưới ánh sáng của cuộc chiến. Dù đối mặt với nhiều khó khăn và nguy hiểm, những em bé vẫn tiếp tục lớn lên với khát vọng tự do và hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn.
Bài thơ thể hiện tình yêu sâu sắc và niềm tự hào dân tộc của Nguyễn Khoa Điềm. Ông ca ngợi tinh thần chiến đấu và sự kiên cường của người Việt trong cuộc kháng chiến, đồng thời nhấn mạnh tình đoàn kết và tình yêu thương trong gia đình cũng như xã hội.
Nhờ sự kết hợp tinh tế giữa cảm xúc, hình ảnh và thông điệp sâu sắc, bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' đã trở thành một trong những tác phẩm nổi bật và yêu thích nhất của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ không chỉ mang đến cảm xúc mạnh mẽ mà còn kích thích suy nghĩ về ý nghĩa của cuộc sống và tình yêu con người.
2. Ý nghĩa của tiêu đề
Tiêu đề 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' được sáng tạo với sự độc đáo và ý nghĩa sâu sắc. Nó không chỉ phản ánh giá trị nhân văn mà tác giả muốn truyền tải qua hai hình ảnh chính là 'Khúc hát ru' và 'những em bé lớn trên lưng mẹ', mà còn mở ra nhiều tầng ý nghĩa khác.
Khúc hát ru là những giai điệu dân gian ngọt ngào và êm ái, giúp em bé dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Tuy nhiên, trong tiêu đề bài thơ, 'khúc hát ru' mang một ý nghĩa sâu xa hơn nhiều:
- Biểu hiện tình yêu thương vô bờ bến của bà mẹ, những người phụ nữ dành trọn trái tim cho con cái của mình.
- Khơi dậy cảm xúc và tâm tình sâu lắng của những người hát ru, những người mang trên mình trách nhiệm đem lại sự an lành cho trẻ thơ.
- Kích thích âm hưởng dân tộc, đậm chất trữ tình, là nguồn cảm hứng nuôi dưỡng tình cảm trong lòng trẻ từ thuở nhỏ.
Ý nghĩa của hình ảnh 'những em bé lớn trên lưng mẹ':
- Gợi lên hình ảnh trẻ em được nuôi dưỡng trong bối cảnh đặc biệt, nơi tình yêu của mẹ và sự chăm sóc của gia đình là động lực chính cho sự trưởng thành của trẻ.
- Nhắc nhớ về những vùng núi cao, nơi các dân tộc thiểu số sinh sống và gắn bó.
- Khơi gợi sức mạnh và tình yêu vô bờ của những người mẹ miền núi, những phụ nữ dũng cảm không chỉ chăm sóc con cái mà còn đảm nhận công việc đồng áng.
Tóm lại, qua tiêu đề tác phẩm, tác giả đã vinh danh hình ảnh người mẹ miền núi cụ thể và người mẹ Việt Nam nói chung: những người phụ nữ giản dị nhưng vĩ đại, yêu con cái, trân trọng quân đội và có trái tim rộng lớn dành cho dân làng và đất nước. Họ là hậu phương vững chắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc.
3. Phân tích bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' với chiều sâu nghệ thuật
Trong tâm hồn người Việt Nam, thơ ca hiện đại là phương tiện để thể hiện tình yêu quê hương và lòng tự hào dân tộc. Mỗi bài thơ, với cảm hứng và sự sáng tạo riêng, đóng vai trò như một nốt nhạc trong bản giao hưởng ca ngợi Tổ quốc và những anh hùng. Nguyễn Khoa Điềm là một tên tuổi nổi bật trong số những nhà thơ chiến sĩ trưởng thành qua những tháng ngày gian khổ tại chiến khu tây Thừa Thiên. Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' ra đời trong thời kỳ khó khăn, mang đến thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương và lòng yêu nước.
