Buzz
Ống kính và khẩu độ trong máy ảnh là gì?
Để hiểu rõ hơn về khẩu độ trong máy ảnh, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu về khái niệm ống kính máy ảnh là gì.
Khái niệm ống kính trong máy ảnh là gì?
Ống kính là một phần quan trọng không thể thiếu của máy ảnh, có vai trò quan trọng trong việc xử lý hình ảnh bằng cách điều chỉnh độ sáng và chất lượng của ánh sáng. Ống kính cũng quyết định đến độ sắc nét và chất lượng cuối cùng của hình ảnh.
Ống kính trong máy ảnh thường được cấu tạo từ nhiều thấu kính khác nhau, kết hợp nhằm tạo ra hình ảnh sắc nét với ít quang sai và hiện tượng nhòe.
Khẩu độ là gì trong máy ảnh?
Khẩu độ là độ mở của ống kính trên máy ảnh, quyết định lượng ánh sáng đi vào cảm biến hoặc phim trong một khoảng thời gian nhất định. Khẩu độ càng cao thì ánh sáng đi vào cảm biến càng nhiều. Các loại máy ảnh hiện đại có chức năng điều chỉnh khẩu độ bằng cách mở hoặc đóng lá khẩu.
Ảnh hưởng của khẩu độ đến việc chụp ảnh
Ngoài việc hiểu khẩu độ là gì, nhiều người cũng quan tâm đến những tác động của khẩu độ đối với quá trình chụp ảnh. Hiện nay, khẩu độ có những ảnh hưởng đáng kể như sau:
Khẩu độ ảnh hưởng đến độ phơi sáng
Khẩu độ có tác động lớn đến các hiệu ứng trong ảnh, đặc biệt là đối với mức độ phơi sáng. Đơn giản, khẩu độ giúp người chụp điều chỉnh mức độ sáng của bức ảnh. Khi mở khẩu độ lớn hơn, ánh sáng vào cảm biến nhiều hơn và làm cho hình ảnh sáng hơn. Ngược lại, khi đóng khẩu độ lại, ánh sáng vào cảm biến ít hơn và làm cho hình ảnh tối đi.
Giá trị số f thể hiện mức độ chênh lệch khẩu độ và được viết tắt là số f. Các tiêu chuẩn số f phổ biến như f/1.4, f/2.8, f/2, f/4, f/5.6, f/8,… Khi mở khẩu độ, số f giảm; khi đóng khẩu độ, số f tăng.
Vùng ảnh lấy nét càng hẹp thì số f càng nhỏ. Ngược lại, khi số f lớn hơn, vùng ảnh lấy nét sẽ rộng hơn. Do đó, số f lớn hơn thường đi kèm với hình ảnh sắc nét từ phần trước đến phần sau.
Khi số f nhỏ nhất, khẩu độ đạt mức tối đa, cho phép lượng ánh sáng lớn nhất đi vào cảm biến. Điều này giúp người chụp tạo ra hiệu ứng xóa phông tốt nhất. Khi chụp trong điều kiện thiếu sáng, bạn nên mở khẩu độ lớn nhất có thể để thu được nhiều ánh sáng nhất.
Khẩu độ ảnh hưởng đến độ sâu trong bức ảnh
Khẩu độ là gì và cách nó ảnh hưởng đến độ sâu của bức ảnh? Độ sâu trường ảnh chỉ khu vực được lấy nét rõ nhất của bức ảnh. Nếu khẩu độ càng nhỏ, độ sâu trường ảnh sẽ lớn hơn. Cả tiền cảnh và hậu cảnh đều sẽ được lấy nét rõ.
Khi mở khẩu độ tối đa trên máy ảnh, độ sâu trường ảnh sẽ hẹp đi. Điều này tách biệt đối tượng chụp với phần nền, đồng thời làm cho đối tượng chính trong bức ảnh trở nên rõ nét hơn và phần nền mờ đi.
