Buzz
Ngày càng nhiều bạn bè xung quanh tôi mong ước rằng một ngày có nhiều hơn 24 giờ để họ có thể làm được nhiều việc hơn. Nhưng thực tế là chúng ta luôn có rất nhiều khoảng thời gian không được sử dụng giữa các hoạt động. Khi kết hợp lại, chúng ta có một quỹ thời gian dư thừa không nhỏ.
Thách thức mà chúng ta phải vượt qua để tận dụng quỹ thời gian đó hiệu quả là sự thiếu tập trung. Trong cuốn sách Deep Work, Cal Newport cho rằng khả năng tập trung sẽ trở thành một dạng IQ mới, là 'siêu năng lực' của thế kỷ 21 - một thời đại số với quá nhiều thứ liên tục đòi hỏi sự chú ý của con người, đặc biệt là mạng xã hội.
Bạn đã từng rơi vào những tình huống tương tự chưa: Lạc hút vào việc xem video trên TikTok đến mất cả giờ nghỉ trưa, 'đắm chìm trong drama' ở các nhóm kín đến tận rạng sáng hôm sau, dành hàng giờ tranh luận với những người xa lạ chỉ vì một vài dòng trạng thái của ai đó,...
Nếu bạn cảm thấy thời gian của mình đang bị lãng phí một cách vô nghĩa, bài viết này hy vọng có thể đồng hành cùng bạn để tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.
Mạng Xã Hội và Những Bài Toán Ẩn Sau 'Món Ăn Tinh Thần' Miễn Phí
Theo thống kê đến tháng 6/2021 của NapoleonCat (công cụ đo lường chỉ số Mạng Xã Hội), Việt Nam có gần 76 triệu người dùng Facebook, chiếm hơn 70% dân số. Điều này cho thấy, mạng xã hội đang đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của nhiều người. Vậy những vấn đề tiềm ẩn là gì?
Mạng xã hội không phải lúc nào cũng miễn phí. Bạn phải trả giá bằng trí lực, thời gian và cảm xúc của mình. Các công ty mạng xã hội (Facebook, Instagram, Tiktok,...) sử dụng sự chú ý của bạn để tạo ra một kho dữ liệu để bán cho các nhà quảng cáo. Họ có đội ngũ chuyên gia để phân tích dữ liệu từng click chuột, từng giây, từng phút bạn dành cho một bài viết,...
Sự thật là trí lực và sự tập trung của con người có hạn. Điều này có nghĩa là khi bạn dành nhiều thời gian cho một việc, bạn sẽ phải hy sinh ít thời gian cho những việc khác. Rất khó để trả lời câu hỏi: 'Sau hàng giờ lướt Facebook, bạn cảm thấy thế nào?' Luôn có những giá trị tích cực được lựa chọn trong biển thông tin lớn đó, nhưng khó tránh khỏi những tiêu cực. Mệt mỏi, căng thẳng, thậm chí là giận dữ, sẽ giảm hiệu suất làm việc, ảnh hưởng đến mối quan hệ,...
Không chỉ những vấn đề như bôi nhọ trực tuyến, tranh cãi thiếu văn minh, tin đồn,... Tôi thường tự hỏi, tại sao cuối mỗi bài viết giới thiệu thành tựu học thuật ấn tượng, thu nhập khổng lồ của một cá nhân nổi tiếng thường kết thúc bằng câu: 'Người ta ở tuổi x đã làm được nhiều thứ như vậy, còn tôi vẫn đang suy nghĩ tối nay ăn gì.' Phong cách viết như vậy liệu có mang lại hiệu ứng truyền thông tích cực không? Người đọc sẽ cảm nhận thế nào sau khi đọc? Việc so sánh với những người giỏi luôn tồn tại. Nhưng hiểu biết đó nên là động lực thay vì áp lực. Áp lực đồng nghiệp dần trở thành gánh nặng với mọi lứa tuổi.
Mạng xã hội và nỗi lo sợ bị bỏ lỡ (Fear of missing out) đang cuốn hút bạn vào cuộc đua và so sánh tiêu cực với thế giới bên ngoài. Chúng ta nhận ra điều này, nhưng hiếm khi nhận ra rằng chúng ta thường so sánh phía sau hậu trường của cuộc sống của chúng ta với sân khấu của người khác.
Người trẻ và khả năng chống đỡ tinh thần
Theo cuộc khảo sát căng thẳng hàng năm của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ, khoảng 18% người trưởng thành Hoa Kỳ nói rằng việc sử dụng công nghệ gây ra căng thẳng đáng kể trong cuộc sống của họ. Một nghiên cứu khác của các nhà tâm lý học Thụy Điển chỉ ra rằng việc sử dụng công nghệ ở thanh niên có liên quan đến vấn đề về giấc ngủ, triệu chứng trầm cảm và tăng mức độ căng thẳng.