Bài thơ mô tả hình ảnh một người mẹ dân tộc Tà-ôi, người đang trải qua sự đau đớn và hy sinh, nhưng vẫn tràn đầy hy vọng và tình yêu vô hạn. Bà địu con trên lưng và giã gạo để nuôi quân, đồng thời làm việc trên nương để cung cấp lương thực cho kháng chiến. Trong lòng bà, hình ảnh Bác Hồ và ước mong con cái sống trong tự do luôn hiện hữu. Điều này thể hiện tình yêu sâu sắc của người mẹ không chỉ với con mình mà còn với quê hương và dân tộc.
Bài thơ chia thành ba khúc ru, mỗi khúc bắt đầu với câu: 'Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi' và kết thúc bằng lời ru lặp lại: 'Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi. Mẹ thương a-kay, mẹ thương... Con mơ cho mẹ... Mai sau con lớn...'. Mỗi khúc ru không chỉ vỗ về em bé vào giấc ngủ, mà còn phản ánh sự vất vả và tình yêu thương của mẹ đối với con cái và quê hương. Bài thơ khởi đầu bằng tiếng ru ấm áp, mang lại sự an lành và ấm cúng cho người đọc.
Mỗi câu thơ, mỗi hình ảnh trong 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' đều phản ánh tình yêu chân thành và lòng yêu nước sâu sắc của một người mẹ dân tộc. Đây không chỉ là một bài thơ, mà còn là tấm gương sáng về tình yêu và lòng kiên cường của người phụ nữ trong hoàn cảnh chiến tranh khắc nghiệt. Bài thơ cũng là lời kêu gọi mọi người yêu quê hương và sống vì sự phát triển của đất nước.
Bài thơ mở ra một bức tranh đầy cảm xúc về tình yêu mạnh mẽ của người mẹ dân tộc Tà-ôi. Bằng việc địu con trên lưng và giã gạo, bà thể hiện trọn vẹn tình yêu và sự hy sinh vô bờ bến. Hành động cắt bắp trên nương không chỉ hỗ trợ kháng chiến mà còn góp phần vào sự phát triển của đất nước. Mỗi hình ảnh trong bài thơ đều khắc họa chân thực cuộc sống và tình cảm của người phụ nữ trong bối cảnh chiến tranh.
Khúc ru trong bài thơ mang đến một cảm giác êm ái và an bình. Lời ru của mẹ như một lời nguyện cầu và chúc phúc cho đứa con yêu quý. Đồng thời, lời ru còn hứa hẹn về một tương lai tươi đẹp, mong con sẽ lớn lên trong tự do và hạnh phúc. Từng câu chữ và âm điệu đều toát lên sự ấm áp và hy vọng, khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc sâu lắng và tinh thần kiên cường.
'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' không chỉ đơn thuần là một bài thơ đẹp về tình yêu mẹ con, mà còn là tác phẩm ca ngợi tình yêu quê hương và lòng yêu nước sâu sắc của người Việt Nam. Bài thơ khơi dậy trong chúng ta cảm xúc tự hào và tình yêu dân tộc. Đồng thời, nó nhắc nhở chúng ta rằng tình yêu quê hương và sự hy sinh vì đất nước là những giá trị vĩnh cửu, cần được trân trọng và thể hiện qua hành động.
Em cu Tai ngủ yên trên lưng mẹ
Ngủ ngoan trên lưng mẹ, đừng rời xa
Lời ru dành cho đứa con chứa đựng một tình cảm sâu sắc và chân thành từ người mẹ. Hai câu thơ tiếp theo mô tả hình ảnh người mẹ trong công việc giã gạo để nuôi quân đội.
Mẹ giã gạo để nuôi quân đội
Nhịp chày đưa em vào giấc ngủ say
Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' của Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên một tác phẩm tình cảm và sâu sắc trong thơ ca hiện đại Việt Nam. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu và sự hy sinh vô điều kiện của người mẹ Tà-ôi, mà còn vẽ nên một cảnh tượng đẹp và cảm động về công việc giã gạo của phụ nữ miền núi.
