Buzz
Mytour đã chuẩn bị tài liệu đặc biệt về Nguyễn Du - cuộc đời và sự nghiệp, đem đến những kiến thức hữu ích cho bạn.
Tài liệu này sẽ cung cấp thông tin chi tiết cho học sinh lớp 11. Hãy xem ngay!
Tạo nội dung bài học về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du
1. Sẵn sàng
Cung cấp một số thông tin về bối cảnh lịch sử và văn hóa của Việt Nam vào cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX, cũng như về quê hương, gia đình và cuộc đời của Nguyễn Du:
- Bối cảnh lịch sử: Thời kỳ sụp đổ của triều đình Lê - chúa Trịnh, và giai đoạn động cơ của phong trào nông dân khởi nghĩa, cao điểm là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.
- Quê hương: Sinh ra ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng lại có quê ở Thăng Long.
- Gia đình: Dòng dõi truyền thống văn hóa, học thuật, và tài năng trong gia đình đã tạo nên nền tảng vững chắc cho Nguyễn Du.
- Cuộc đời của Nguyễn Du trải qua nhiều biến động: từ cuộc sống thịnh vượng trong gia đình quý tộc đến những tháng ngày phiêu bạt trong thời kỳ khó khăn của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Ông đã có cơ hội tiếp xúc với nhiều tầng lớp xã hội khi thăm dò và hiểu biết về cuộc sống.
2. Hiểu biết về nội dung
Câu hỏi 1. Những điểm đáng chú ý về gia đình và dòng họ của Nguyễn Du là gì?
- Dòng họ có truyền thống học thuật, văn hóa và tài năng trong việc làm quan lại.
- Gia đình Nguyễn tại Tiên Điền đã tạo dựng danh tiếng lớn với nhiều người thành công trong lĩnh vực học thuật và danh vọng xã hội.
Câu 2. Các sự kiện lịch sử nào đã ảnh hưởng đến cuộc đời và tư tưởng của Nguyễn Du?
- Thời kỳ sụp đổ của triều đình vua Lê - chúa Trịnh và cuộc khởi nghĩa Tây Sơn là những biến cố lịch sử quan trọng đánh dấu cuộc đời của Nguyễn Du.
- Nguyễn Huệ đánh bại chúa Trịnh, đánh bại quân Xiêm ở Nam, đánh bại quân Thanh ở Bắc, góp phần vào việc bảo vệ độc lập và toàn vẹn của dân tộc Việt Nam.
- Sau thời kỳ Tây Sơn, triều Nguyễn được vua Gia Long thành lập, đánh dấu sự hồi sinh của triều đại Nguyễn.
Câu 3. Những khía cạnh nào trong cuộc đời của Nguyễn Du đã ảnh hưởng đến việc viết văn của ông?
- Nguyễn Du không chỉ là nhân chứng mà còn là một phần của những biến cố lớn trong lịch sử dân tộc.
- Cuộc sống của ông đầy biến động, từ cuộc sống xa hoa trong gia đình quý tộc đến thời kỳ khó khăn trong cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và thời gian làm quan tại Trung Quốc.
- Ông đã đi khắp nơi, tiếp xúc với nhiều tầng lớp trong xã hội để hiểu rõ hơn về con người và cuộc sống.
Câu 4. Nguyễn Du thể hiện tấm lòng nhân đạo như thế nào trong thơ chữ Hán?
- Chú trọng vào những số phận đau khổ, bất hạnh, thể hiện sự cảm thông sâu sắc.
- Miêu tả về những người có tài năng, đạo đức cao quý, được kính trọng và ngưỡng mộ.
- Tự nhận thức và đối diện với nỗi đau của bản thân.
Câu 5. Đặc điểm nổi bật của thơ chữ Hán của Nguyễn Du là gì?
- Được viết theo hình thức thơ Đường với đa dạng các loại thể thơ.
- Có bút pháp nghệ thuật phong phú và đa dạng.
- Thể hiện tính chất sâu sắc và súc tích ở mức tối đa.
- Mang tính trữ tình và triết lí, tạo ra sự thâm trầm và sâu sắc trong thơ chữ Hán của Nguyễn Du.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Văn bản Nguyễn Du - Cuộc đời và sự nghiệp được chia thành bao nhiêu phần và nội dung chính của từng phần là gì?
- Văn bản chia thành 2 phần.
