Ẩn mình sâu trong các tán cây dày đặc của rừng Amazon, có một loài khỉ hiếm và đặc biệt, được gọi là khỉ Saki.
Ngoại hình đặc trưng
Khỉ Saki không phải là một loài đơn lẻ, mà là một chi bao gồm nhiều loài khác nhau với những đặc điểm chung. Chúng sở hữu những chiếc đuôi dài và dày, khác biệt với nhiều loài khỉ Tân Thế giới khác, đuôi của chúng không dùng để cầm nắm mà chủ yếu để giữ thăng bằng khi di chuyển. Khỉ Saki có kích thước nhỏ, dài khoảng 30–50 cm (12–20 inch) không tính đuôi, và có thể dài gấp đôi nếu tính cả đuôi, với trọng lượng chỉ khoảng 2 kg (4,4 lb).
Màu sắc lông của khỉ Saki rất đa dạng, tùy thuộc vào từng loài. Một số loài nổi bật như khỉ Saki mặt trắng có bộ lông đen tuyền và khuôn mặt trắng nổi bật, hay khỉ Saki vàng với bộ lông màu vàng óng ánh. Đuôi dài của khỉ Saki giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì thăng bằng khi di chuyển trên cây và hỗ trợ trong các màn nhảy xa ấn tượng.
Khi cảm thấy bị đe dọa, khỉ Saki có thể dựng đứng lông trên cơ thể, làm chúng trông lớn hơn và đáng sợ hơn. Kết hợp với tiếng kêu cảnh báo, chúng có thể làm cho kẻ săn mồi phải lùi bước. Thực tế, những chú khỉ nhỏ bé này không hề yếu đuối như vẻ ngoài của chúng.
Khỉ Saki sống theo bầy đàn, với số lượng từ 5 đến 30 cá thể. Chúng dành phần lớn thời gian trong ngày để tìm kiếm thức ăn, chủ yếu là trái cây, hạt và lá cây. Khỉ Saki cũng có thói quen chải chuốt lẫn nhau để củng cố mối liên kết trong nhóm.
Môi trường sống của khỉ
Saki
Khỉ Saki, thuộc nhóm khỉ Tân Thế giới, sinh sống trong các khu rừng nhiệt đới trải dài từ Colombia đến trung tâm Brazil và Bolivia, cũng như từ Peru đến bờ biển phía Đông của Guyana. Chúng không đòi hỏi môi trường sống quá đặc biệt, chỉ cần có cây cối để cư trú là chúng cảm thấy hài lòng.
Khỉ Saki có thể thích nghi với nhiều loại môi trường khác nhau, từ rừng đất thấp đến cao nguyên, từ rừng khô đến rừng ngập nước theo mùa, và từ rừng nguyên sinh đến rừng thứ sinh. Tuy nhiên, chúng đặc biệt ưa thích những khu vực có nhiều vũng nước và cây ăn quả, vì chế độ ăn của chúng chủ yếu là trái cây và hạt.
Khi đã tìm được môi trường sống lý tưởng, khỉ Saki sẽ định cư lâu dài ở đó. Môi trường sống của chúng thường được phân chia rõ ràng và có tính độc quyền, với diện tích khoảng 10 hecta. Chúng sống theo nhóm gia đình nhỏ, thường xuyên chải chuốt lẫn nhau và luôn chào đón các thành viên mới.
Khỉ Saki chủ yếu sinh sống ở độ cao từ 3 đến 25 mét so với mặt đất. Chúng chỉ xuống mặt đất khi cần tìm kiếm thức ăn. Vào ban đêm, chúng quấn mình quanh các cành cây để ngủ, trông đáng yêu như những chú mèo nhỏ.
Với tính cách nhút nhát và lối sống bí ẩn, khỉ Saki hiếm khi xuất hiện trước con người. Chúng thường ẩn mình trong tán cây rậm rạp và chỉ xuống mặt đất khi thực sự cần thiết. Điều này khiến việc nghiên cứu và quan sát khỉ Saki trong tự nhiên trở nên khó khăn, và thông tin về chúng vẫn còn hạn chế.