Nhìn cảnh giã gạo bằng chày trong cối gỗ, ta mới thực sự hiểu được sự vất vả và tinh tế của công việc này. Người mẹ Tà-ôi đã chọn những động tác đặc trưng để thể hiện sự nặng nhọc trong công việc giã gạo. Hình ảnh hạt gạo trắng tinh được làm từ thóc cứng nhắc làm nổi bật vẻ đẹp và ý nghĩa sâu xa của công việc này.
Bài thơ còn khắc họa hình ảnh giấc ngủ chập chờn của cu Tai trên lưng mẹ. Có vẻ như chú bé cảm nhận được sự vất vả và ý nghĩa sâu sắc của công việc mẹ đang làm. Hơi thở của em hòa quyện với hơi thở của mẹ, tạo nên một mối liên kết tình cảm bền chặt. Trên lưng mẹ, em nỗ lực ngủ yên để mẹ được an lòng, cùng nhau chia sẻ những khoảnh khắc bình yên và ấm áp trong cuộc sống đầy thử thách.
Tác phẩm của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một bài thơ, mà còn là một bức tranh sống động về đời sống và tình yêu thương của người dân miền núi. Bài thơ mang lại cảm xúc chân thực và sâu sắc, khơi gợi lòng tự hào về quê hương và dân tộc. Nó cũng nhắc nhở về tình yêu quê hương và sự hy sinh vì đất nước, khuyến khích mọi người sống và làm việc vì sự phát triển của đất nước.
Mồ hôi mẹ thấm ướt, má em nóng ấm
Vai mẹ gầy là gối, nhấp nhô theo nhịp
Lưng mẹ là nôi, trái tim hát thành lời
Trong bài thơ 'Khúc hát ru trên lưng mẹ' của Nguyễn Khoa Điềm, hình ảnh người mẹ hiện lên với tình yêu sâu sắc và sự hy sinh lớn lao dành cho con. Khi mẹ đang giã gạo, cu Tai vẫn ngủ say trên lưng mẹ. Trong giấc ngủ đó, em cảm nhận được sự vất vả qua những giọt mồ hôi nóng hổi của mẹ, điều này giúp em hiểu rõ hơn về tình yêu và sự hy sinh mà mẹ dành cho mình.
Tác giả khéo léo sử dụng những hình ảnh so sánh để tạo nên những biểu tượng đầy ý nghĩa. Vai gầy của mẹ trở thành gối cho cu Tai, lưng mẹ như chiếc nôi ru em ngủ, và nhịp tim mẹ là giai điệu của tình yêu chân thành. Trong giấc ngủ, cu Tai được bao bọc trong hơi thở ấm áp và tình thương của mẹ, nghe những bài ru êm ái.
Bài thơ đã thành công trong việc diễn tả tình mẫu tử quý giá và tình yêu của mẹ qua hình ảnh công việc giã gạo để nuôi con, đồng thời phản ánh vai trò của mẹ trong việc bảo vệ đất nước. Tạo nên một cảnh tượng tình cảm sâu lắng và đầy trân trọng, bài thơ thể hiện sự thiêng liêng trong tình mẫu tử.
Khúc hát ru trên lưng mẹ không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một thông điệp về tình yêu và sự hy sinh của người mẹ. Bài thơ gợi lên những tình cảm cao cả và lòng biết ơn đối với các bà mẹ vĩ đại, đồng thời khơi dậy niềm tự hào về dân tộc và quê hương. Đây là một lời tri ân sâu sắc tới những người mẹ với tình yêu và sự hy sinh vô bờ.
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngon a-kay nhé
Mẹ yêu thương a-kay, yêu cả bộ đội
Câu thơ như một lời ru dịu dàng đầy ắp tình yêu. Tình mẫu tử vốn đã đẹp nay càng thêm phần thiêng liêng khi gắn liền với tình cảm lớn lao dành cho bộ đội và lòng yêu nước. Trong giấc ngủ, mẹ hy vọng Cu Tai sẽ mơ về những hạt gạo thơm ngon để nuôi quân, và rằng con sẽ nhanh chóng trưởng thành để cùng mẹ giã gạo nuôi quân.