- Nội dung từng phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “tài năng của Nguyễn Du”: Khám phá cuộc đời và sự nghiệp phong phú của Nguyễn Du (Cung cấp thông tin về tiểu sử, cuộc đời của ông).
- Phần 2. Phần còn lại: Nguyễn Du - nhà thơ vĩ đại (Cung cấp thông tin về sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du)
Câu 2. Dựa vào văn bản trên, hãy nêu những điểm nổi bật về thời đại, gia đình và cuộc đời của Nguyễn Du ảnh hưởng đến sáng tác của ông.
- Thời đại: Cuộc đời của Nguyễn Du chặt chẽ liên quan đến các biến cố lịch sử trong giai đoạn cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XX. Đây là một thời kỳ lịch sử đầy biến động, với hai đặc điểm nổi bật là sự suy đồi của chế độ phong kiến và sự bùng nổ của phong trào nông dân, điển hình là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đánh đổ chính quyền phong kiến của Lê, Trịnh và Nguyễn, cũng như chống lại quân Thanh xâm lược.
- Gia đình: Nguyễn Du sinh ra và lớn lên trong một gia đình quý tộc, nổi tiếng với truyền thống văn chương và làm quan. Cha của ông là Nguyễn Nghiễm, một nhà quân sự xuất sắc đã đạt được danh hiệu Tiến sĩ và từng giữ chức vụ cao trong triều đình. Anh trai của ông, Nguyễn Khản, cũng là một quan nhân nổi tiếng trong triều đại Lê - Trịnh.
- Cuộc đời:
- Nguyễn Du đã trải qua nhiều năm sống lang thang ở miền Bắc (1786 - 1796), nơi ông tiếp xúc và hiểu biết về văn hóa Trung Quốc, cũng như biết đến tác phẩm Kim Vân Kiều.
- Sau khi Nguyễn Ánh chiếm đóng quyền lực (1802), Nguyễn Du buộc phải tham gia vào triều đình Nguyễn dưới sự cai trị của Nguyễn Ánh.
- Nguyễn Du là một người hiểu biết sâu rộng, có kiến thức về văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc. Ông cũng có một cuộc sống phong phú và lòng trắc ẩn sâu sắc đối với những khổ đau của nhân dân.
Câu 3. Vì sao bài viết khẳng định thơ chữ Hán của Nguyễn Du “là bức chân dung tự hoạ về một con người có tấm lòng nhân đạo bao la, sâu sắc”?
Nguyễn Du tự nhận ra rằng ông chia sẻ số phận với những người có tài năng nhưng sống trong bi kịch. Do đó, ông đặt bản thân mình vào vị trí của họ để hiểu và cảm thông, thể hiện lòng nhân ái và tình thương đối với loài người.
Câu 4. Trong Truyện Kiều, giá trị nhân đạo được thể hiện qua những điểm nào?
- Giá trị nhân đạo:
- Biểu đạt sự đồng cảm trước những bi kịch của con người.
- Khen ngợi và tôn vinh tài năng, phẩm chất và khát vọng chân chính của con người, bao gồm khao khát sống và tìm kiếm hạnh phúc.
- Nhấn mạnh về tình yêu tự do, trung thành cũng như mong muốn về một xã hội công bằng.
Câu 5. Truyện Kiều đạt được những thành tựu nào trong lĩnh vực nghệ thuật?
- Về ngôn ngữ:
- Mang tính biểu hiện cao nhất của ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát.
- Sử dụng rất nhiều biểu tượng và điển tích.
- Sử dụng ngôn ngữ trong đối thoại và monologue để phát triển tính cách và tâm trạng của nhân vật.
- Nghệ thuật tự sự đã có sự phát triển đáng kể.
- Nghệ thuật kể chuyện đi đến việc mô tả thiên nhiên, tường thuật về tính cách và nội tâm con người: miêu tả tình yêu, biểu hiện ý tưởng tượng trưng...
Câu 6. Tố Hữu gọi Nguyễn Du là “người xưa của ta nay”. Em nghĩ gì về tuyên ngôn này?
- “người xưa”: Người sống trong thời gian trước đó so với thời điểm của nhà thơ Tố Hữu.
- “ta nay”: Tố Hữu cảm thấy rằng ông và Nguyễn Du có những suy nghĩ và mong muốn chung.
=> Tư tưởng của ông đã vượt qua thời đại, vẫn tồn tại và ảnh hưởng đến ngày nay.
