Buzz
1. Tổng quan về bệnh sởi, bệnh quai bị và bệnh rubella
1.1. Bệnh sởi
Sởi là bệnh do virus Paramyxoviridae gây ra, lây lan qua đường hô hấp, nước bọt hay nước mũi. Người chưa có miễn dịch đặc hiệu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Sởi - quai bị - rubella thường gặp ở trẻ nhỏ
Bệnh sởi có triệu chứng như sốt, chảy nước mũi, ho khan, phát ban toàn thân, sưng mí mắt,... Điều trị đơn giản nhưng nếu không can thiệp y tế sớm và đúng cách có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tổn thương não, động kinh, thậm chí tử vong.
1.2. Bệnh quai bị
Quai bị cũng là bệnh do virus gây ra, lây truyền qua đường hô hấp giống như sởi.
Bệnh quai bị thường biểu hiện bằng viêm tuyến nước bọt mang tai, sốt cao, sưng và đau ở góc hàm. Đây là bệnh nguy hiểm có thể gây ra biến chứng như viêm màng não, viêm buồng trứng, mất thính giác,... Đặc biệt, ở nam giới, quai bị có thể biến chứng dẫn đến tinh hoàn sưng đau và vô sinh.
1.3. Bệnh rubella
Rubella đôi khi bị nhầm lẫn với sởi vì có biểu hiện tương tự, nhưng thường nhẹ hơn. Đây là một bệnh lý tương đối nguy hiểm, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai hoặc trẻ sơ sinh.
Cả 3 bệnh truyền nhiễm này đều có khả năng bùng phát thành dịch do dễ lây lan. Phụ nữ mang thai mắc 1 trong 3 bệnh này có nguy cơ cao sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc dị dạng thai nhi. Việc tiêm vắc xin phòng ngừa là cần thiết với tất cả mọi người.
2. Phòng ngừa sởi - quai bị - rubella với vắc xin
Hiện nay, có nhiều loại vắc xin giúp phòng ngừa sởi, quai bị, rubella. Trong số đó, vắc xin 3 trong 1 MMR II được sử dụng nhiều nhất vì có thể phòng ngừa cả 3 bệnh chỉ với 1 mũi tiêm.
Vắc xin được sản xuất từ virus sống đã bị giảm độc lực, bao gồm virus sởi Edmonston - Zagreb, virus quai bị L - Zagreb và virus rubella Wistar RA 27/3.
- Virus sởi và virus rubella: nuôi cấy trên tế bào lưỡng bội của người (HDC).
- Virus quai bị: nuôi cấy trên nguyên bào sợi từ trứng gà sạch SPF.
3. Vắc xin sởi - quai bị - rubella tiêm khi nào và tiêm mấy mũi?
Phác đồ tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella có thể khác nhau tùy theo đối tượng nhưng thường gồm 2 mũi tiêm cơ bản. Cụ thể:
3.1. Trẻ nhỏ
- Mũi tiêm thứ nhất: khi trẻ từ 12 - 15 tháng tuổi.
- Mũi tiêm thứ hai: thường tiêm khi trẻ 4 - 6 tuổi.
Trẻ sống trong vùng dịch và được chỉ định tiêm chủng mở rộng có thể tiêm khi 9 - 12 tháng tuổi. Mũi tiêm thứ hai thực hiện khi trẻ đủ 15 - 18 tháng tuổi và mũi tiêm thứ ba từ 3 - 5 năm sau đó.
3.2. Người lớn
Khuyến cáo của nhà sản xuất và Bộ Y tế: Người lớn, phụ nữ trước khi mang thai nên tiêm một mũi duy nhất. Nếu cần, sau 3 - 5 năm có thể tiêm lại.
Đối với phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ, cần hoàn thành tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella trước khi mang thai ít nhất 3 tháng.
Vắc xin sởi - quai bị - rubella thường gồm 2 mũi tiêm cơ bản
4. Các trường hợp chống chỉ định tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella
Không phải ai cũng có thể tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella. Một số trường hợp chống chỉ định như:
- Phụ nữ mang thai.
- Người có mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào có trong vắc xin.
- Người đang sốt hoặc nhiễm các bệnh liên quan đến máu, thận tổn thương hoặc bệnh tim mất bù.
- Người mắc các bệnh truyền nhiễm cấp tính hoặc bệnh bạch cầu.
- Người có hệ miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng do bẩm sinh hoặc do nhiễm lympho tiến triển hoặc các bệnh ác tính khác.
- Người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroids.
- Người đang điều trị bệnh với steroid liều cao, chất chống chuyển hóa hoặc đang xạ trị.
5. Tác dụng phụ của vắc xin sởi - quai bị - rubella
Tuy đã được đảm bảo về độ an toàn thông qua nhiều nghiên cứu trong nhiều năm nhưng loại vắc xin này vẫn có thể xảy ra một số rủi ro nhất định.
Việc tiêm vắc xin có thể có tác dụng phụ như sốt nhẹ hoặc phát ban sau khi tiêm 7 - 12 ngày. Rủi ro nghiêm trọng hơn có thể gặp như phản ứng phản vệ hay tình trạng dị ứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, hầu như rất hiếm có ghi nhận nào về trường hợp gặp biến chứng nguy hiểm hoặc tử vong do sốc phản vệ sau khi tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella.
Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ, sau khi tiêm vắc xin người bệnh cần ở lại cơ sở y tế vừa tiến hành tiêm chủng ít nhất 30 phút để được theo dõi. Như vậy, khi có dấu hiệu bất thường có thể kịp thời can thiệp và xử lý ngay. Sau khi về nhà, trẻ vẫn cần được lưu ý theo dõi trong vòng 24 giờ.
Lựa chọn địa chỉ uy tín để tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella
Tiêm vắc xin sởi - quai bị - rubella hiện nay được áp dụng tại nhiều bệnh viện và cơ sở y tế lớn. Phụ huynh có thể đưa trẻ đến những địa chỉ uy tín như Bệnh viện Đa khoa Mytour hoặc đến các trung tâm tiêm chủng để thực hiện tiêm vắc xin cho trẻ.