Con mơ cho mẹ những hạt gạo tinh khiết
Ngày mai con lớn lên sẽ vung chày đập sân...
Từ ước mơ có những hạt gạo tinh khiết đến khát vọng con trưởng thành để cùng mẹ vung chày, tất cả đều chứa đựng niềm hy vọng sâu sắc của người mẹ về một tương lai tươi sáng cho con, trở thành người hữu ích cho đất nước và nhân dân.
Em cu Tai hãy ngủ ngon trên lưng mẹ nhé
Ngủ ngoan đừng rời lưng mẹ nhé em
Mẹ đang chăm sóc bắp trên đỉnh núi Ka-Lưi
Lưng núi lớn mà lưng mẹ thì nhỏ bé
Trong bài thơ 'Khúc hát ru trên lưng mẹ' của Nguyễn Khoa Điềm, tình yêu thương của mẹ dành cho cu Tai được thể hiện qua hình ảnh tương phản. Dù lưng núi lớn và không gian rộng lớn, lưng mẹ lại nhỏ bé. Mẹ tỉa bắp trên núi, lưng cúi thấp, nhưng cu Tai vẫn ngủ say trên lưng mẹ, cho thấy sự hy sinh thầm lặng của mẹ để em yên giấc.
Câu thơ này phản ánh sự gian khổ mà các bà mẹ vùng cao phải gánh chịu trong công việc sản xuất, đặc biệt trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Từ sớm tinh mơ, họ đã bắt tay vào công việc nặng nhọc để nuôi con. Dù mệt mỏi, họ vẫn không cảm thấy chán nản, vì con cái chính là nguồn động viên, an ủi và sức mạnh để mẹ tiếp tục cố gắng.
Bài thơ 'Khúc hát ru trên lưng mẹ' không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là biểu hiện lòng tri ân đối với những người mẹ vĩ đại. Bài thơ gợi dậy trong lòng chúng ta sự biết ơn sâu sắc và cảm xúc cao cả với những người mẹ đã dành trọn tình yêu và sự hy sinh vô bờ bến. Đồng thời, nó nhấn mạnh sức mạnh và sự kiên trì của người phụ nữ, khơi dậy lòng tự hào và kính trọng đối với dân tộc và quê hương.
Em hãy ngủ ngon, đừng để mẹ phải mệt mỏi
Mặt trời của bắp nằm trên đỉnh đồi
Mặt trời của mẹ nằm trên lưng em.
Câu thơ này toát lên vẻ đẹp của tình mẹ con và cuộc sống. Biện pháp ẩn dụ trong các câu thơ tạo nên nhiều ý nghĩa sâu sắc. Bắp trên nương cần ánh nắng mặt trời để phát triển, cũng như cu Tai chính là mặt trời nhỏ bé, làm ấm trái tim mẹ, giúp mẹ sống tốt hơn và đẹp hơn. Em là nguồn sáng của mẹ, và lời ru này không chỉ thể hiện tình cảm mà còn chứa đựng ước mơ lớn lao.
Ngủ yên a-kay ơi, ngủ ngon a-kay nhé
Mẹ yêu a-kay, thương cả làng đói khổ
Con mơ mẹ hát cho bắp lên đều đặn
Mai sau con lớn, sẽ phát triển như Ka-lưi...
Tình yêu thương con sâu đậm của người mẹ cũng đồng nghĩa với lòng thương yêu cộng đồng dân bản. Mẹ luôn mơ về một tương lai đầy đủ, hạnh phúc và sự trưởng thành mạnh mẽ của đứa con yêu quý. Nếu hai đoạn thơ trước miêu tả hình ảnh mẹ gánh con đi giã gạo để nuôi bộ đội hay đưa con lên nương để trồng bắp, thì đoạn này là hình ảnh mẹ gánh con cùng tham gia chiến đấu chống giặc.
