Khi tù binh kêu khóc được Tố Hữu viết vào tháng 7 năm 1939, khi tác giả mới bị bắt giam trong nhà tù Thừa Phủ. Bài thơ đã thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do rực cháy của người chiến sĩ cách mạng trong tình cảnh bị giam cầm.
Mytour sẽ mang đến những kiến thức căn bản về nhà thơ Tố Hữu, cũng như nội dung của bài thơ Khi tù binh kêu khóc. Hãy tham khảo để hiểu sâu hơn về nội dung của tác phẩm trên.
Khi tù binh hát ca
Khi tù binh hát ca gọi đàn
Lúa chín dần trái cây ngọt mênh mang
Vườn rợp bóng ve ngân nga
Bắp vàng rợp hạt trên sân nắng đầy
Bầu trời cao vút, mênh mông
Đôi con diều lượn phất phơ giữa trời xanh...
Chúng ta nghe mùa hè tỉnh giấc
Nhưng chân muốn đạp vỡ cánh cửa ra đi, hè ơi.
Bất ngờ, tự cười chết mê chết mệt
Con chim tù binh ngoài kia vẫn vang lên!
I. Một chút về tác giả Tố Hữu
- Tố Hữu (1920 - 2002) có tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành.
- Quê hương của ông nằm ở làng Phù Lai, hiện nay thuộc xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Tố Hữu cũng từng đảm nhận nhiều vị trí quan trọng trong cấu trúc chính trị của Việt Nam.
- Ông là một nhà thơ đặc trưng của thơ ca cách mạng Việt Nam. Đồng thời, ông cũng là một lãnh đạo cách mạng cổ truyền của Việt Nam.
- Ông đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996.
- Các tác phẩm chính của ông bao gồm:
- Từ đó (1937 - 1946)
- Miền Bắc (1947 - 1954)
- Sóng gió (1955 - 1961)
- Chiến đấu (1962 - 1971)
- Xây dựng một nền văn hóa nghệ thuật đồng đều với dân ta, thời đại ta (tiểu luận, 1973)
- Máu và hoa (1972 - 1977)
- Cách mạng cuộc sống và văn nghệ (tiểu luận, 1981)
- Một tiếng đàn (1978 -1992)
- Chúng ta cùng chúng ta (1992 - 1999)
- Nhớ về một thời (hồi ký, 2000)
II. Giới thiệu về Khi tù binh hát ca
1. Tình hình khi sáng tác
Bài thơ được viết vào tháng 7 năm 1939, khi tác giả mới bị giam trong nhà tù Thừa Phủ.
2. Loại thơ
Bài thơ “Khi tù binh hát ca” được viết theo dạng thơ lục bát.
3. Cấu trúc
Bao gồm hai phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “Con chim tù binh vẫn cất tiếng hót”: Bức tranh của mùa hè trong tự nhiên.
- Phần 2. Phần còn lại: Tâm trạng của người tù binh cách mạng.
4. Tiêu đề
- Tiêu đề “Khi tù binh hát ca” có thể được hiểu là một cụm từ chỉ thời gian, nhưng vẫn chưa đủ đầy.
- Khi tù binh hát ca gọi nhau cũng là khi mùa hè đến, trong tù ngục tối tăm, người chiến sĩ cách mạng khao khát tự do đến rụng rời.
=> Tiếng hát của tù binh tác động mạnh mẽ đến tâm trạng của nhà thơ vì nó gợi nhớ về mùa hè rộn ràng, phong phú với các cảnh đẹp tươi mới đối lập với cảnh tù cảm giác chật chội.
5. Nội dung
Bài thơ thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do rực cháy của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh bị giam cầm.
6. Nghệ thuật và kỹ thuật
Thể thơ lục bát đơn giản, đầy hình ảnh, âm điệu thơ mộng…
III. Phân tích cấu trúc của Khi tù binh hát ca
(1) Bắt đầu
Giới thiệu và mở đầu về bài thơ Khi tù binh hát ca.
(2) Phần chính
a. Khung cảnh tự nhiên mùa hè
- Âm thanh: “tiếng chim tù binh, tiếng ve ngân, tiếng diều” thể hiện sự sống động, niềm vui.
- Màu sắc: vàng (bắp), đỏ (quả chín), hồng (ánh nắng), xanh (bầu trời) tạo ra cảm giác sống động.
- Vị: chín, ngọt
=> Mùa hè sống động với âm thanh rộn ràng, màu sắc sặc sỡ, hương vị ngọt ngào.
b. Tâm trạng của người tù binh cách mạng
- Người tù binh cách mạng cảm thấy bị chật chội, bức bối:
- Động từ mạnh mẽ: “đạp”, “ngột”, “chết uất”
- Một chuỗi từ cảm thán: “ôi”, “làm sao”, “thôi”...
- Tiếng chim tù binh tu hú xuất hiện ở đầu và cuối bài: Tiếng chim tù binh tu hú chính là tiếng gọi của tự do, của cuộc sống đang thúc đẩy niềm khát khao tự do, thoát khỏi nhà tù, và còn xa hơn là khát vọng đất nước hòa bình độc lập đang bốc cháy trong lòng tác giả.
(3) Phần kết
Xác nhận giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu.