Buzz
1. Đề cương phân tích yếu tố dân tộc trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
1.1 Mở đầu
- Giới thiệu tổng quan về tác giả Tố Hữu (tiểu sử, con người, hành trình sáng tác, phong cách thơ của Tố Hữu...)
- Giới thiệu tổng quát về bài thơ Việt Bắc (hoàn cảnh sáng tác, điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật...)
- Trình bày vấn đề thảo luận: yếu tố dân tộc trong bài thơ Việt Bắc
1.2 Phần nội dung
Nội dung chính:
- Việt Bắc đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên đậm nét văn hóa dân tộc, mang dấu ấn riêng của thiên nhiên Việt Nam qua bức tranh tứ bình
+ Cảnh vật mùa đông với sắc đỏ nổi bật của những bông hoa chuối rừng
+ Bức tranh mùa xuân với sắc trắng nở rộ của rừng hoa mơ
+ Bức tranh mùa hè hiện lên với cả sắc thái màu sắc và âm thanh - màu vàng rực rỡ của rừng phách và ánh nắng mùa hè cùng tiếng ve sầu rộn ràng
+ Bức tranh mùa thu hiện lên vẻ đẹp yên bình và mơ mộng với ánh trăng vàng - ánh trăng hòa bình tỏa sáng khắp núi rừng
- Việt Bắc còn khắc họa hình ảnh những người Việt Nam với vẻ đẹp truyền thống từ bao đời
+ Những người lao động chăm chỉ, chịu khó và kiên trì
+ Những người chung thủy, đầy tình nghĩa, luôn sát cánh bên nhau trong mọi hoàn cảnh
+ Tình cảm sâu nặng của cán bộ và nhân dân Việt Bắc đối với cách mạng và kháng chiến - điều này chính là dòng cảm xúc xuyên suốt toàn bài thơ
Ngành nghệ thuật
- Thể thơ lục bát - một thể thơ truyền thống đặc trưng của dân tộc
- Kết cấu đối đáp đặc trưng của văn học dân gian với cặp đại từ 'mình' - 'ta'
- Ngôn ngữ:
+ Tác giả khéo léo sử dụng ngôn ngữ hàng ngày của nhân dân để tái hiện cuộc kháng chiến, những người chiến sĩ và vẽ nên viễn cảnh tươi sáng, tốt đẹp hơn
+ Ngôn ngữ trong bài thơ đầy hình ảnh và âm điệu phong phú
+ Tác giả linh hoạt sử dụng cặp đại từ 'mình' - 'ta' với những cách biểu đạt và ý nghĩa phong phú vốn có
1.3 Phần kết
Tóm tắt về tính dân tộc trong bài thơ và chia sẻ cảm nhận cá nhân
2. Phân tích tính dân tộc trong bài thơ 'Việt Bắc'
Tố Hữu đại diện cho đỉnh cao của thơ trữ tình - chính trị, kết hợp giữa sử thi, lãng mạn và màu sắc dân tộc. 'Việt Bắc' - bài thơ ân tình của người kháng chiến đối với quê hương, nhân dân và cách mạng là một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong cách thơ Tố Hữu. Đọc 'Việt Bắc', chúng ta dễ dàng nhận thấy sự hiện diện rõ nét của tính dân tộc.
