Buzz
.png)
“Buồn á? Vì sao lại buồn vậy? Hãy cố gắng vui lên đi, tại sao phải buồn?” Và những biểu hiện tích cực độc hại khác...
Trong cuộc sống, ai cũng phải đối mặt với những cảm xúc và trải nghiệm tiêu cực như mất việc làm, ly hôn hoặc đối diện với đại dịch Covid-19 đang hoành hành trên khắp thế giới. Dường như sự lạc quan và thái độ tích cực có vẻ hữu ích trong những thời điểm khó khăn nhưng thực tế, việc tránh né những cảm xúc tiêu cực lại tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn chúng ta nghĩ. Đó chính là hiện tượng được gọi là “Sự Lạc Quan Độc Hại” (Toxic Positivity).
Sự Lạc Quan Độc Hại Là Gì?
Sự lạc quan độc hại là việc cố gắng duy trì tâm trạng vui vẻ, lạc quan mà không quan tâm đến những khó khăn, bi kịch mà mọi người đang trải qua. Điều này dẫn đến việc phủ nhận, coi nhẹ và đánh giá thấp những cảm xúc thực tế của con người.
Các 'triệu chứng' của người Lạc Quan Độc Hại
Cần thừa nhận rằng không phải mọi thái độ tích cực đều có hại. Thái độ tích cực chỉ trở nên độc hại khi bạn thể hiện sự lạc quan quá mức, lơ đi những cảm xúc thực, không đối mặt với bản chất của vấn đề. Một số 'triệu chứng' phổ biến của thái độ tích cực độc hại bao gồm:
- Luôn mỉm cười để che giấu cảm xúc thực sự của bản thân
- Tránh né vấn đề thay vì đối mặt và giải quyết chúng
- Cảm thấy xấu hổ hoặc tội lỗi vì cảm xúc và suy nghĩ tiêu cực của mình
- Từ chối mọi hỗ trợ, giúp đỡ từ người khác
- Thúc giục người khác trở nên vui vẻ/lạc quan thay vì công nhận trải nghiệm cảm xúc của họ, đặc biệt là trong những tình huống khó khăn, đau đớn
- Coi thường cảm xúc của người khác
- Phê phán, châm biếm người khác nếu họ thể hiện tiêu cực như buồn bã, thất vọng
Tác Hại của Thái Độ Tích Cực Độc Hại
1. Thái độ tích cực độc hại ngăn cản chúng ta hiểu rõ bản thân
Việc chỉ coi trọng cảm xúc tích cực trong dải màu sắc cảm xúc sẽ ngăn cản chúng ta hiểu rõ bản thân bởi cảm xúc là một phần không thể thiếu của con người và thường tiết lộ nhiều về chúng ta cho người khác. Chỉ khi dám đối mặt với tất cả các cảm xúc phức tạp của bản thân đối với các sự vật, sự việc và con người khác nhau mới giúp chúng ta nhận biết và hiểu rõ hơn về tính cách và sở thích của mình.
2. Thái độ tích cực độc hại có thể ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định
Khả năng chấp nhận cảm xúc thật sự, kể cả khi chúng tiêu cực, không chỉ giúp chúng ta hiểu về bản thân mình sâu sắc mà còn hỗ trợ chúng ta điều hướng cuộc sống một cách hiệu quả hơn.
(phản ứng chiến đấu hoặc chạy trốn)
Vì vậy, có thể thấy rằng, những người có trí thông minh cảm xúc cao hơn có khả năng giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định tốt hơn. Ngược lại, những người lạc quan một cách độc hại không chấp nhận cảm xúc thật của mình và luôn luôn lạc quan trong mọi tình huống, dẫn đến việc họ thiếu chuẩn bị và phản ứng không hợp lý hơn trong các tình huống bất ngờ.
3. Sự Lạc Quan Độc Hại Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Tâm Thần
Việc tránh né và bỏ qua những cảm xúc tiêu cực rõ ràng không phải là một cách tiếp cận lành mạnh để đối phó với chúng. Nếu không được xử lý, những cảm xúc tiêu cực này sẽ tích tụ và trở nên nặng nề hơn, thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ trầm cảm và các vấn đề tâm thần nghiêm trọng khác. Cố gắng phủ nhận hoàn toàn sự tiêu cực, cuối cùng cũng chính là tạo ra thêm tiêu cực.
