Kho hàng, kho lưu trữ, kho tàng (chữ Hán: Khố) là một công trình được xây dựng với mục đích chứa đựng và bảo quản hàng hóa. Các kho này có thể được xây dựng bằng nhiều loại vật liệu như gỗ, đá (trong thời kỳ cổ đại) và kim loại (sắt, thép, tôn...) trong thời hiện đại. Kho hàng được sử dụng bởi các nhà sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, các cơ sở buôn bán, vận chuyển, phân phối, các doanh nghiệp, hải quan, cơ quan nhà nước và cả các cá nhân. Hàng hóa được lưu trữ có thể là nguyên liệu, vật liệu đóng gói, linh kiện, hoặc sản phẩm hoàn chỉnh liên quan đến nông nghiệp, sản xuất, hoặc thương mại.
Chức năng
- Tập hợp hàng hóa: Khi hàng hóa/nguyên liệu được thu gom từ nhiều nguồn khác nhau, kho đóng vai trò là điểm tập kết để hợp nhất thành lô hàng lớn, từ đó tận dụng được lợi thế về quy mô trong việc vận chuyển tới nhà máy hoặc thị trường bằng các phương tiện đầy toa, xe hoặc thuyền.
- Tinh chỉnh hàng hóa: Để phục vụ đơn hàng với nhiều loại sản phẩm khác nhau từ khách hàng, kho hàng có trách nhiệm phân chia lô hàng lớn, phối hợp và kết hợp các loại hàng hóa thành một đơn hàng hoàn chỉnh, đảm bảo mọi thứ sẵn sàng cho quá trình phân phối. Sau đó, từng đơn hàng sẽ được chuyển đến khách hàng bằng các phương tiện vận chuyển nhỏ hơn.
- Bảo quản và gìn giữ hàng hóa: Đảm bảo hàng hóa luôn được bảo toàn về số lượng và chất lượng trong suốt quá trình lưu trữ; tận dụng tối đa không gian và diện tích của kho; chăm sóc và bảo quản hàng hóa trong kho một cách hiệu quả.
Đặc điểm
Các kho hàng có chức năng thương mại thường là những tòa nhà lớn được xây dựng trên những khu đất rộng rãi và bằng phẳng, với không gian thoáng đãng. Một số kho, đặc biệt là các kho lưu trữ hàng hóa công nghiệp hoặc hóa chất, thường được đặt ở các khu vực đồng bằng ở các thị xã hoặc ngoại ô thành phố. Hệ thống kho bãi thường được thiết kế khép kín để bảo vệ hàng hóa khỏi mất mát và hao hụt.
Hệ thống kho bãi thường được kết nối chặt chẽ với các cảng biển, sân bay và các điểm giao thông chính để thuận tiện cho việc di chuyển hàng hóa, đặc biệt tại các bến cảng để tải và dỡ hàng từ xe tải. Một số kho có thiết kế cho phép bốc xếp hàng hóa trực tiếp từ ga đường sắt, sân bay, hay cảng biển. Nhiều quốc gia yêu cầu kho phải đáp ứng các tiêu chuẩn về phòng cháy và chữa cháy.
Hiện nay, kho đông lạnh (hay kho làm lạnh) ngày càng phổ biến để bảo quản sản phẩm nông nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, từ vài ngày đến vài tháng, ở nhiệt độ thấp để ngăn ngừa sự ôi thiu và hư hỏng, đồng thời duy trì chất lượng hàng hóa. Các sản phẩm thực phẩm thường không được lưu trữ quá một năm. Một số kho lạnh, đặc biệt là những kho lưu trữ hàng dễ hư hỏng, yêu cầu nhiệt độ thấp nhất là -25 độ C.
Quy trình lưu kho
Quá trình lưu kho chủ yếu bao gồm:
- Nhận hàng
- Kiểm tra, chấp nhận và lưu trữ hàng hóa
- Quản lý và sắp xếp hàng hóa trong kho
- Xuất kho và giao hàng đến địa chỉ yêu cầu
- Quản lý tồn kho (so sánh số lượng hàng hóa thực tế với chứng từ)
Quá trình quản lý kho có thể được thực hiện hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng quý tùy theo yêu cầu.
- Salima Naji, Les entrepôts de la baraka: du grenier collectif à la zawya: réseaux du sacré et processus de patrimonialisation dans l'Atlas et Maroc présaharien, École des hautes études en sciences sociales, Paris, 2007, 2 vol., 781 p. (luận án tiến sĩ về Nhân học xã hội và Dân tộc học)
- Michel Roux, Entrepôts et magasins: tout ce qu'il faut savoir pour concevoir une unité de stockage, Eyrolles, Éditions d'Organisation, Paris, 2008, 427 p. ISBN 978-2-212-54032-1
- Cassell giant paperback dictionary, 1994
- Effectively Slotting a Warehouse or Distribution Center của Paul Hansen và Kelvin Gibson. Cygnus Supply and Demand Chain Executive. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2010.
- The Story of the Bale. Manchester: Lloyd's Packing Warehouses Ltd, Princess Street, 1926