Buzz
1. Cách xác định thời điểm sự phát triển quá sớm ở trẻ
Sự phát triển quá sớm là giai đoạn chuyển tiếp để trở thành người lớn, trẻ sẽ có nhiều thay đổi về cảm xúc và hành vi, cùng với sự phát triển thể chất dễ nhận thấy. Việc trải qua giai đoạn sự phát triển quá sớm sẽ giúp trẻ có sức khỏe và tinh thần tốt nhất để trưởng thành.
Hiện tượng dậy thì sớm đang trở nên phổ biến hơn ở trẻ em ngày nay
Thường thì, các bé gái sẽ trải qua giai đoạn dậy thì sớm hơn các bé trai cùng tuổi, thường xảy ra từ 13 - 15 tuổi. Cả hai giới khi vào tuổi dậy thì sẽ trải qua giai đoạn phát triển chiều cao nhanh chóng, với bé gái thì chiều cao có thể tăng khoảng 25cm, còn với bé trai là khoảng 30cm. Thời điểm dậy thì ở mỗi trẻ có thể khác nhau, thường kéo dài từ 2 - 4 năm.
Ngoài việc phát triển chiều cao, các bé cũng trải qua sự phát triển các đặc điểm giới tính đặc trưng. Ở bé gái, ngực sẽ phát triển, lông mu, lông nách và mụn trứng cá cũng sẽ xuất hiện, cuối cùng là kinh nguyệt. Ở bé trai, dương vật và tinh hoàn sẽ phát triển, cùng với việc xuất hiện lông mu, lông nách và mụn trứng cá. Cơ bắp cũng phát triển, và cuối cùng là sự xuất tinh.
Trẻ được coi là dậy thì sớm khi bắt đầu dậy thì ở bé gái là dưới 8 tuổi (có kinh nguyệt trước 10 tuổi) và dưới 9 tuổi ở bé trai.
2. Hiệu ứng của việc dậy thì sớm đối với trẻ như thế nào?
Hiện nay, tình trạng trẻ em vào độ tuổi dậy thì sớm đang trở nên phổ biến hơn, điều này đang gây ra nhiều vấn đề cho quá trình phát triển sau này của trẻ như:
Dậy thì sớm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ
2.1. Ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phát triển
Dậy thì sớm thường khiến cho sự phát triển của xương bị giảm đi, do đó làm giảm thời gian phát triển của xương. Điều này giải thích tại sao trẻ dậy thì sớm thường có chiều cao thấp hơn so với các bạn cùng tuổi.
2.2. Tăng rủi ro mắc bệnh
Bé gái dậy thì sớm đối diện với nguy cơ cao hơn về ung thư vú, bệnh tim mạch và cao huyết áp so với trẻ bình thường, đặc biệt là ở tuổi mãn kinh.
2.3. Giảm lưu lượng máu tuần hoàn
Bé gái bắt đầu kinh nguyệt quá sớm, đặc biệt là trước 9 tuổi, khi các cơ quan, trong đó có hệ tim mạch, chưa phát triển đầy đủ, nguy cơ thiếu máu là rất cao. Sự giảm lưu lượng máu tuần hoàn sẽ làm giảm lượng oxy đến não, dẫn đến chết các tế bào thần kinh và gây ra đột quỵ. Mặc dù rủi ro đột quỵ ở trẻ em là thấp, nhưng ảnh hưởng của thiếu máu do kinh nguyệt sớm là một mối đe dọa lớn.
2.4. Tăng nguy cơ bị lạm dụng tình dục
Trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm thì có cơ thể phát triển gần như người trưởng thành, nhưng tinh thần của họ chưa đủ chín chắn. Trong bối cảnh giáo dục giới tính còn hạn chế tại Việt Nam, trẻ thường không nhận thức đầy đủ về nguy cơ lạm dụng tình dục và cũng chưa hiểu rõ về việc tự bảo vệ bản thân. Điều này khiến cho nguy cơ rủi ro trong mối quan hệ tình dục ở tuổi trẻ là rất cao.
Tuổi dậy thì sớm thường khiến cho trẻ cảm thấy tự ti hơn.
Ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý
Trẻ thường trải qua quá trình phát triển trong môi trường gia đình, trường học và xã hội, đặc biệt là thời gian họ dành cùng bạn bè cùng trang lứa. Sự khác biệt về cơ thể so với bạn bè cùng tuổi thường khiến cho trẻ gặp phải những tình huống không thoải mái. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin và tâm lý của trẻ.
Tuổi dậy thì gặp hạn chế trong việc chăm sóc bản thân
Khi đến tuổi dậy thì, trẻ cần tự nhận thức và chăm sóc cơ thể tốt hơn. Tuy nhiên, do tuổi còn nhỏ, khả năng tiếp thu và thích ứng với sự thay đổi của cơ thể còn hạn chế, nên thường thiếu kỹ năng chăm sóc bản thân. Việc chăm sóc kém có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và sự phát triển của trẻ sau này.
Vì vậy, quan trọng phải chăm sóc trẻ đúng cách để khi đến độ tuổi dậy thì, trẻ có thể phát triển toàn diện hơn.
Bác sĩ tư vấn: Khi nào cần đưa con đi khám dậy thì sớm
Việc thăm khám và điều trị dậy thì sớm có thể giúp giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và phát triển của trẻ. Vậy, cha mẹ cần lưu ý quan sát và đưa trẻ đi khám nếu thấy trẻ bắt đầu dậy thì sớm hơn so với bạn bè cùng trang lứa.
Những đứa trẻ sớm phát triển sẽ cao hơn đồng trang lứa sớm hơn
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất bao gồm:
Tăng chiều cao vượt trội
Cha mẹ sẽ nhận thấy sự phát triển chiều cao nổi bật của con so với bạn bè, đặc biệt là trẻ nhanh chóng cao lên trong thời gian ngắn.
Các biểu hiện của dậy thì trên cơ thể
Ở bé gái, vùng ngực phát triển, mọc lông nách và lông mu sớm, có kinh nguyệt trước 8 tuổi và hình dạng cơ quan sinh dục bên ngoài thay đổi.
Ở bé trai (< 9 tuổi), tìm các dấu hiệu lông mu, lông nách, phình to của tinh hoàn hoặc dương vật, giọng điệu trầm lên.
4. Phương pháp điều trị dậy thì sớm ở trẻ
Trẻ bị dậy thì sớm thường cần điều trị để làm chậm quá trình này lại, giảm thiểu tác động tiêu cực lên trẻ. Thuốc ức chế dậy thì là các loại thuốc nội tiết tố thường được sử dụng, chúng sẽ ức chế tuyến yên tiết ra hormone sinh dục, từ đó giảm sự phát triển của các dấu hiệu dậy thì. Kết quả là các dấu hiệu dậy thì của trẻ sẽ chậm lại.
Điều trị dậy thì sớm cho trẻ bằng thuốc nội tiết tố
Vì vậy, việc điều trị dậy thì sớm ở trẻ chỉ có thể làm chậm quá trình này, không thể chữa khỏi hoàn toàn. Đặc biệt, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý sử dụng để tránh những tác động tiêu cực như: thay đổi nội tiết, lão hóa sớm, đau đớn, hạn chế sự phát triển,…
Nắm vững khi nào cần đưa con đi khám dậy thì sớm sẽ giúp các bậc phụ huynh tự chủ hơn trong việc chăm sóc trẻ. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên tích cực phòng tránh dậy thì sớm ở trẻ bằng cách đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ lượng và khuyến khích trẻ tăng cường vận động.