4. Sự Lạc Quan Độc Hại Cản Trở Sự Phát Triển Cá Nhân
Thái Độ Tích Cực Độc Hại Cản Trở Sự Phát Triển Cá Nhân Và Thành Công
5. Thái Độ Tích Cực Độc Hại Gây Khó Khăn Trong Xây Dựng Và Duy Trì Mối Quan Hệ Xã Hội
Thông Qua Việc Chia Sẻ Và Lắng Nghe Cảm Xúc Của Người Khác, Chúng Ta Hiểu Rõ Hơn Về Họ
Thái Độ Tích Cực Độc Hại Tạo Ra Rào Cản Kết Nối Vô Hình Trong Mối Quan Hệ
“LIỀU THUỐC” CHO SỰ TÍCH CỰC ĐỘC HẠI
1. Học Cách Chấp Nhận Sự Phức Tạp Của Cảm Xúc
Điều đầu tiên cần làm để tránh bị mắc kẹt trong vòng xoáy tích cực độc hại là nhận biết rằng cảm xúc tiêu cực là hoàn toàn bình thường và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Chúng ta nên thừa nhận sự đa dạng của các cảm xúc và cho phép bản thân thể hiện chúng một cách tự nhiên hơn là cố gắng kìm nén chúng.
2. Học cách biểu đạt cảm xúc một cách lành mạnh
Không có cảm xúc tốt hay xấu, chỉ có cách biểu đạt cảm xúc lành mạnh hoặc tiêu cực. Việc học cách biểu đạt cảm xúc sẽ giúp xây dựng nền tảng vững chắc để đối phó với sự tích cực độc hại.
Chúng ta không nên kìm nén những cảm xúc tiêu cực nhưng cũng không nên thể hiện chúng một cách bừa bãi và không suy nghĩ vì điều đó có thể dẫn đến hành động hoặc lời nói làm tổn thương người khác và gây hối tiếc sau này. Một số cách giúp bản thân bình tĩnh hơn trong những tình huống như vậy là đếm từ 1 đến 10, thở đều hoặc lặp lại một cụm từ như “Bình tĩnh nào!” để bình ổn cảm xúc ngay lập tức.
Ngoài ra, bạn có thể thử giải tỏa cảm xúc thông qua các phương tiện sáng tạo nghệ thuật. Sáng tạo nghệ thuật là một phương pháp tuyệt vời giúp cải thiện tinh thần cho những người đang phải đối mặt với các vấn đề tâm lý như tích cực độc hại. Việc viết, vẽ hoặc thậm chí làm đất nặn, hay bất kỳ hình thức sáng tạo nghệ thuật nào khác đã được chứng minh là có thể giúp giải tỏa cảm xúc một cách an toàn và làm cho cuộc sống trở nên vui vẻ hơn.
Đặc biệt, việc viết nhật ký cảm xúc là một người bạn đồng hành tuyệt vời trong cuộc chiến với “căn bệnh” tích cực độc hại. Mỗi người nên dành ra ít nhất năm phút mỗi ngày để viết nhật ký và hiểu sâu hơn về nguyên nhân của những cảm xúc mình trải qua.
Ví dụ, tư duy lạc quan tiêu cực sẽ khiến chúng ta bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo để rồi rơi vào mối quan hệ độc hại. Tuy nhiên, một cuốn sổ ghi chép chứa đầy 'bằng chứng' về sự độc hại của mối quan hệ đó sẽ là lời nhắc không thể phủ nhận giúp chúng ta nhận biết mối quan hệ đó một cách khách quan hơn.
3. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác
Một phương pháp khác để đối phó với sự tích cực độc hại cho bản thân là chủ động chia sẻ cảm xúc với những người đáng tin cậy như gia đình hoặc bạn bè, kể cả những cảm giác tiêu cực. Hoặc chúng ta cũng có thể tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn từ những người trung lập hơn, chẳng hạn như một nhà tâm lý học.
4. Thể hiện sự đồng cảm với người khác
Để loại bỏ tư duy tích cực độc hại, chúng ta cần đồng cảm với người khác nhiều hơn. Nói cách khác, chúng ta cần suy nghĩ và nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ để hiểu được bản chất của nó thay vì mù quáng nhìn đời qua một lăng kính màu hồng. Điều này cũng giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ bền vững hơn với những người xung quanh.
Trong mỗi tình huống, mỗi người sẽ phản ứng cảm xúc khác nhau. Thay vì cố gắng ép buộc người khác suy nghĩ tích cực, chúng ta nên khích lệ họ thể hiện cảm xúc một cách chân thành và lắng nghe tích cực, thậm chí là công nhận cảm xúc của họ dù có khác biệt với chúng ta. Ngoài ra, tránh đưa ra lời khuyên tích cực không phù hợp với hoàn cảnh.
Dù lợi ích của suy nghĩ tích cực không thể phủ nhận, ta nên chấp nhận và đón nhận mọi tâm trạng, kể cả những cảm xúc tiêu cực, để hiểu sâu hơn về bản thân và thế giới xung quanh.