Để có chân dung hoàn hảo, bạn nên mở khẩu độ lớn nhất có thể khi chụp. Điều này sẽ tạo hiệu ứng xóa phông đẹp cho bức ảnh. Khi chụp phong cảnh, bạn cũng nên đặt khẩu độ nhỏ để thu được nhiều chi tiết hơn trong bức ảnh.
Khẩu độ tối thiểu và tối đa là gì?
Khi khám phá về khẩu độ, nhiều người cũng muốn biết khẩu độ nhỏ nhất và lớn nhất là gì? Tất cả các ống kính máy ảnh đều có giới hạn về khẩu độ. Bạn có thể thấy các thông số này trong thông số kỹ thuật của từng loại ống kính.
Khẩu độ tối đa là gì?
Hầu hết các nhiếp ảnh gia hiện nay quan tâm đến khẩu độ lớn nhất. Điều này cho họ biết ống kính có khả năng tiếp nhận ánh sáng như thế nào và ảnh hưởng đến chất lượng của bức ảnh.
Các loại ống kính có khẩu độ lớn nhất như f/1.8 hoặc f/1.4 thường được gọi là ống kính nhanh vì chúng cung cấp nhiều ánh sáng hơn so với ống kính có khẩu độ lớn nhất là f/4.0. Đây là lý do tại sao các loại ống kính có khẩu độ lớn thường có giá cao hơn các loại khẩu độ nhỏ.
Khẩu độ nhỏ nhất là gì?
Tuy khẩu độ nhỏ nhất không phải là yếu tố quan trọng nhất trong nhiếp ảnh. Hầu hết các ống kính hiện nay đều có thể điều chỉnh khẩu độ nhỏ nhất là f/16. Việc chụp ảnh hàng ngày không đòi hỏi khẩu độ tối thiểu quá thấp.
Với các ống kính có khả năng zoom, khẩu độ lớn nhất thay đổi khi người chụp thu nhỏ hoặc phóng to. Ví dụ như ống kính Nikon 18-55mm có thể chuyển khẩu độ từ f/ đến f/5.6.
Các ống kính có khả năng zoom có thể duy trì khẩu độ lớn nhất không thay đổi khi thu phóng. Ví dụ như ống kính Nikon 24-70 có khẩu độ lớn nhất là f/2.8. Hoặc các ống kính prime có khẩu độ lớn nhất cao hơn so với ống kính zoom.
Một số ví dụ minh họa về khẩu độ
Sau khi hiểu được ý nghĩa của khẩu độ, bạn cần tham khảo một số ví dụ để hiểu rõ hơn về cách nó ảnh hưởng đến các bức ảnh mà bạn chụp:
f/0.95 – f/1.4
Khẩu độ này thường được tìm thấy trên các ống kính chất lượng cao. Nó cho phép máy ảnh thu được nhiều ánh sáng hơn so với các ống kính thông thường khác. Khoảng khẩu độ này rất hữu ích khi chụp trong điều kiện thiếu sáng như tiệc cưới, chụp ban đêm, chân dung trong điều kiện ánh sáng yếu, sự kiện công ty,...
Với số f từ f/0.95 đến f/1.4, bạn sẽ có được những bức ảnh với độ sâu trường ảnh hẹp khi chụp gần. Đối tượng trong ảnh sẽ được tách rõ nền.
f/1.8 – f/2.0
Ống kính với khẩu độ từ f/1.8 đến f/2.0 được thiết kế đặc biệt cho những người đam mê nhiếp ảnh. Mặc dù hơi yếu hơn về ánh sáng so với khẩu độ trên, nhưng vẫn giúp người chụp tạo ra những bức ảnh đẹp mắt.
Khẩu độ từ f/1.8 đến f/2.0 sẽ tạo ra độ sâu cho bức ảnh, phù hợp cho việc chụp các đối tượng gần và vẫn giữ được tính dễ nhìn cho bức ảnh.
f/2.8 – f/4
Đa số các ống kính zoom hiện nay thường có giới hạn từ khẩu độ f/2.8 – f/4. Mặc dù không thu ánh sáng tốt như khẩu độ f/1.4, nhưng vẫn cho phép chụp được những bức ảnh đẹp ngay cả khi ánh sáng không đủ.
