Trẻ sơ sinh có khả năng ghi nhớ không? Câu trả lời là có, nhưng cách chúng làm điều này không giống như cách người lớn ghi nhớ. Trẻ sơ sinh có những ký ức ngắn ngủi chỉ trong vài phút. Khoảng 4 tháng tuổi, bé có thể nhớ được khuôn mặt bạn bị che đi khi chơi trò chơi Ú Òa, hoặc một quả bóng đã lăn đi mất khỏi tầm mắt.
Trẻ sơ sinh cũng lưu giữ ký ức. (Ảnh: BabySparks)
Ký ức ngắn giúp trẻ theo dõi các đối tượng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ sơ sinh từ 4 đến 6 tháng tuổi chỉ có thể nhớ một điều gì đó tại một thời điểm.
Trong năm đầu tiên, bộ nhớ của trẻ nhỏ mở rộng nhanh chóng. Theo một nghiên cứu, trẻ 6 tháng tuổi có thể nhớ việc nhấn nút để điều khiển một con tàu đồ chơi khoảng 2 đến 3 tuần sau khi nhìn thấy đồ chơi đó.
Ở tuổi 10 tháng, trí nhớ ngắn hạn của trẻ đã được cải thiện rõ rệt và chúng có thể nhớ được một vài thứ cùng lúc. Tuy nhiên, trí nhớ này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Giới hạn của trí nhớ ngắn hạn có thể giúp trẻ tránh khỏi việc bị choáng ngợp bởi thế giới to lớn mà chúng đang bước vào.
Trí nhớ dài hạn của trẻ sẽ mất vài năm để phát triển. Thùy thái dương, một phần của não nơi trí nhớ được hình thành, chỉ phát triển hoàn toàn khi trẻ đạt khoảng 7 tuổi. Điều này có thể là lý do tại sao ký ức sớm nhất thường không phải là ký ức của những năm đầu đời. Sự thiếu vắng ký ức từ thời thơ ấu là một hiện tượng mà các nhà nghiên cứu gọi là 'hội chứng mất trí nhớ thời thơ ấu'.
Khi nào trẻ nhận ra những gương mặt quen thuộc?
Mặc dù tầm nhìn của trẻ sơ sinh không rõ ràng, nhưng khả năng nhận diện gương mặt của con người nhanh hơn nhiều so với các vật thể khác. Em bé có thể nhận ra gương mặt của bạn ở tuổi 3 tháng, nhưng lại có thể phân biệt bạn trong đám đông sớm hơn nhiều bằng các giác quan khác.
Trẻ sơ sinh có khả năng nhận ra giọng nói của mẹ ngay từ khi mới sinh ra vì chúng đã nghe thấy trong bụng mẹ. Đồng thời, chúng bắt đầu nhận ra giọng nói của cha và các anh chị em khác ngay sau đó.
Thời điểm nào trẻ bắt đầu nhớ khuôn mặt của người thân và bạn bè ngoài gia đình? Điều này phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc thường xuyên.
Trẻ có thể dễ dàng nhận biết người thân nếu chúng ta tiếp xúc thường xuyên với trẻ.
Nếu con bạn gặp ông bà mỗi tuần một lần, trẻ sẽ bắt đầu nhận ra họ từ 6 đến 9 tháng tuổi. Nhưng nếu trẻ gặp ông bà hàng ngày, trẻ có thể nhận diện họ sớm hơn. Khi gặp người quen, trẻ thường sẽ mỉm cười và thủ thỉ, điều này dễ dàng nhận biết.
Nếu ông bà hoặc những người đặc biệt khác trong gia đình sống xa và không thường xuyên đến thăm bé, có thể mất một hoặc hai năm cho bé để thực sự nhớ về họ. Bạn có thể giúp quá trình này dễ dàng hơn bằng cách thường xuyên trò chuyện video với các thành viên trong gia đình.
Bạn cũng có thể sử dụng mạng xã hội để chia sẻ hình ảnh và hoạt động hàng ngày, cùng xem chúng với con trong khi nói về ai đó trên màn hình và những việc bạn đã làm với họ. Hoặc tạo một album ảnh nhỏ về những người thân thiết để bé cùng xem.
Bài viết tương tự: Dấu hiệu cho biết bé sẵn sàng ngồi toilet, cha mẹ cần biết để không bỏ lỡ cơ hội quan trọng
Trẻ nhớ ai trong bao lâu?
Trẻ sơ sinh có khả năng nhớ khuôn mặt khá tốt. Bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng bé có thể nhớ khuôn mặt của ai đó trong thời gian dài, không chỉ là của các thành viên trong gia đình.