Trước hết, tính dân tộc trong bài thơ 'Việt Bắc' của Tố Hữu được thể hiện qua nội dung, bởi bài thơ đã tái hiện một cách chân thực và sâu sắc những đặc trưng dân tộc qua cảnh sắc, phong cảnh quê hương và những nét đẹp truyền thống của người Việt Nam. 'Việt Bắc' vẽ nên bức tranh thiên nhiên đậm đà bản sắc dân tộc, với sự hòa quyện của các mùa qua bức tranh tứ bình, từ sắc đỏ của hoa chuối rừng mùa đông
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Chỉ qua một câu thơ, tác giả đã khắc họa bức tranh mùa đông Tây Bắc thật sinh động. Trên nền xanh rộng lớn của rừng cây, nổi bật là sắc đỏ của những bông hoa chuối. Sự hòa quyện giữa xanh và đỏ làm cho bức tranh thêm phần sinh động và ấm áp
Đó là bức tranh mùa xuân với những hương sắc đậm đà của núi rừng Tây Bắc:
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Những ngày xuân, cả rừng mơ nở rộ với sắc trắng tinh khiết, trẻ trung và mơ mộng. Sắc trắng ấy không chỉ thể hiện vẻ đẹp viên mãn mà còn tràn đầy sức sống, đặc trưng cho mảnh đất này
Nếu sắc trắng tạo nên vẻ đẹp mùa xuân, thì âm thanh tiếng ve và sắc vàng là đặc trưng của mùa hè
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Thiên nhiên nơi đây được cảm nhận qua cả màu sắc và âm thanh - màu vàng rực rỡ của rừng phách, ánh nắng hè và âm thanh tiếng ve. Những yếu tố này hòa quyện tạo nên một tổng thể độc đáo, mang đến cảm giác tràn đầy sức sống và sự chuyển mình của thời gian, nhờ vào sự sáng tạo trong cách dùng từ của tác giả
Bức tranh tứ bình kết thúc bằng bức tranh mùa thu thanh bình, mơ mộng với ánh trăng vàng - ánh trăng hòa bình chiếu rọi khắp núi rừng
Mùa thu tăng rọi hòa bình
Không chỉ vẽ nên bức tranh thiên nhiên đậm đà bản sắc dân tộc, 'Việt Bắc' còn khắc họa hình ảnh những người Việt Nam với vẻ đẹp truyền thống lâu đời. Họ là những người lao động vất vả, kiên nhẫn và chịu thương chịu khó. Đọc bài thơ, hình ảnh những người mẹ vất vả, địu con lên rẫy, và những người làm việc miệt mài suốt bốn mùa xuân, hạ, thu, đông không thể nào quên. Những con người ấy luôn trung thành, tình nghĩa, đồng cam cộng khổ và san sẻ trong những năm tháng kháng chiến gian khó. Vẻ đẹp của họ thể hiện rõ qua câu hát ân tình và hình ảnh san sẻ trong những thời kỳ khó khăn
Thương nhau chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng
Cuối cùng, tính dân tộc ở phương diện nội dung được thể hiện rõ qua tình cảm sâu sắc của cán bộ và nhân dân Việt Bắc đối với cách mạng và kháng chiến. Đây chính là dòng cảm xúc xuyên suốt toàn bộ bài thơ
Bên cạnh nội dung, tính dân tộc của bài thơ còn được thể hiện rõ qua hình thức nghệ thuật. Bài thơ được viết theo thể lục bát - thể thơ truyền thống của dân tộc, tạo nên âm hưởng vừa đồng điệu vừa phong phú. Câu thơ có khi giản dị, gần gũi như ca dao, có khi tinh tế, cổ điển. Bài thơ cũng sử dụng kết cấu đối đáp của văn học dân gian với cặp đại từ 'mình' - 'ta' để diễn tả sự giao tiếp và phát triển cảm xúc của bài thơ. Ngôn ngữ trong bài thơ rất phong phú với hình ảnh và nhạc điệu đặc sắc như 'người mẹ nắng cháy lưng', 'rừng che bộ đội, rừng vây quân thù', 'chày đêm nên cối đều đều suốt xa'... và sự biến hóa linh hoạt của cặp đại từ 'mình' - 'ta'
Tóm lại, bài thơ 'Việt Bắc' của Tố Hữu thể hiện rõ tính dân tộc đậm đà, điều này không chỉ thể hiện trong nội dung mà còn rõ nét trong hình thức và nghệ thuật của bài thơ