Một lời phê bình, một pha chế giễu có thể trở thành nỗi ám ảnh dài lâu. Một cảm giác lừa lọc vì chưa đạt được những gì mình mong đợi so với hàng loạt thành công trên mạng có thể làm tăng căng thẳng, gây ra rối loạn lo âu và các vấn đề tâm lý khác. Xấu hơn, một video nhạy cảm lan truyền trên mạng có thể trở thành vũ khí chết người đối với một cô gái 20 tuổi.
Sự giận dữ và ghen ghét không tạo ra một xã hội tốt đẹp và đáng sống, chúng tạo ra một chiến trường. Nếu những binh sĩ ẩn mình vô danh sau các biệt danh, chiến đấu qua bàn phím, những khẩu súng được bấm từ những nút like/chia sẻ, thì khả năng hủy diệt của chúng sẽ kinh khủng hơn nhiều so với suy nghĩ của chúng ta.
Tôi không phải là người kêu gọi từ bỏ mạng xã hội hoặc kích động chống lại. Là một người trẻ thuộc thế hệ GenZ, tôi hiểu rõ giá trị của nó trong việc giao tiếp, kết nối để học hỏi và làm việc. Chúng ta cần phải thích nghi với thế giới công nghệ đang thay đổi liên tục. Do đó, sức đề kháng tâm lý trong môi trường mạng là rất quan trọng.
5 bước để thoát khỏi tình trạng bị cuốn vào mạng xã hội quá mức
1. Tập trung vào bản thân và hiểu rõ mình
Mỗi sáng khi thức dậy, hãy dành vài phút để lắng nghe cơ thể, tự hỏi bạn cần và muốn gì. Thay vì chỉ liệt kê công việc cần làm trong ngày, hãy tạo ra một danh sách những trải nghiệm bạn muốn có trong ngày. Ví dụ, viết: 'Tối nay tôi muốn thư giãn và thoải mái', sau đó bạn sẽ tìm những hoạt động phù hợp như nghe nhạc, thiền, tập yoga, hoặc nấu ăn,...
Hãy chấp nhận mọi cảm xúc, quan sát và thảo luận với chúng. Dù bạn cảm thấy sợ hãi về việc già đi, tự thấy mình không đủ tốt, hoặc áp lực từ bạn bè, hoặc nhận ra bạn đã dành quá nhiều thời gian để tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi 'Ai tôi?', hãy đối mặt với nó. Hiểu rõ bản thân sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân của nỗi sợ và lo lắng, từ đó tìm ra giải pháp để cải thiện một cách dễ dàng hơn.
Chấp nhận thực tế mỗi người đều trải qua cuộc hành trình riêng của mình
Mỗi người chúng ta đều là những cá nhân độc đáo, do đó không có lý do để so sánh cuộc sống của mình với người khác. Đừng để bản thân cảm thấy thất bại chỉ vì một người lạ trên Internet có thành công hơn bạn.
Hãy biết trân trọng bản thân và những thành tựu nhỏ nhặt mà bạn đạt được. Trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình mỗi ngày là một thành công lớn. Hãy nuôi dưỡng tư duy tích cực và lòng rộng lượng, để bạn có thể vượt qua áp lực và tiếp tục trên hành trình của mình.
Hãy rèn luyện khả năng tập trung
Theo Daniel Goleman trong cuốn Focus: The Hidden Power of Excellence, có 2 dạng phân tâm: bị phân tâm bởi môi trường xung quanh và bị phân tâm bởi suy nghĩ của chính mình. Để cải thiện khả năng tập trung, chúng ta cần vượt qua 2 loại phân tâm này bằng cách giảm thiểu phản ứng với những yếu tố làm phân tâm và tập trung vào những điều quan trọng.
Phát triển sở thích cá nhân
Theo Robin Sharma trong cuốn 3 người thầy vĩ đại, một cách để kết nối với trái tim là làm những điều mà bạn đã từng đam mê. Hãy bắt đầu làm những việc đã từng khiến trái tim bạn đập mạnh.
Hãy ngồi xuống và nhớ về những sở thích từ khi bạn còn nhỏ: vẽ tranh, âm nhạc, thủ công, trang trí nhà cửa, nấu ăn,... và hãy thực hiện chúng.
Sống ở hiện tại - sống trong khoảnh khắc này
Bài học quý giá từ đại dịch Covid-19 là sống chân thành trong từng khoảnh khắc. Chúng ta cần học cách trân trọng từng khoảnh khắc và làm cho chúng có ý nghĩa. Đừng lo lắng về quá khứ hoặc tương lai, hãy tập trung vào những việc nhỏ và từng bước đi.
Kết thúc
Như TS. Đặng Hoàng Giang đã nói: 'Bạn không thể hoàn hảo, nhưng bạn có thể tin vào hướng đi của mình.'
Chúc bạn luôn kiên định trên con đường phát triển bản thân, bất kể bạn ở đâu.