Khẩu độ từ f/2.8 đến f/4 mang lại độ sâu của trường ảnh phù hợp cho nhiều đối tượng chụp ảnh. Đồng thời, nó cũng đảm bảo sắc nét cao cho hình ảnh. Vì vậy, ống kính này rất thích hợp để sử dụng trong các hoạt động dã ngoại, du lịch, chụp động vật, thể thao,...
f/5.6 – f/8
Phạm vi khẩu độ này rất lý tưởng để chụp ảnh kiến trúc, phong cảnh và chụp nhóm. Đặc biệt, khẩu độ lớn nhất là f/5.6 mang lại độ nét tốt nhất cho ảnh.
f/11 – f/16
Khẩu độ này thường được sử dụng để chụp kiến trúc, phong cảnh và hình macro. Bạn cần cẩn thận khi giảm khẩu độ xuống dưới f/8 vì có thể làm mất đi độ nét tự nhiên của hình ảnh do hiện tượng nhiễu xạ từ ống kính.
Khẩu độ f/22 hoặc nhỏ hơn
Khoảng khẩu độ này sẽ dẫn đến độ nét khá thấp. Do đó, hạn chế sử dụng ống kính này. Nếu bạn muốn có độ sâu lớn hơn trong ảnh, hãy đi xa hơn với đối tượng chụp. Hoặc bạn có thể tạo độ sâu bằng cách xếp chồng các điểm nổi bật khác.
Làm thế nào để điều chỉnh khẩu độ trên máy ảnh?
Hiện nay, có 2 cách để thay đổi khẩu độ trên máy ảnh:
- Chọn chế độ ưu tiên khẩu độ: Ở chế độ này, bạn có thể điều chỉnh khẩu độ và máy ảnh sẽ tự động điều chỉnh tốc độ màn trập.
Trong chế độ thủ công, các thiết lập về độ phơi sáng thường được các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp gọi là “EV”, “f stop”. Hoặc là giá trị về độ phơi sáng sẽ cho phép người dùng điều chỉnh lượng ánh sáng thu vào máy ảnh.
Nếu bạn tăng khẩu độ lên một stop, máy ảnh sẽ tự động giảm đi nửa lượng ánh sáng thu vào trong máy ảnh. Ngược lại, nếu bạn giảm khẩu độ xuống một stop, máy ảnh sẽ tự tăng gấp đôi lượng ánh sáng thu vào máy.
Cách chọn máy ảnh với khẩu độ phù hợp
Để tìm được loại máy ảnh có khẩu độ phù hợp, bạn cần xem xét nhu cầu sử dụng máy ảnh của mình và sẵn sàng chi trả bao nhiêu để mua máy.
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại máy ảnh với khẩu độ dao động và khẩu độ cố định. Các loại máy ảnh có khẩu độ cố định như f/1.8, f/2, f/2.8 thường được sử dụng phổ biến hơn. Điều này cho phép chụp ảnh ngay cả trong điều kiện ánh sáng yếu và tạo hiệu ứng xóa phông khi chụp chân dung.
Với khẩu độ lớn như f/2.8, ống kính sẽ tạo ra hiệu ứng mờ mờ phần phía sau cảnh chụp. Đây là lựa chọn lý tưởng cho chân dung và để tạo hiệu ứng nền mờ. Các giá trị khẩu độ nhỏ hơn như f/16, f/11, f/8 sẽ giúp bắt được các chi tiết rõ ràng ở cả phần nền và phần trước cảnh chụp. Đây là lựa chọn tốt cho chụp kiến trúc, phong cảnh và macro.
Bên trên là các thông tin giúp bạn hiểu về khẩu độ và tác động của nó đến quá trình chụp ảnh hiện nay. Khi mua máy ảnh, người dùng nên tìm hiểu khẩu độ phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình để có những bức ảnh đẹp với ống kính thích hợp.