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ nhé
Ngủ ngoan đừng rời lưng mẹ, con nhé
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi băng rừng
Quân Mỹ đuổi chúng ta phải rời khỏi con suối
Anh trai vác súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em để chiến đấu trận cuối cùng
Việc lặp lại hai câu thơ ‘Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ nhé’, ‘Ngủ ngoan đừng rời lưng mẹ’ đã tạo nên một giai điệu êm ái, mang đến cảm xúc sâu lắng cho người đọc. Con cùng mẹ vượt suối, leo núi, băng rừng, cả gia đình, cả làng, cả nước cùng chung tay đánh giặc. Nhịp thơ tràn đầy năng lượng, như một bài hành khúc hừng hực khí thế. Câu kết tạo nên hình ảnh đầy cảm động:
Từ lưng mẹ, em đến chiến trường
Từ cảnh nghèo khổ em vào Trường Sơn.
Những câu thơ khẳng định sức chiến đấu mạnh mẽ của bà mẹ Tà-ôi và nhân dân miền Tây Thừa Thiên Huế. Lúc này, mẹ và con cùng lên đường vào Trường Sơn để chiến đấu, đối mặt với bao gian khó, nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau một bước. Kết thúc bài thơ là lời ru và nguyện vọng của mẹ:
Ngủ ngoan, a-kay ơi, ngủ ngoan, a-kay nhé
Mẹ yêu a-kay, mẹ yêu đất nước
Con mơ rằng mẹ sẽ thấy Bác Hồ
Ngày mai con lớn lên sẽ là người tự do...
Điệp khúc ‘Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay nhé’, ‘Mẹ yêu a-kay...’, ‘Con ước mẹ...’, ‘Ngày mai con lớn...’ thể hiện niềm khao khát mãnh liệt trong lòng mẹ. Mẹ mong con có được những điều thiết thực và vĩ đại, kỳ diệu nhất.
Ngày mai con lớn sẽ vung chày trên sân...
Ngày mai con lớn sẽ phát mười Ka-lưi
Ngày mai con lớn sẽ trở thành người tự do...
Khi các cụ già giã gạo, mẹ ước con mơ thấy những hạt gạo trắng tinh. Khi mẹ tỉa bắp trên nương, mẹ mơ ước con thấy bắp trĩu đầy. Khi mẹ chiến đấu, mẹ khao khát con thấy Bác Hồ, chứng kiến ngày đất nước chiến thắng kẻ thù và thống nhất. Tình yêu, sự hi sinh và lòng nhân ái của những người mẹ nghèo yêu nước đã góp phần vào chiến thắng hôm nay.
Bài thơ ‘Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ’ ra đời năm 1971, trong thời kỳ ác liệt của cuộc chiến chống Mỹ cứu nước, và đến nay vẫn giữ được giá trị đáng trân trọng. Khúc hát ru đã được phổ nhạc, trở thành một bài ca yêu thích. Tình yêu của các bà mẹ nghèo miền núi gắn bó chặt chẽ với tình yêu đối với quân đội, làng bản, lòng kính yêu Bác Hồ và tình yêu sâu sắc với đất nước.
‘Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ’ được coi là một trong những bài thơ tiêu biểu của giai đoạn chống Mỹ cứu nước. Ngay cả khi đọc lại hôm nay, bài thơ vẫn chạm đến trái tim người đọc bằng tình cảm chân thành, mộc mạc và cao quý của các bà mẹ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chúng ta tự hào về những người mẹ Việt Nam!
Sau cuộc chiến chống Mỹ cứu nước, quê hương chúng ta đã dựng nhiều tượng đài để tri ân và tôn vinh những bà mẹ anh hùng của Việt Nam. Với ‘Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ’, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã tạo ra một tượng đài ngôn từ về các bà mẹ miền núi vô danh.
