Tạp chí The Wall Street Journal đã mô tả vị thế của ngành xe hơi Đức tại thị trường quốc tế như là 'trở nên nhút nhát trước sức mạnh của Trung Quốc'.
Một trong những sự kiện thu hút sự chú ý nhất trong ngành xe hơi hiện nay là Triển lãm Ô tô Quốc tế Đức (IAA). Đây được coi là sự kiện lớn và quan trọng nhất tại thị trường châu Âu.
Triển lãm IAA được coi là 'nhà của mình' đối với các đại diện lớn của ngành công nghiệp xe hơi Đức như Mercedes, BMW hay Volkswagen. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các thương hiệu Trung Quốc đang thu hút nhiều sự chú ý. Theo ban tổ chức IAA, có hơn 70 đơn vị từ Trung Quốc tham gia, từ các nhà sản xuất xe đến các công ty công nghệ pin. Theo họ, Trung Quốc là quốc gia có số lượng đơn vị tham gia triển lãm nhiều thứ 2, chỉ sau Đức.
Việc các thương hiệu Trung Quốc chiếm ưu thế tại sự kiện lớn như IAA đã thu hút sự chú ý của các báo lớn và trang tin tức. The Wall Street Journal đã đăng bài viết 'Trong cuộc đua chuyển đổi sang xe điện, các hãng xe Đức đang bị bỏ lại phía sau Tesla và Trung Quốc', đưa ra những nhận định sâu sắc về tình hình hiện tại của ngành công nghiệp xe hơi.
Dưới đây là phần tóm tắt của bài viết.
Trong cuộc đua chuyển đổi sang xe điện, các hãng xe Đức đang bị bỏ lại phía sau Tesla và Trung Quốc
Những tên tuổi mới từ Trung Quốc và các thương hiệu liên quan đến Elon Musk đang thu hút sự chú ý tại triển lãm ô tô IAA, đặt ra những thách thức cho ngành công nghiệp hàng đầu của Đức.
Trong nhiều thập kỷ, các hãng xe Đức đã thống trị ngành công nghiệp của họ với các thương hiệu liên quan đến sự hoàn hảo và sự hấp dẫn đối với người tiêu dùng. Nhưng khi cả ngành công nghiệp chuyển sang xe điện, họ đang rơi vào tình trạng tụt lại.
Trải qua gần một thập kỷ nỗ lực về điện hóa và đầu tư hàng tỷ đô, Volkswagen, BMW, Mercedes và nhiều hãng khác đã thất bại trong việc cạnh tranh với Tesla. Thay vì phát triển phần mềm cho giải trí trong xe hoặc công nghệ tự lái, họ đã hợp tác với các công ty công nghệ lớn. Họ cũng đang bị bỏ lại phía sau các tên tuổi mới từ Trung Quốc về công nghệ xe điện, và họ đã mất thị phần quan trọng nhất tại châu Á.
Cả ngành công nghiệp đều đang trong tư thế phòng thủ, điều này rõ ràng tại triển lãm ô tô IAA - một trong những sự kiện quan trọng nhất của ngành xe hơi toàn cầu. Năm nay là lần đầu tiên Tesla - nhà sản xuất xe điện hàng đầu - tham gia IAA. Cũng như Tesla, các tên tuổi mới từ Trung Quốc đã thu hút sự chú ý của khách tham quan.
Là một sàn diễn quen thuộc của ngành công nghiệp xe hơi Đức, triển lãm này hàng hai năm một lần đã cho những người 'cũ kỹ' nhận ra rằng đối thủ xe điện từ Trung Quốc không chỉ đè nén các hãng xe Đức và châu Âu bằng các mẫu xe giá rẻ, mà còn bằng công nghệ ngày càng tinh tế, mở rộng khoảng cách mà các hãng xe truyền thống đang cố gắng thu hẹp.
Triển lãm cũng là một minh chứng sống động cho các khó khăn mà Đức đang phải đối mặt. Là nền kinh tế lớn nhất châu Âu và người dẫn đầu về tăng trưởng kinh tế, Đức đang phải đối mặt với sự trì trệ sau vài thập kỷ đầu tư không hiệu quả, lạm phát, tăng lãi suất và giá năng lượng tăng cao từ năm ngoái.
CEO của tập đoàn xe hơi Volkswagen, ông Oliver Blume, đã nói: 'Có một số lĩnh vực mà chúng tôi cần phải theo đuổi'. Volkswagen là tập đoàn điều hành nhiều thương hiệu nổi tiếng trên toàn cầu như Porsche, Audi, Skoda hay Lamborghini.
Tại nơi mà Volkswagen đã mất thị phần cho các nhà sản xuất nội địa - Trung Quốc, công ty lớn Đức này đã mua cổ phần của start-up xe điện XPeng để điền vào 'khoảng trống' về công nghệ xe điện để phục vụ khách hàng Trung Quốc - thị trường lớn nhất thế giới hiện nay. Sau thương vụ, Volkswagen và XPeng sẽ cùng phát triển công nghệ xe điện.
Trong một nghiên cứu về sự đổi mới trong ngành công nghiệp xe, giám đốc Trung tâm Giám sát Ô tô Đức, ông Stefan Bratzel, cho biết năm 2022 là lần đầu tiên Trung Quốc vượt qua Đức và Mỹ về số lượng cải tiến công nghệ tại các lĩnh vực như pin, phần mềm xe tự lái và các tính năng khác.
Ông Stefan Bratzel cũng cho rằng những cải tiến này đã giúp xe Trung Quốc có lợi thế cạnh tranh tại thị trường nội địa, và giờ đây, khi họ mở rộng ra châu Âu, cùng với những ưu điểm tương tự, điều tương tự cũng có thể xảy ra. Thách thức lớn nhất đối với ngành xe Đức là công nghệ của họ vẫn còn kém, và giá của xe lại cao.
Ông nhận định: 'Những cải tiến này tiềm ẩn một mối nguy lớn cho các nhà sản xuất xe Đức'.
Chỉ vài năm trước, các nhà sản xuất xe của Đức đã 'cửa đóng sập nắp' để tránh cho các công ty công nghệ lớn như Apple hay Google không tiếp cận xe của họ. Nhưng sau khi đấu tranh để tự phát triển phần mềm, họ đã bắt đầu hợp tác với các công ty công nghệ để phát triển phần mềm sử dụng trên xe của họ, bao gồm hệ thống giải trí, tính năng hỗ trợ lái tiên tiến và phần mềm quản lý pin để giúp xe điện hoạt động hiệu quả hơn [tức là tiết kiệm điện và di chuyển xa hơn].
Để hiểu mức độ đe dọa từ Trung Quốc đối với các nhà sản xuất xe truyền thống trên toàn cầu, các nhà nghiên cứu tại ngân hàng đầu tư UBS đã thử nghiệm một chiếc xe điện do BYD sản xuất. BYD là nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc tính theo doanh số.
Các chuyên gia tại UBS tin rằng trong tương lai, BYD sẽ có ưu thế về chi phí khoảng 25% so với các nhà sản xuất truyền thống. Trong kết quả nghiên cứu, họ cho rằng: 'Chúng tôi tin rằng BYD và các nhà sản xuất hàng đầu của Trung Quốc sẽ chiếm lĩnh thị trường thế giới với những mẫu xe điện công nghệ cao với giá cả phải chăng'.
Sau khi công bố vào ngày 1/9 vừa qua, nghiên cứu của các chuyên gia UBS đã làm giảm giá cổ phiếu của ngành công nghiệp xe Đức. Một số quỹ đầu tư sau đó đã tăng tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của BYD.
CEO của Renault - ông Luca de Meo, cho biết châu Âu cần tham gia vào 'cuộc chiến' để bảo vệ mình khỏi mối đe dọa từ xe điện Trung Quốc. Ông nói: 'Họ [Trung Quốc] rõ ràng đang cạnh tranh mạnh mẽ trong ngành công nghiệp xe điện. Tôi nghĩ họ đã vượt xa chúng tôi một thế hệ'.
CEO của Schaeffler - một đơn vị hoạt động trong ngành công nghiệp xe hơi của Đức, ông Klaus Rosenfeld, nhận định rằng tại triển lãm, các nhà sản xuất Trung Quốc đã thể hiện sự tiến xa trong phát triển công nghệ ô tô. Ông nói: 'Những chiếc xe đang được trưng bày ở đây là thực sự tuyệt vời. Xe của BYD là đối thủ đáng gờm'.
Sau những đợt tăng trưởng nhanh chóng và trở thành nhà lãnh đạo tại Trung Quốc, BYD bắt đầu nhìn xa hơn ra châu Âu.
