Mẹ và con sống chung từ thời cấp 2. Mặc dù đã chia xa, nhưng chỉ sau đó, hai mẹ con mới thật sự trò chuyện với nhau. Trước đó, giữa mẹ và con, chỉ có những lời nói với âm lượng ấn tượng và những giọt nước mắt.
Lúc 17 tuổi, con sang Mỹ du học. Sau những câu hỏi hàng ngày về việc học và cuộc sống, mẹ luôn hỏi con về những người bạn mới, về tình yêu. 'Nếu may mắn gặp được ai đó, thì tốt quá.'
Mẹ chưa bao giờ nói trực tiếp, nhưng con hiểu rằng việc sang Mỹ du học không chỉ là để học. Mẹ muốn con có một cuộc sống khác, muốn con tìm được một tình yêu và định cư ở phương Tây.
Lúc đó, con quá trẻ để hiểu rằng việc làm một đứa con ngoan không nhất thiết phải tuân theo lời mẹ. (Và việc sang Mỹ không đồng nghĩa với việc thay đổi cuộc đời.) Con chỉ biết rằng mẹ đã hy sinh rất nhiều cho con, và con muốn trả ơn mẹ, dù chỉ là một chút hy vọng.
Khi con chưa đầy 1 tuổi, mẹ đã vất vả ở Sài Gòn để gửi tiền về cho bố mẹ nuôi con. Còn bố con, theo những gì mọi người kể, thường xuyên vào trại cai nghiện.
Suốt cuộc đời, mẹ luôn tìm kiếm một người đàn ông bảo vệ bả. Bà đã chọn nhiều lần, nhưng chẳng lần nào là đúng. Có lúc mẹ gặp được người mang lại cảm giác an toàn, nhưng người đó đã có gia đình. Mẹ yêu người ấy đến nỗi muốn gọi ông ấy là “bố” - trong khi, lúc ấy, mình không muốn gọi mẹ là mẹ nữa.
Nhưng điều hài hước là gì bạn biết không? Mình thường nhìn vào bố mẹ để biết mình không muốn điều gì, nhưng đến một lúc nào đó, mình nhận ra rằng, vô thức, mình đã trở thành người giống mẹ - khi yêu, mình “hy sinh”.
Mối tình sâu nặng nhất của mình kéo dài 3 năm và kết thúc bằng một tin nhắn. Họ nói rằng mình “không xứng” với tình yêu của họ. Thậm chí, không một lần gặp mặt để nói lời cuối.
Sau hơn một tuần tự kỷ trong căn phòng, tự đặt câu hỏi tại sao mình đã cho đi nhiều như vậy nhưng vẫn không có được tình yêu, mình đến nhà họ. Từ xa, mình nhìn anh bên người mới, để xác nhận rằng cuộc tình đã kết thúc. Trong nỗi tuyệt vọng, mình nhớ về mẹ. Mình nhớ về thứ tình yêu mà bà đã “bóp nghẹt” mình.
Trong một mối tình không thành, lỗi không chỉ từ người “không xứng”, mà còn từ người đã cho phép những điều “không xứng” xảy ra với họ.
Sau tất cả, mình không chắc liệu mình có thể yêu tốt hơn lần trước, hay tốt hơn mẹ mình. Như việc mình rời Mỹ để về Việt Nam, mình không chắc liệu mình có sống tốt hơn kế hoạch mà mẹ đã đề ra.
Nhưng ít ra thì cuối cùng, mình cũng đang sống cuộc đời của mình - một cuộc đời mà trong đó, mình cho rằng yêu là điều “có thể nhận và trả lại”. Điểm khởi đầu là học cách yêu chính mình. Khi mình yêu chính mình, mình nuôi dưỡng tình yêu để phát triển. Khi mình phát triển, mình nuôi dưỡng tình yêu mà bản thân xứng đáng được nhận. Không ai phải hy sinh đến mức quên mất bản thân, ngay cả giữa mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái.
Mọi người thường nói rằng tình yêu của bố mẹ dành cho con cái là không điều kiện. Nhưng liệu có thể gọi đó là tình yêu không điều kiện không, khi hầu hết các bố mẹ chỉ yêu con cái mình với điều kiện chúng là máu mủ ruột rà của họ.
Các nhà nghiên cứu vẫn còn tranh cãi về điều đó. Mình, tất nhiên, không đủ năng lực để đưa ra câu trả lời. Nhưng việc họ tranh cãi về sự tồn tại của tình yêu không điều kiện, kỳ lạ thay, phần nào khiến những giọng nói trong đầu mình yên bình lại.
Trên hành trình này, có lẽ mình vẫn phải nhìn vào bố mẹ nhiều lần nữa. Mình nhìn họ để nhận biết những dấu hiệu cảnh báo. Nhưng mình biết rằng nếu chỉ như vậy, cuối cùng mình sẽ trở thành một người chơi trò tránh né, chứ không phải giúp mình có một mối quan hệ yêu thương trọn vẹn hơn.
Vì vậy, điều quan trọng không kém là biết nhận diện những dấu hiệu tích cực. Cách nhận biết dấu hiệu tích cực vẫn đang trong quá trình học của mình.
Hôm nay, giữa mình và mẹ, có một cuộc hẹn ăn tối.