'Khi cha mẹ làm nhiều điều cho con, con sẽ ít tự làm cho bản thân.'
Nếu cuộc đời được so sánh như một bản nhạc, tình yêu thương của cha mẹ dành cho con sẽ là nốt trầm 'xao xuyến'. Tình cảm này miễn phí nhưng lại mang lại giá trị vô hạn, nhưng đôi khi nó cũng có thể làm tổn thương con. Trẻ em quá được chăm sóc thường thiếu kỹ năng tự lập so với những đứa trẻ tự lực tự cường.
'Tình yêu thương đích thực phải cho phép người yêu tự do'
Thực tế, trẻ em được chăm sóc quá mức thường thiếu kỹ năng tự lập. Họ có thể trở nên phụ thuộc và không biết cách vượt qua khó khăn. Ngược lại, trẻ em tự lập hơn thường biết cách tận dụng cơ hội và vươn lên trước thách thức.
'Theo thống kê của Viện Nghiên cứu Giáo dục, tại Việt Nam có tới 83% học sinh thiếu các kỹ năng sống. Từ tình hình trên, việc trang bị kỹ năng tự lập cho giới trẻ trở nên ngày càng quan trọng hơn.'
(theo báo vnexpress.net)
Bên cạnh việc được chăm sóc quá mức, sự ỷ lại cũng là một thói quen xấu cần loại bỏ. Đôi khi, chúng ta cần chấp nhận rằng cha mẹ chỉ đi cùng chúng ta trong một phần nhất định của cuộc đời. Họ không thể luôn ở bên chỉ dẫn chúng ta mãi, và chúng ta phải tự chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình. Cuộc sống của bạn phải do chính bạn tự quyết định. Nếu gia đình là nền tảng cho tư duy, thì xã hội là nơi giúp ta trưởng thành. Dù có khó khăn đến đâu khi rời xa sự bảo vệ của cha mẹ, chúng ta phải tỏa sáng như bông hoa thơm, tự tin như chú chim hòa mi hay tự do bay cao như con bướm thay vì lầm lũi ở trong 'tầng hầm' của sự bảo bọc.
Tuy vậy, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho cha mẹ. Cả nhà trường, gia đình và xã hội đều giáo dục trẻ con làm thế nào để trở thành những người con ngoan, trí tuệ. Nhưng làm thế nào để trở thành cha mẹ tốt thì mọi người lại phải tự mò mẫm. Khi cả hai đều gặp khó khăn, cảm thông lẫn nhau là con đường tốt nhất. Nhưng cảm thông đến từ đâu? Nếu con cái không nhận được sự cảm thông, liệu khi họ trưởng thành, họ có sẵn lòng trải lòng ra không?
Tính cảm thông thực chất là khả năng hiểu biết sâu sắc về những người gây ra tổn thương cho chúng ta.
Điều kiện tiên quyết của sự cảm thông là phải làm cho người gây ra tổn thương không cố ý hoặc có chủ ý. Nếu họ gây ra tổn thương vô tình, thì việc xin lỗi và giải thích sẽ giúp chúng ta tìm được sự cảm thông. Tuy nhiên, việc cha mẹ xin lỗi con cái trong văn hóa Á Đông dường như không phổ biến.
Điều kiện tiên quyết cho sự cảm thông là phải có một tâm hồn vững vàng. Chỉ khi tâm hồn ổn định, chúng ta mới đủ bình tĩnh để nhận ra rằng tình yêu và mối quan hệ quan trọng hơn những tổn thương nhỏ. Điều kiện tiên quyết của sự cảm thông cũng là một hệ thống giá trị tôn trọng tình yêu và đạo đức lớn, một trái tim rộng lượng và không hẹp hòi.
Tuy nhiên, hiện nay, thay vì tập trung vào việc phát triển tính cách, chúng ta thấy thanh thiếu niên tập trung vào việc nâng cao kiến thức học vấn. Họ tập trung vào việc luyện thi cấp 3, Đại học, học sinh giỏi, IELTS,... Chúng ta dường như đang chạy đua không ngừng nghỉ với hy vọng nâng cao chất lượng cuộc sống trong tương lai. Chúng ta đang lao vào những cuộc đua không có điểm dừng, không có điểm cuối. Và cuối cùng, chúng ta không thể thấy được điều gì sau cùng, bởi vì áp lực từ sự kỳ vọng liên tục, những cuộc đua không có điểm dừng, chỉ chạy về phía vô tận.
Kết quả là chúng ta không thể cảm thông với chính bản thân mình khi kết quả không như mong đợi. Thì làm sao chúng ta có thể cảm thông với người khác, thậm chí là cha mẹ?
Bước ra khỏi cuộc đua, chúng ta sẽ thấy cuộc sống nhẹ nhàng hơn, thoải mái hơn. Chỉ từ đó, chúng ta mới có thể nhìn nhận bản thân và đón nhận người khác với ánh mắt vững vàng, cảm thông và sẵn lòng chia sẻ nhiều hơn. Không phải là chúng ta từ bỏ mục tiêu, mà là lựa chọn đúng mục tiêu mà chúng ta đam mê thực sự. Chọn điều mà chúng ta có thể làm một cách mê đắm, quên hết thời gian. Được lựa chọn bởi trái tim mà chúng ta dẫn dắt, đó là một trong những sự tự do quan trọng và quý giá nhất. Trái tim tự do sẽ tạo ra nhiều tình yêu hơn
Tất cả mọi người đều từng là trẻ con, nhưng trẻ con lại chưa bao giờ trở thành người lớn. Điều đó là đúng. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rằng có những đứa trẻ hiểu biết sâu sắc hơn, trưởng thành hơn tuổi của họ. Họ được gọi là “trưởng thành trước tuổi” vì họ đã đặt mình vào tư duy và vai trò của người lớn. Để hiểu được họ, chúng ta cần đặt mình vào vị trí của họ và tạo điều kiện để họ có thể thể hiện sự cảm thông.
Nếu một người trẻ được nuôi dưỡng chỉ với việc “hãy học tốt”, thì cuối cùng, ngoài việc học, họ không biết làm gì khác. Chưa kể đến việc cảm thông, việc đưa ra quyết định cho cuộc sống của chính mình, cuối cùng cũng phải do người khác quyết định... Đó là một quả trứng lâu ngày, chưa chịu nở thành con gà.
Tóm lại, cha mẹ cần nhận ra rằng chỉ có tình thương là chưa đủ. Để làm cha mẹ tốt, cần phải học hỏi, thậm chí phải học kỹ. Nếu không, họ sẽ tự hủy hoại cuộc sống của con cái mình. Còn đối với con cái: tự lập, tự chủ mới là tiền đề cho việc tự do, cảm thông và chia sẻ với người khác. Tự lập trong quan điểm, giá trị, suy nghĩ và thái độ. Chỉ có như vậy, con người mới có thể tham gia vào mối quan hệ lành mạnh và tốt đẹp. Dù đó là mối quan hệ với cha mẹ.