Ông Michael Shu, giám đốc thị trường châu Âu của BYD, cho biết rằng công ty này, số 1 ở Trung Quốc, đang tiến đến giai đoạn cuối để có một nhà máy sản xuất tại châu Âu: 'Chúng tôi hy vọng có thể đưa ra quyết định vào cuối năm nay'.
Ông Michael Shu cũng tiết lộ rằng BYD đã nghiên cứu kỹ lưỡng về cách thị trường châu Âu đón nhận công nghệ của họ và họ cung cấp sản phẩm trong một phạm vi giá rộng, từ những mẫu xe giá rẻ như BYD Dolphin với giá khoảng 30.000 euro đến những mẫu cao cấp hơn có giá bán khoảng 60.000 euro. 'Chúng tôi mở rộng phạm vi này vì chúng tôi cảm thấy cần hiểu rõ thị trường'.
Thương hiệu MG, một thời là biểu tượng của xe thể thao Anh nhưng hiện đã thuộc về SAIC Trung Quốc, đã bán được 115.000 chiếc (đa số là xe điện) chỉ trong nửa đầu năm nay. Số này thậm chí vượt qua tổng doanh số của cả năm 2022. Theo giám đốc MG phụ trách thị trường Đức, Áo và Thụy Sĩ, ông Jan Oehmicke, với xu hướng này, MG dự kiến bán được hơn 200.000 chiếc xe trong năm nay.
Ông Jan Oehmicke tự tin nói: 'Chúng tôi là đội ngũ phát triển mạnh mẽ nhất ở Đức'. Ông cũng thêm rằng MG đang tìm kiếm một địa điểm ở châu Âu để xây dựng nhà máy sản xuất.
XPeng của Trung Quốc hiện đã mở cửa hàng tại Na Uy và Hà Lan. Công ty khởi nghiệp này cho biết sẽ mở cửa hàng tại Đức, Pháp và Anh vào năm sau.
Các nhà sản xuất xe Trung Quốc đang tập trung vào việc phát triển tại châu Âu để đền bù cho sự chậm trễ ở thị trường nội địa, và điều này đang tạo áp lực lên các thương hiệu xe hạng sang của Đức - mặc dù 40% doanh số của họ đến từ thị trường Trung Quốc.
Tesla cũng đang tạo áp lực lên các thương hiệu xe hàng đầu của Đức. Trong năm ngoái, Tesla đã vượt qua BMW để trở thành thương hiệu xe sang bán chạy nhất tại Mỹ. Ở Đức, nơi có nhà máy giga của Tesla ở Berlin, công ty do Elon Musk điều hành đang hợp tác với chính phủ để nâng cao khả năng sản xuất lên khoảng 1 triệu chiếc mỗi năm.
Theo số liệu từ trang EV-Volumes (theo dõi doanh số xe điện toàn cầu), Volkswagen là nhà sản xuất lớn thứ tư trên thế giới trong năm 2022, chiếm khoảng 8% thị phần (giảm 2% so với năm trước). Trong khi đó, Tesla đứng đầu, tiếp theo là BYD và SAIC.
Tại thị trường nội địa, Volkswagen đang đối mặt với chi phí lao động và năng lượng tăng cao, cố gắng giảm chi phí và thuyết phục các quan chức châu Âu hỗ trợ ngành công nghiệp hơn, thậm chí đề xuất lùi hạn cấm bán xe động cơ đốt vào năm 2035.
CEO của BMW, ông Oliver Zipse, đã nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ Handelsblatt của Đức trước Triển lãm Xe hơi Quốc tế rằng: 'Tôi nghĩ mục tiêu loại bỏ xe động cơ đốt là thiếu cảm thông'.
Các nhà lãnh đạo khác của hãng xe Đức cũng đã phát biểu trước IAA. Chủ tịch của Mercedes, ông Ola Källenius, nói: 'Mục tiêu rõ ràng là không gây ra khí thải. Nhưng trong vài thập kỷ tới, chúng ta cần một chiến lược linh hoạt'.
Nhiều nhà lãnh đạo hãng xe khác cũng đã gợi ý cho chính phủ châu Âu học hỏi từ Mỹ về các biện pháp khuyến khích đầu tư sản xuất.
CEO của Renault, ông Luca de Meo, nói: 'Tất cả các ưu đãi của châu Âu đều tập trung vào đổi mới ở mức độ cao, nhưng không có gì cho quá trình sản xuất. Mỹ và Trung Quốc đều đầu tư vào quá trình sản xuất. Đó là sự khác biệt lớn'.