Khả năng sinh tồn và sự bí ẩn của khỉ Saki
Khỉ Saki là những sinh vật khó nắm bắt. Chúng có thể ẩn mình suốt 12 giờ mỗi ngày sau lớp lá dày đặc, khiến việc theo dõi chúng trở nên vô cùng khó khăn. Chúng được coi là động vật 'bí ẩn' trong hệ sinh thái, hòa nhập hoàn hảo với môi trường xung quanh và sử dụng điều này để sống sót. Khi gặp nguy hiểm, cả bầy sẽ ngừng cử động và hòa mình vào tán cây.
Chiến lược sinh tồn của khỉ Saki làm cho việc theo dõi tình trạng bảo tồn của chúng trở thành một thử thách lớn. Thông tin về chúng còn hạn chế, và số lượng hiện tại của chúng vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là quần thể của chúng đang giảm sút do nạn phá rừng ở Amazon làm giảm và chia cắt môi trường sống của chúng.
Khỉ Saki cũng bị săn bắt để lấy thịt hoặc làm thú cưng. Mặc dù quần thể khỉ Saki hiện chưa bị đe dọa nghiêm trọng, nhưng cần phải chú ý đến các biện pháp bảo vệ trong tương lai để đảm bảo sự an toàn của chúng.
Khỉ Saki có nhiều điều thú vị để khám phá. Bộ lông dày và tiếng kêu cảnh báo của chúng đã tạo ấn tượng, nhưng một trong những khả năng nổi bật nhất của chúng là khả năng 'bay' giữa các tán cây.
Khỉ Saki được gọi là 'khỉ bay' nhờ khả năng di chuyển linh hoạt và ấn tượng giữa các cành cây. Với cấu tạo cơ thể đặc biệt và chiếc đuôi dài hỗ trợ, khỉ Saki có thể thực hiện những cú nhảy xa đến 10 mét, gấp bốn lần chiều cao trung bình của con người.
Khả năng di chuyển này giúp khỉ Saki dễ dàng tìm kiếm thức ăn và tránh kẻ săn mồi trong môi trường rừng rậm. Chúng thường sống ở những khu vực có tán cây cao và rậm rạp, nơi chúng có thể tận dụng kỹ năng di chuyển của mình một cách tối ưu.
Với sự nhút nhát và khó nắm bắt, việc nghiên cứu khỉ Saki trở nên phức tạp và thiếu tổ chức. Vào năm 2017, Laura Marsh, giám đốc Viện Bảo tồn Toàn cầu và chuyên gia hàng đầu về khỉ Saki, đã thực hiện một cuộc thám hiểm kéo dài bốn tháng để khám phá loài khỉ Saki mặt hói Vanzolini, một loài đã được phát hiện lần đầu vào năm 1936.
Cuộc hành trình này thật sự là một thử thách lớn lao. Đoàn thám hiểm đã căng buồm trên một chiếc thuyền nhỏ và ngược dòng sông Eiru, gần biên giới giữa Peru và Brazil. Sau nhiều tuần vất vả trong rừng nhiệt đới, đối mặt với tình trạng phá rừng nghiêm trọng và nạn săn bắt khỉ, cuối cùng Marsh đã nhìn thấy chú khỉ Saki vàng tuyệt đẹp mà cô đã khao khát từ lâu.
National Geographic đưa tin: 'Marsh đã không kìm nổi nước mắt khi nhìn thấy con khỉ sau nhiều năm chờ đợi'.
Khỉ Saki là loài động vật thú vị và lôi cuốn, với bộ lông dày và khả năng nhảy nhót ấn tượng, cùng với nét nhút nhát dễ thương. Dù rất khó để tìm thấy và thông tin về chúng còn hạn chế, loài khỉ này vẫn là biểu tượng của sự phong phú sinh học trong rừng nhiệt đới Amazon.