Theo giáo sư tâm lý Carole Petersen tại Đại học Memorial của Newfoundland (Canada), những đứa trẻ 3 tuổi được cho xem hình ảnh của hai khuôn mặt - một người mà chúng đã gặp một lần hai năm trước đó và một người lạ. Nhìn chằm chằm vào khuôn mặt của người lạ lâu hơn là một ví dụ về điều gọi là 'ưu tiên mới lạ', hay sự tập trung vào những điều mới. Kết quả của nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những đứa trẻ 3 tuổi có khả năng nhận diện người mà chúng đã gặp trước đó.
Tuy nhiên, trẻ sơ sinh cần được gặp mọi người thường xuyên để ghi nhớ gương mặt. Trẻ có thể nhớ chỉ vài phút trong những tháng đầu đời và khả năng này tăng lên vài tuần khi trẻ 1 tuổi. Đó là lý do tại sao con bạn dễ nhớ giáo viên yêu thích ở nhà trẻ, chứ không phải người họ hàng đã gặp vào tháng trước.
Ký ức bắt đầu khi nào?
Ngay cả trong hai tháng đầu đời, em bé của bạn có thể nhận ra những khuôn mặt và giọng nói quen thuộc, đặc biệt là những người mà bé thường xem hàng ngày. Trẻ sơ sinh có thể nhận ra giọng nói của mẹ ngay từ khi mới sinh ra, có thể nhận biết mùi của mẹ qua việc được bú sữa mẹ. Đây cũng là dấu hiệu đầu tiên của trí nhớ. Tuy nhiên, điều này cũng khác biệt so với việc ghi nhớ các chi tiết cụ thể của các giai đoạn cụ thể.
Trí nhớ và khả năng nhận biết của trẻ - khả năng nhận ra những người và vật mà trẻ đã thấy trước đó sau một khoảng thời gian - sẽ tăng lên đáng kể trong năm đầu tiên. Khi đạt 9 tháng tuổi, trẻ có khả năng ghi nhớ nhiều thông tin cụ thể hơn, chẳng hạn như đồ chơi của bé ở đâu trong nhà. Và bé cũng có thể nhận ra các vật ngoài đời thực như đồ chơi trong một bức tranh.
Trẻ cũng có khả năng bắt chước các hành động mà bé đã thấy từ một tuần trước đó. Những kỹ năng này chỉ ra rằng những đứa trẻ lớn hơn có thể gợi nhớ lại ký ức - khả năng ghi nhớ một số chi tiết của một trải nghiệm cụ thể trong một khoảng thời gian ngắn - mặc dù chúng vẫn không nhớ hầu hết các trải nghiệm của mình.
Thời gian nào trẻ có ký ức đầu tiên?
Thông thường, ký ức đầu tiên sẽ được hình thành ở giai đoạn từ 3 đến 4 tuổi. Việc tạo ra ký ức theo giai đoạn (liên quan đến các sự kiện hoặc trải nghiệm cá nhân) đòi hỏi các khu vực khác nhau của não bộ hoạt động song song và cần thời gian để phát triển.
Câu trả lời cho câu hỏi 'Kỷ niệm đầu tiên của bạn là gì?' thay đổi dựa trên độ tuổi của bạn khi được hỏi. Ký ức đầu tiên giữa trẻ và người trưởng thành hoàn toàn khác biệt. Các nhà nghiên cứu tin rằng chúng ta có thể có những ký ức sớm hơn những gì chúng ta có thể nhớ, thậm chí bắt đầu từ khoảng 2 tuổi. Những ký ức đầu tiên thường là hiện hữu một cách tiềm ẩn, đó là khi bạn nhớ về cảm giác về một sự kiện nào đó hơn là bản thân sự kiện đó. Những ký ức rõ ràng, liên quan đến các sự kiện và thực tế, sẽ không thực sự đầy đủ cho đến khi trẻ được khoảng 6 hoặc 7 tuổi. Ví dụ: con bạn có thể có một số ký ức sớm về việc ăn sáng ở bàn bếp trước khi đi học mẫu giáo, nhưng chúng sẽ không nhớ nhiều chi tiết về kỳ nghỉ hè năm ngoái cho đến khi chúng đạt độ tuổi khoảng mẫu giáo hoặc lớp một.
Thú vị, những kỷ niệm của chúng ta được cập nhật liên tục và 'viết lại' bởi những trải nghiệm mới. Những kỷ niệm của trẻ khi kể lại chuyến đi cùng với bạn có thể còn có giá trị hơn bất kỳ kỷ niệm nào về chính chuyến đi đó.
Thông tin được tổng hợp từ Babycenter bởi Tuyết Hồng